Henry Vaughan

Henry Vaughan
Ganwyd	17 Ebrill 1621  Llansantffraed (Aberhonddu)
Bu farw	23 Ebrill 1695, 28 Ebrill 1695  Sir Fynwy
Dinasyddiaeth	Cymru
Alma mater	Coleg yr Iesu, Rhydychen
Galwedigaeth	meddyg, economegydd, bardd, llenor, cyfieithydd

Bardd metaffisegol o Gymru yn yr iaith Saesneg oedd Henry Vaughan (17 Ebrill 1621 – 23 Ebrill 1695).

Ganed ef a'i efaill, yr athronydd Thomas Vaughan, yn nhreflan Trenewydd, Sgethrog, Sir Frycheiniog yn 1621/1622. Roedd ei daid yn berchennog Llys Tre-tŵr.

Bu'n fyfyriwr yng Ngholeg Yr Iesu, Rhydychen, er na raddiodd yno, a bu'n astudio'r gyfraith am gyfnod yn Llundain cyn cael ei alw adref ar ddechrau Rhyfeloedd Cartref Lloegr. Roedd yn cefnogi'r blaid frenhinol yn ystod y Rhyfelau Cartref. Cafodd droedigaeth grefyddol tua'r flwyddyn 1650 o dan ddylanwad George Herbert. Bu'n darllen llyfrau defosiynol a gweithiau ar athroniaeth gudd a chyfrin. Dechreuodd weithio fel meddyg.

Ysgrifennodd Siegfried Sassoon soned iddo: "At the Grave of Henry Vaughan".

Bu farw yn 1695 ac fe'i gladdwyd yn Llansantffraed, Sir Frycheiniog.

• Henry Vaughan Selected Poems
• Poems (1646)
• Silex scintillans (1650)
• Olor Iscanus (1651). Cyhoeddwyd gan ei gyfaill Thomas Powell, efallai.
• The Mount of Olives (1652)
• Flores Solitudinis (1654)
• Thalia Rediviva (1678)

Ymwelodd y bardd Seisnig Siegfried Sassoon â'r bedd Vaughan ac ysgrifennodd y soned "At the Grave of Henry Vaughan" ym mis Awst 1924.

Eginyn erthygl sydd uchod am lenor neu awdur o Gymru. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.