Blauw (kleur)

Blauw
	— Kleurcoördinaten —
Hex	#0000FF
	*: genormaliseerd naar [0–255] (byte)

Blauw is een kleur die zich in het spectrum bevindt tussen cyaan en violet.

Blauw is een primaire kleur in het systeem van additieve kleurmenging. Het is een secundaire kleur in het systeem van subtractieve kleurmenging. Er moet echter een onderscheid gemaakt worden tussen het gebruik van de term "blauw" in de voornoemde technische zin – waarin het begrip overeenkomt met het technische begrip "violet" en een complementaire kleur is van geel – en het alledaagse taalgebruik waarin het woord de tint aanduidt die zich in het spectrum tussen cyaan en violet bevindt en de complementaire kleur is van oranje. Dit laatste blauw vindt men in het spectrum bij straling met een golflengte van ongeveer 470 nanometer. In de beeldschermtechniek wordt de tweede tint als een benadering gebruikt voor de eerste; het is dan ook deze tweede tint die in de onderstaande kleurbalk getoond wordt.

Wanneer de lucht, het firmament, overdag onbewolkt is zien we dat als een blauwe lucht, die vaak ook als blauw wordt gereflecteerd in een wateroppervlak.

Kleurnuances

Blauw van donker naar licht:

000000

000011

000022

000033

000044

000055

000066

000077

000088

000099

0000AA

0000BB

0000CC

0000DD

0000EE

0000FF

Van blauw naar wit:

0000FF

1111FF

2222FF

3333FF

4444FF

5555FF

6666FF

7777FF

8888FF

9999FF

AAAAFF

BBBBFF

CCCCFF

DDDDFF

EEEEFF

FFFFFF

Van cyaan naar blauw:

00FFFF

00EEFF

00DDFF

00CCFF

00BBFF

00AAFF

0099FF

0088FF

0077FF

0066FF

0055FF

0044FF

0033FF

0022FF

0011FF

0000FF

Blauw in variabele mate van verzadiging (horizontaal) en intensiteit (verticaal)

Gebruik en gevoelswaarde

De kleur blauw heeft in Nederland geen sterke gevoelswaarde, hoogstens staat het voor puur of zuiver. Deze kleur wordt op schilderijen ook in die zin gebruikt. Maria heeft dan ook vaak een blauwe jurk aan. In Engelstalige landen wordt blue echter geassocieerd met melancholie of droefheid, bijvoorbeeld in de blues-muziekstijl. Een persoon met lichtblauwe ogen wordt echter vaak als eerlijk en betrouwbaar gezien. Ongunstiger betekenissen, zoals in Blauwbaard zijn niet oorspronkelijk Nederlands.

In de lage landen is blauw het politieke kleur van de liberalen: in Nederland van de VVD, in België van de Vlaamse Open VLD, de Waalse MR en de Duitstalige PFF. Internationaal en zeker in de Engelstalige landen staat blauw eerder voor de conservatieven.

Sinds de introductie van de spijkerbroek wordt er heel veel blauwe kleding gedragen. De kleur blauw wordt ook veel in uniformen en werkkleding gebruikt, bijvoorbeeld van de politie en van de marine. In tegenstelling tot de witte boorden wordt met blauwe boorden de handwerkman aangeduid, die een blauwe overall draagt. Blauweboordencriminaliteit duidt (in tegenstelling tot witteboordencriminaliteit) derhalve op de meer alledaagse gewelddadige criminaliteit zoals mishandeling, geweld, diefstal. Wanneer men in Anglo-Saxische landen van blue collars spreekt bedoelt men hiermee de arbeidersklasse, de mensen die met hun handen werken.

Met blue chips duidt men aandelen van zeer waardevolle of goed presterende ondernemingen aan. Deze term is afkomstig uit de casinowereld, waar de fiches met de hoogste waarde blauw waren.

Met blauw bloed wordt bedoeld dat iemand van adellijke afkomst is. De hoogste Belgische adel werd vroeger door de koning ontvangen in de Salon Bleu (blauwe salon). Overigens bestaan er diersoorten die daadwerkelijk blauw bloed hebben.

In Rusland en andere voormalige Sovjetrepublieken wordt blauw geassocieerd met homoseksualiteit en worden homoseksuelen aangeduid als ´blauw´.^[1] De reden hierachter is niet duidelijk, het kan te maken hebben met het feit dat in het tsaristische Rusland homoseksualiteit voor de adel makkelijker was te praktiseren dan voor het gewone volk, waardoor homoseksualiteit met mensen 'van blauw bloed' werden geassocieerd. Er bestaan echter andere verklaringen.^[2]

Een blauwe was oorspronkelijk een scheldwoord voor iemand van Indonesische afkomst. Men heeft dit echter omgebogen in een geuzennaam. Dit is mede te danken aan de popgroep The Blue Diamonds. De term komt door archipelvlekken, die veelal aanwezig zijn bij baby's van Aziatische afkomst.

Van de blauwe knoop zijn wil zeggen dat iemand een geheelonthouder is en op principiële gronden geen alcohol gebruikt. De geheelonthouders gaven in de 19e eeuw hun overtuiging aan door een blauwe knoop op hun jas te naaien.

Een blauwtje lopen betekent afgewezen worden bij een romantische toenaderingspoging.

In medische tekeningen en de biologie worden zuurstofarme bloedvaten (meestal aders) aangeduid met blauw en zuurstofrijke bloedvaten (meestal slagaders) met rood.

In de schilderkunst speelt de kleur blauw een grote rol bij het atmosferisch perspectief.

In de kleurcodering voor elektronica staat blauw voor het cijfer 6. In de installatietechniek is een lichtblauwe draad neutraal (nul, stroom terugvoerend).

In de christelijke iconografie staat de liturgische kleur blauw voor de hemel, voor het goddelijke. Op iconen uit de Oosters-Orthodoxe Kerk waarop de maagd Maria en Christus zijn afgebeeld, gaat zij gekleed in het goddelijke blauw, terwijl Christus in het rood is afgebeeld: de kleur van het mens-zijn. In de rooms-katholieke traditie staat lichtblauw als kleur voor de onschuld. Dit is een andere reden waarom Maria op afbeeldingen vaak gekleed is in het lichtblauw. Dit gebruik stamt al uit 1570 (Missale Romanum) toen de symboliek van kleuren sowieso belangrijker was dan het vandaag de dag is.

Men gebruikt blauw veelal als kleur voor babykleding, andere babyartikelen en kinderkamers bij jongens, en roze voor meisjes – hoewel dit voor de tweede helft van de 20e eeuw precies andersom was.^[3]

Evenals groen wordt blauw vaak als rustgevende kleur beschouwd. Om deze reden wordt blauw (vaak in combinatie met groen) in veel landen toegepast op bewegwijzering.

Warme en koude kranen zijn respectievelijk met rood en blauw gemarkeerd. Rood geldt dan ook als warme en blauw als koude kleur. Dit is zuiver gevoelsmatig: in de wetenschap is het andersom: rood is een lage kleurtemperatuur (ca 1800 K) en blauw is een hoge kleurtemperatuur (ca 15 000 K).

Royal blue is een "rijke", diep blauwe kleur ontwikkeld als de kleur voor een jurk van koningin Chalotte.^[4]