Świątynia Wenus i Romy
Świątynia Wenus i Romy (Templum Urbis Romae, Urbis Venerisque Templa[1]) – przypuszczalnie największa[1] spośród rzymskich świątyń, której ruiny przetrwały do dziś. Wzniesiona została przez cesarza Hadriana na zboczu wzgórza Welia na wschodnim krańcu Forum Romanum, w pobliżu Koloseum, po północnej stronie Via Sacra[1]. Prace przy budowie świątyni rozpoczęto w dzień święta Parilia 21 kwietnia 121 roku, a jej poświęcenie odbyło się najprawdopodobniej w 135 roku[1], chociaż ostatnie roboty trwały przypuszczalnie jeszcze do czasów Antoninusa Piusa[2]. Wzniesiono ją w miejscu wyburzonego przedsionka Domus Aurea, a w celu zrobienia miejsca pod budowlę trzeba było przesunąć stojący tam wcześniej Kolos Nerona[1]. Świątynia została posadowiona na wielkiej betonowej platformie o wymiarach 145×100 m. Wzniesiona w porządku korynckim, z betonu okładanego cegłą i wyłożona z zewnątrz białym marmurem budowla stała na siedmiostopniowym stylobacie. Nadano jej formę klasycznego perypteru. Fasada frontowa wspierała się na 10 kolumnach, podczas gdy długie ściany boczne na 20[1]. Wewnątrz znajdowały się dwie celle, z których wschodnia dedykowana była Wenus, zachodnia zaś Romie[1]. W 307 roku świątynia spłonęła w pożarze, po którym została odbudowana przez cesarza Maksencjusza. Przebudowano wówczas całkowicie obydwie celle, nadając im formę sklepionych apsyd, a także wstawiono kolumny wykonane z porfiru[2]. W roku 625 na polecenie papieża Honoriusza I zerwano brązowe blachy z dachu świątyni, które wykorzystano wtórnie do wyłożenia dachu bazyliki św. Piotra na Watykanie[1]. Świątynia runęła przypuszczalnie podczas trzęsienia ziemi w 847 roku, kilka lat później na jej gruzach wzniesiono bowiem kościół Santa Maria Nova, przebudowany i poświęcony w 1612 roku jako kościół pod wezwaniem świętej Franciszki Rzymianki (Santa Francesca Romana)[1]. Przypisy
|