Clawdd Offa

Clawdd Offa

Math	gwrthglawdd, safle archaeolegol
Daearyddiaeth
Sir	Powys, Sir Ddinbych
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	52.344°N 3.049°W
Rheolir gan	English Heritage
Perchnogaeth	English Heritage
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Clawdd a ffos sy'n rhedeg yn gyfochrog i'r ffin bresennol rhwng Cymru a Lloegr yw Clawdd Offa. Mae'n ymestyn o aber Afon Dyfrdwy yn y gogledd i aber Afon Hafren yn y de am 150 milltir; dyma oedd y clawdd hwyaf neu hiraf a wnaed gan ddyn yng ngorllewin Ewrop yn yr Oesoedd Canol.^[1]

Mae'n debygol yr adeiladwyd ef yn ystod teyrnasiad Offa, Brenin Mersia yn yr wythfed ganrif. Yr adeg honno roedd y clawdd yn dynodi'r ffin rhwng teyrnas Powys a Mersia a hefyd, efallai, yn amddiffyn Mersia rhag ymosodiadau gan y Cymry. Nid oes sicrwydd mai Offa a gododd y clawdd; mae'n bosib fod rhan ohono yn gynharach.

Mae Clawdd Offa ar restrau Cadw ac English Heritage ac mae llwybr cyhoeddus pellter hir ar hyd y clawdd.

Mae "y tu draw i Glawdd Offa" yn cael ei ddefnyddio fel ffordd arall o ddweud "Lloegr".

• Cyril Fox, Offa's Dyke: a Field Survey of the Western Frontier Works of Mercia in the Seventh and Eighth Centuries AD (Llundain, 1955)
• Margaret Gelling (gol.), Offa's Dyke Reviewed (Rhydychen, 1983)
• David Hill a Margaret Worthington, Offa's Dyke: History and Guide (Stroud, 2003)

• Clawdd Offa (Ymddiriedolaeth Archaeolegol Clwyd-Powys) Archifwyd 2004-07-05 yn y Peiriant Wayback

• Llwybr Clawdd Offa
• Clawdd Wat