Borstbeeld van Barnet Lyon
Het borstbeeld van Barnet Lyon werd op 7 januari 1908 onthuld in Paramaribo, Suriname. Het is een ontwerp van A. del Castilho en werd gefabriceerd door een Italiaanse firma in het Verenigd Koninkrijk. George Henry Barnet Lyon was procureur-generaal en van 1886 tot de facto 1902 agent-generaal voor de Immigratie.[1] De drijvende kracht achter de totstandkoming van het borstbeeld was zijn pleegkind Sital Persad. Hij werd sinds zijn aankomst in Suriname op zijn veertiende opgevoed door Barnet Lyon en ontwikkelde zich tot hoofdtolk.[2] In 1905 werd een speciaal comité voor het borstbeeld opgericht onder leiding van Lutchman Sing.[3] Tijdens de onthulling bevond Barnet Lyon zich in Nederland. LocatieHet borstbeeld staat sinds 2017, zonder sokkel, in de tuin bibliotheek van het Surinaams Museum aan de Commewijnestraat. Tot die tijd stond het op de hoek van de Grote Combéweg en het Onafhankelijkheidsplein, rechts van het Kantongerecht (aanvankelijk de Koloniale Bibliotheek). Vanaf hier keek hij uit op het Huis Du Plessis waar in zijn tijd zijn immigratiedepartement was gevestigd.[1] In de jaren 2020 bevindt zich hier het Kabinet van de First Lady. PlaquetteBoven het pedestal stond de volgende tekst in gouden letters: ControverseGeorge Henry Barnet Lyon was in 1884 procureur-generaal, toen op plantage Zorg en Hoop een opstand uitbrak. Gouverneur baron Van Heerdt tot Eversberg gaf het bevel tot militair ingrijpen, met als gevolg dat zeven contractarbeiders door militaire kogels om het leven kwamen. Een van de slachtoffers was Janey Tetary.[1] Het verhaal van Tetary bleef lange tijd onbekend in zowel koloniale bronnen als orale vertellingen.[5] Ook noemde Anton de Kom haar niet in zijn boek.[1] In 2011 publiceerde Radjinder Bhagwanbali het boek Tettary – de koppige, waarin wel veel details voorkomen.[6] Zes jaar later kwam dit boek onder de aandacht tijdens een paneldiscussie van de Culturele Unie Suriname (CUS) op Internationale Vrouwendag, met Bhagwanbali als spreker.[6] Hierin maakte hij ook een pleidooi voor herstelbetalingen. Dat jaar nam de CUS het initiatief voor haar borstbeeld[7] en ontwikkelde Tetary zich tot een nationale heldin.[5] Over Barnet Lyon ging toen de ronde dat hij als procureur-generaal verantwoordelijk was geweest voor het militaire ingrijpen, en dus voor de dood van Tetary.[8] Historicus Maurits Hassankhan sprak van geschiedvervalsing[9] en ook andere critici wezen naar een gebrek aan historisch bewijs. Het bevel tot militair ingrijpen was in 1884 dan ook niet door Barnet Lyon, maar door gouverneur baron Van Heerdt tot Eversberg gegeven.[1] Het borstbeeld van Barnet Lyon verdween naar de tuin van de bibliotheek van het Surinaams Museum en op 24 september 2017 werd op deze plek het standbeeld van Janey Tetary onthuld.[1] Ashwin Adhin (vicepresident tijdens het kabinet-Bouterse II) sprak bij de onthulling op 24 september 2017 met lof over het beeld dat bij zou gaan dragen aan het dekoloniseren van de geest.[5] Zie ookBronnen, noten en/of referenties
|