Mae'r Cyrdiaid (Cyrdeg: کورد, Kurd neu Gelê Kurdî) yn grŵp ethnig sy'n byw yn bennaf yn nwyrain a de-ddwyrain Twrci ond hefyd mewn rhannau o ogledd Syria, gogledd Irac a gogledd-orllewin Iran.[1][2] Mae'r Cyrdiaid yn ddiwylliannol ac yn ieithyddol yn perthyn yn agos iawn i'r Iraniaid[3][4] Galwent y tiriogaethau hyn yn 'Gyrdistan', enw a arferir yn ogystal am eu tiriogaeth yn nwyrain Twrci.
Mae llawer o Gyrdiaid yn ystyried eu hunain yn ddisgynyddion y Medes (neu'r Mediaid) hynafol, ac mae nhw'n defnyddio calendr sy'n dyddio o 612 CC, pan lwyddodd y Medes i goncro y brifddinas Asyraidd Ninefeh.[6] Pobl o Iran oedd y Medes.[7]). Caiff y syniad hwn eu bod o dras Mediaidd ei gadarnhau ganddynyt yn eu hanthem genedlaethol: "ni yw plant y Mediaid a'r Kai Khosrow".[8]
Amcangyfrifir fod rhwng 30-32 miliwn o gyrdiaid drwy'r byd ac o bosib, cymaint â 37 miliwn.[9]
Siaradir tafodiaith Mukriani yn ninasoedd Piranshahr a Mahabad. Piranhahr a Mahabad yw dwy ddinas fawr Mukrian.[10]
Cyrdiaid enwog
Leyla Zana, gwleidydd ac ymgyrchwraig hawliau dynol
↑Killing of Iraq Kurds 'genocide', BBC, "The Dutch court said it considered "legally and convincingly proven that the Kurdish population meets requirement under Genocide Conventions as an ethnic group"."
↑Kurdish Awakening: Nation Building in a Fragmented Homeland, (2014), by Ofra Bengio, University of Texas Press
↑Gweler: World Factbook - A Near Eastern population of 28–30 million, plus approximately 2 million diaspora gives 30–32 million. If the highest (25%) estimate for the Kurdish population of Turkey, in Mackey (2002), proved correct, this would raise the total to around 37 million..
