भारत
भूगोलभौगोलिक कथं हिमालय नं भारतीय पेनिसुलायात मध्य एसिया स्वया बायातगु दु। थ्व देय्या पूर्वय् बंगालया खाडी, पश्चिमय् अरब सागर व दक्षिणय् भारतीय महासागर ला। थ्व देय् पूर्ण रूपय् उत्तरी व पूर्वी गोलार्धय् ला। थ्व देय् ८°४' व ३७° ६' १ अक्षांश उत्तर, व ६८°७' व ९७°२५' पूर्व देशान्तरय् ला [१]। थ्व देय्या स्थायी ई लागा जी एम टी + ०५:३० ख। थ्व देय्या क्षेत्रफल ३.३ मिलियन वर्ग किलोमिटर दु[२]। थ्व देय्या टेलिफोन कोड +९१ ख। थ्व देय्या समुद्रतट ७,५१६.६ किलोमिटर दु गुकिलि मू भूमि, लक्षद्वीप, व अण्डमान व निकोबार द्वीपसमूह नं निनातगु दु[३]। सीमाया देय्तथ्व देय्या सीमाय् लाःगु देय्तः थ्व कथं दु:
श्रीलंका भारतया समुद्रया संकीर्ण नहरं बायातगु दु। थ्व पाल्क स्ट्रेट व मनारया खाडी नं देकातगु दु[४]। जलवायुभारतया जलवायुयात मू कथं उष्णकटिबंधीय मनसूनया कथं काय्छिं [५]। थ्व देसे प्यंगु मू मौसम दु[६] (१) चिकुला (डिसेम्बर-फेब्रुवरी), (२) ताहा ला (मार्च-जुन), (३) दक्षिण पश्चिम मनसूनया मौसम (जुन-सेप्टेम्बर) व (४) मनसून पश्च मौसम (अक्टोबर-नोभेम्बर)। आन्तरिक भूगोलथ्व देय्यात भौतिक भूभागया कथं ४गु मू भूमिय् बाय् छिं। थ्व खः[७]
प्राकृतिक संसाधनथ्व देय्या मू प्राकृतिक स्रोत ह्येंग्वा, न अस्यक, म्यान्गानिज अस्यक, माइका, बक्साइट, पेट्रोलियम, टाइटानियम अयस्क, क्रोमाइट, प्राकृतिक ग्यांस, म्याग्नेसाइट, चून लोंह, अराबल ल्यान्डड, डोलोमाइट, माऊलिन, जिप्सम, अपादाइट, फोसफोराइट, स्टीटाइल, फ्लोराइट आदि ख[८]। खुसिभारतया मू खुसि थ्व कथं दु- राज्य व केन्द्रशासित प्रदेशवर्तमानय् भारत २९गू राज्य तथा ७गू केन्द्रशासित प्रदेशय् विभक्त दु। सकल राज्यय् निर्वाचित स्वतन्त्र सरकार दु धाःसा केन्द्रशासित प्रदेशय् केन्द्रं नियुक्त प्रबन्धनं शासन याइ। पण्डिचेरी व दिल्लीइ धाःसा लोकतांत्रिक सरकार दु।
† चंडीगढ केन्द्रशासित प्रदेश ख। थ्व पञ्जाब व हरियाणा राज्यया राजधानी ख। वातावरणथ्व देय्या मू प्राकृतिक आपदा मनसूनी बाढी, फ्लेश बाढी, भूकम्प, चलः, सुख्खा आदि ख[९]। थ्व देय्या मू वातावरणीय चुनौतीइ वायु प्रदूषण नियंत्रण, ऊर्जा संरक्षण, ठोस अपशिष्ट प्रबंधन, तेल व ग्यांस संरक्षण, वन संरक्षण, आदि ला[१०]। जनसंख्याभारतया जनसंख्या १ मार्च, २००१ कथं १,,०२८ मिलियन (५३१.१ मिलियन मिजं व ४९६.४ मिलियन मिसा) ख[११]। थ्व देय्या जनसंख्या वृद्धि दर १.९३ प्रतिशत ख[१२]। थ्व देय्या जन्म दर २४.८ व मृत्यु दर ८.९ ख। थनया संम्भावित जीवन दर : ६३.९ दं (मिजं) ६६.९ दं (मिसा) ख[१३]। थ्व देय्या लिंग अनुपात २००१या जनगणना कथं ९३३ ख। धर्मदं २००१या जनगणना कथं ८०.५ प्रतिशत जनसंख्यां हिन्दू धर्म हनि धाःसा १३.४ प्रतिशत जनसंख्यां मुस्मां धर्म हनि। थ्व धुंका ख्रिस्टी, सिख, बौद्ध, जैन व मेमेगु धर्म वै[१४]। भाषास्वयादिसँ-भारतयागू भाषात
लिधंसा
|