Thiozwavelzuur

Thiozwavelzuur
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van thiozwavelzuur
Algemeen
Molecuul­formule	H2S2O3
IUPAC-naam	waterstofthiosulfaat
Molmassa	114,14408 g/mol
SMILES	OS(=O)(=S)O
InChI	1S/H2O3S2/c1-5(2,3)4/h(H2,1,2,3,4)
CAS-nummer	13686-28-7
PubChem	24478
Wikidata	Q420074
Fysische eigenschappen
Aggregatie­toestand	vloeibaar
Kleur	kleurloos
Goed oplosbaar in	water
Evenwichtsconstante(n)	pKa1 = 0,6 pKa2 = 1,74
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Thiozwavelzuur (of waterstofthiosulfaat) is een zwak en onstabiel anorganisch zuur met als brutoformule H₂S₂O₃. Het is een oxozuur en een thiozuur dat afgeleid is van zwavelzuur. In zuivere toestand komt het voor als een kleurloze olieachtige vloeistof, die goed oplosbaar is in water.

Thiozwavelzuur kan bereid worden door waterstofsulfide in reactie te brengen met zwaveltrioxide:

${\displaystyle {\ce {H2S + SO3 <=> H2S2O3}}}$

Deze reactie grijpt plaatst in di-ethylether bij zeer lage temperatuur: −20 tot −78 °C. Zonder de aanwezigheid van een ether treedt enkel adductvorming op en geen reactie.^[1]

Het kan ook verkregen worden door het voorzichtig aanzuren van een oplossing van natriumthiosulfaat met waterstofchloride, en dit in di-ethylether bij −78 °C:

${\displaystyle {\ce {Na2S2O3 + 2 HCl -> H2S2O3 + 2 NaCl}}}$

Het zuur is enkel stabiel bij lage temperaturen (lager dan −10 °C). Bij hogere temperaturen treedt ontleding op, waarbij verschillende stoffen gevormd kunnen worden: waterstofsulfide, zwavel, zwaveldioxide, zwaveltrioxide en zwavelzuur.

Beide zwavelatomen bezitten in thiozwavelzuur de oxidatietoestand +II.

Van thiozwavelzuur zijn talrijke zouten bekend: zij worden thiosulfaten genoemd en zijn werkzaam als reductoren. Thiosulfaten zijn enkel stabiel in neutrale of basische oplossingen. In zuur milieu ontleden ze in zwaveldioxide, zwavel en water:

${\displaystyle {\ce {S2O3^2- + 2H+ -> SO2 + H2O + S (v)}}}$

Ook zuiver thiozwavelzuur vertoont dit ontledingspatroon.

Thiosulfaten kunnen niet rechtstreeks bereid worden door thiozwavelzuur met een geschikte base (een hydroxide of carbonaat) in reactie te brengen. Natriumthiosulfaat wordt bijvoorbeeld bereid door het koken van oplossing van natriumsulfiet met zwavel:

${\displaystyle {\ce {S8 + 8Na2SO3 -> 8Na2S2O3}}}$

• Zwavelzuur
• Zwaveligzuur
• Pyrozwavelzuur