Anne L’Huillier

Anne L’Huillier (* 16. August 1958 in Paris) is en franzöösch-sweedsch^[1] Physikerin un Professorin för Atomphysik an de sweedsch Universität Lund. 2023 wurr hör gemeensam mit Pierre Agostini un Ferenc Krausz de Nobelpries för Physik tospraaken.

L’Huillier hett tonächst en Utbillen in theoretischer Physik angahn, wessel aber för hör Promotschoon an dat franzöösch Karnforschungszentrum vun dat CEA in Saclay in de experimentelle Atomphysik. Hör Dissertatischon schreev se över Vielfach-Ionisatschoon in Laserfeldern vun hooch Intensität. As Post-Doktorandin weer L’Huillier in Göteborg un Los Angeles. Af 1986 weer se an dat Forschungszentrum in Saclay fast anstellt.

1987 nehm L’Huillier an en Experiment deel, dat dat Ertüügen vun (ungerader) Harmonischer vun hooch Ordnung (High Harmonic Generation, HHG) bi Bestrahlen vun Edelgasen mit in‘n Pulsbedriev in’n Pikosekunnenberiek bedreeven Nd:YAG-Lasers wies. Dorbi wurrn n Photonen vun dat Atom afsorbeert un en eenzelt Photon vun de Energie ${\displaystyle n\hbar \omega }$ emitteert (n-te Harmonische). HHG-Ertüügen in Gasen gelung McPherson un Kollegen 1987,^[2] un wenig later wies L’Huillier mit Kollegen nah anfänglich starken Affall dat Utbillen vun en Plateau in de Intensität vun höhgere Harmonischen af etwa de fievten.^[3][4] Se hett sück ok wieder mit HHG (to’n Bispeel Kohärenzeegenschapen, Phasenanpassung) un arbeit sowohl experimentell as ok theoretisch. In de 1990er Johren hett se de höhgere Harmonische up dat Ertüügen vun Attosekunnen-Pulsen anwennd.^[5]

1992 nehm se an en Experiment in Lund deel, wo dormals een vun de eersten Titan:Saphir-Laser för Femtosekunnenpulse in Europa installeert weer. 1994 truck se ganz nah Sweden, wurr 1995 Dozentin un 1997 Professorin in Lund. Se leit dor de Grupp för Attosekunnen-Physik.

L’Huillier is siet 2004 Liddmaat vun de Königlich Sweedsch Akademie vun de Wetenschapen un weer 2007–2015 Liddmaat in dat Nobelkomitee för Physik.^[6] 1997 wurr se Fellow vun de American Physical Society. 2003 kreeg se den Julius-Springer-Pries un 2011 en UNESCO-L’Oréal-Pries. 2013 wurr se mit den Carl-Zeiss-Forschungspries un de Blaise-Pascal-Medaille uttekent. 2015 wurr se Ehrendokter vun de Friedrich-Schiller-Universität Jena, 2018 wurr se in de National Academy of Sciences wählt. För 2021 wurr L’Huillier de Max Born Award vun de Optical Society of America tospraaken. 2021 wurr se korrespondeerend Liddmaat vun de mathematisch-naturwetenschaplich Klass vun de Öösterrieksch Akademie vun de Wetenschapen (ÖAW).^[7] 2022 wurr se mit den Wolf-Pries in Physik^[8] un den BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Awards uttekent. Een Johr later, an’n 3. Oktober 2023, wurr hör gemeensam mit Pierre Agostini un Ferenc Krausz de Nobelpries för Physik tospraaken.^[9]

• M. Ferray, Anne L’Huillier, X F Li, L. A. Lompré, G. Mainfray, C. Manus: Multiple-harmonic conversion of 1064 nm radiation in rare gases. In: Journal of Physics B. Band 21, Nr. 3, 1988, S. L31–L35, doi:10.1088/0953-4075/21/3/001. 
• Anne L’Huillier, Philippe Balcou, L. A. Lompré: Coherence and resonance effects in high-order harmonic generation. In: Physical Review Letters. Band 68, Nr. 2, 1992, S. 166–169, doi:10.1103/physrevlett.68.166, PMID 10045552. 
• Philippe Balcou, Anne L’Huillier: Phase-matching effects in strong-field harmonic generation. In: Physical Review A. Band 47, Nr. 2, 1993, S. 1447–1459, doi:10.1103/physreva.47.1447, PMID 9909069. Philippe Balcou, Anne L’Huillier: Phase-matching effects in strong-field harmonic generation. In: Physical Review A. Band 47, Nr. 2, 1993, S. 1447–1459, doi:10.1103/physreva.47.1447, PMID 9909069. 
• Anne L’Huillier, Philippe Balcou: High-order harmonic generation in rare gases with a 1-ps 1053-nm laser. In: Physical Review Letters. Band 70, Nr. 6, 1993, S. 774–777, doi:10.1103/physrevlett.70.774, PMID 10054200. 

Anne L'Huillier. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Biographie an de Universität Lund