Świdrzykowate

Świdrzykowate
	Clausiliidae
	Gray, 1855
	; Świdrzyk dwuzębny (Clausilia bidentata)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	mięczaki
Gromada	ślimaki
Podgromada	Heterobranchia
Infragromada	Euthyneura
(bez rangi)	Tectipleura
Nadrząd	Eupulmonata
Rząd	trzonkooczne
Podrząd	Helicina
Infrarząd	Clausilioidei
Nadrodzina	Clausilioidea
Rodzina	świdrzykowate
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Świdrzykowate, świdrzyki (Clausiliidae) – rodzina lądowych ślimaków trzonkoocznych (Stylommatophora), obejmująca ponad 1500 gatunków^[2], ciepłolubnych i wilgociolubnych, szeroko rozmieszczonych na świecie. Są to ślimaki o różnorodnych preferencjach pokarmowych. Nie mają znaczenia gospodarczego.

Występowanie

Świdrzykowate są spotykane w wielu regionach świata. Głównym obszarem ich występowania jest zachodnia część krainy palearktycznej. Nie występują w Australii, Ameryce Północnej ani w Antarktyce. W Polsce stwierdzono 24 gatunki^[3] (5 z nich objęto ścisłą ochroną^[4]). Występują głównie na ciepłych i wilgotnych obszarach podgórskich i górskich. Na niżu są rzadziej spotykane.

Budowa

Muszla świdrzykowatych jest wrzecionowata lub wrzecionowato-wieżyczkowa, zwykle lewoskrętna, złożona z wielu (do 18) skrętów^[3]^[5]. Jej otwór ma słabo wywiniętą wargę i jest uzbrojony w ząbki, listewki i – charakterystyczną dla tej rodziny strukturę anatomiczną – sprężyste klausilium, stanowiące część aparatu zamykającego^[3]^[5]^[6]. Od tej struktury pochodzi naukowa nazwa rodziny (Clausiliidae). Wysokość muszli wynosi 9–20 mm, rzadko więcej^[5]. U gatunków subtropikalnych i tropikalnych może osiągać 40 mm^[7].

Biologia

Świdrzykowate są w większości jajorodne, a niektóre jajożyworodne. Żyją od roku do 6 lat^[3]. Ich preferencje pokarmowe są zróżnicowane: od szczątków organicznych, przez grzyby i rośliny po małe zwierzęta^[7].

Systematyka

Świdrzyk lśniący (*Cochlodina laminata*)

Rodzaje zaliczane do tej rodziny klasyfikowane są w podrodzinach^[2]^[8] (znakiem † oznaczono taksony wymarłe, znane tylko ze szczątków kopalnych):

Clausiliinae Gray, 1855
Alopiinae A.J. Wagner, 1913
†Constrictinae H. Nordsieck, 1981
Garnieriinae C. Boettger, 1926
†Eualopiinae H. Nordsieck, 1978
Laminiferinae Wenz, 1923
Neniinae Wenz, 1923
Peruiniinae H. Nordsieck, 2005
Phaedusinae A.J. Wagner, 1922

W bazie MolluscaBase wyróżnia się dodatkowo podrodzinę^[2]:

Synprosphyminae H. Nordsieck, 2007,

która w publikacji Bouchet et al., 2017 ma status plemienia (Synprosphymini) w obrębie podrodziny Phaedusinae^[8].

Rodzajem typowym rodziny jest Clausilia.

Zobacz też

Przypisy

↑ Philippe Bouchet, Jean-Pierre Rocroi. Classification and nomenclator of gastropod families. „Malacologia: International Journal of Malacology”. 47 (1–2), s. 85–397, 2005. ISSN 0076-2997. (ang.).
↑ ^a ^b ^c MolluscaBase eds., Clausiliidae J. E. Gray, 1855, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-04-04] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 391–392. ISBN 978-83-88147-09-8.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
↑ ^a ^b ^c F. Welter-Schultes: Family summary for Clausiliidae. [w:] AnimalBase. Early zoological literature [on-line]. AnimalBase Project Group, 2009. [dostęp 2012-01-08]. (ang.).
↑ Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 503. ISBN 978-83-01-16108-8.
↑ ^a ^b Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0428-6.
↑ ^a ^b PhilippeP. Bouchet PhilippeP. i inni, Revised Classification, Nomenclator and Typification of Gastropod and Monoplacophoran Families, „Malacologia”, 61 (1–2), 2017, s. 1–526, DOI: 10.4002/040.061.0201 [dostęp 2024-03-27] (ang.).

[Bouchet2005-1] Philippe Bouchet, Jean-Pierre Rocroi. Classification and nomenclator of gastropod families. „Malacologia: International Journal of Malacology”. 47 (1–2), s. 85–397, 2005. ISSN 0076-2997. (ang.).

[mb-2] MolluscaBase eds., Clausiliidae J. E. Gray, 1855, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-04-04] (ang.).

[FaunaT3-3] Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 391–392. ISBN 978-83-88147-09-8.

[rozp-4] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[ab-5] F. Welter-Schultes: Family summary for Clausiliidae. [w:] AnimalBase. Early zoological literature [on-line]. AnimalBase Project Group, 2009. [dostęp 2012-01-08]. (ang.).

[BlaszakT1-6] Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 503. ISBN 978-83-01-16108-8.

[mszB-7] Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0428-6.

[Bouchet2017-8] PhilippeP. Bouchet PhilippeP. i inni, Revised Classification, Nomenclator and Typification of Gastropod and Monoplacophoran Families, „Malacologia”, 61 (1–2), 2017, s. 1–526, DOI: 10.4002/040.061.0201 [dostęp 2024-03-27] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]