Francis Drake

Francis Drake
Ganwyd	c. 1540  Tavistock
Bu farw	28 Ionawr 1596  Portobelo
Man preswyl	Buckland Abbey
Dinasyddiaeth	Teyrnas Lloegr
Galwedigaeth	fforiwr, morwr, person milwrol, Herwlongwriaeth, gwleidydd, peiriannydd
Swydd	Aelod o Senedd 1572-83, Member of the 1584-85 Parliament, Member of the 1593 Parliament
Tad	Edmund Drake
Mam	Mary Mylwaye
Priod	Mary Newman, Elizabeth Sydenham
Gwobr/au	Marchog Faglor
llofnod

Fforiwr a morwr o Sais oedd Syr Francis Drake (tua 1540 – 28 Ionawr 1596).^[1]

Cafodd ei eni yn Tavistock, Dyfnaint. Ei dad oedd Edmund Drake, ond nid yw unrhyw un yn siwr o enw cyntaf ei fam er tybir mai Mary Mylawye ydoedd. Priododd Mary Newman ym 1569; bu farw Mary ym 1581. Priododd Elizabeth Sydenham ym 1585.

Prynodd Drake ei gartref, Abaty Buckland, ym 1580.

Teithiodd Drake i'r Caribî pedwar gwaith, y tro cyntaf gyda'i gyfyrder John Hawkins yn 1567.

Yn 1577 hwyliodd Drake i ynysoedd Cabo Verde oddi ar arfordir Gorllewin Affrica, ac oddi yno i dde'r Iwerydd a thrwy Gulfor Magellan. Fforiodd ar hyd arfordir Califfornia, gan hawlio'r tir i Loegr, a cheisiodd hwilio am Dramwyfa'r Gogledd Orllewin. Teithiodd i'r gorllewin, ar draws y Cefnfor Tawel, trwy India'r Dwyrain ac ar draws Cefnfor India, o amgylch Penrhyn Gobaith Da ac yn ôl i Loegr. Drake oedd y Sais cyntaf, a'r ail forlywydd o unrhyw wlad, i hwylio o amgylch y byd, a phan dychwelodd i Loegr cafodd ei urddo'n farchog gan y Frenhies Elisabeth ar fwrdd ei long, y Golden Hind.

Yn ystod y 1580au, arweiniodd Drake sawl cyrch ar longau Sbaen. Yn 1587 ymosododd ar longau Sbaenaidd ym Mae Cádiz, mewn brwydr a elwir "llosgi barf Brenin Sbaen".

Bu farw o ddysentri ger Puerto Bello, Panama.