15 kopiejek – 1 złoty (1832–1841)

15 kopiejek – 1 złoty (1832–1841)

Państwo	Imperium Rosyjskie
Typ monety	moneta obiegowa
Nominał	15 kopiejek – 1 złoty
Rocznik	1832, 1833, 1834, 1835, 1836, 1837, 1838, 1839, 1840, 1841
Emisja
Mennica	Petersburg, Warszawa
Nakład	23 995 365 sztuk
Data emisji	15 października 1832
Opis fizyczny
Masa	3,1 g
Średnica	19 mm
Materiał	srebro Ag868
Rant	skośnie ząbkowany
Stempel	zwykły

15 kopiejek – 1 złoty (1832–1841) – dwunominałowa moneta o wartości piętnastu kopiejek i jednocześnie jednego złotego, przygotowana dla Królestwa Kongresowego okresu po powstaniu listopadowym, wprowadzona do obiegu na terenie Królestwa ukazem carskim z 15 października 1832 r., a na terenie całego Imperium Rosyjskiego ukazem z dnia 1 maja 1834 r^[1]. Moneta była bita, początkowo w mennicy w Petersburgu, od 1834 r. również w Warszawie, w srebrze, w latach 1832–1841, według rosyjskiego systemu wagowego – zołotnikowego, opartego na funcie rosyjskim^[2][3][4].

Na tej stronie umieszczono orła cesarstwa rosyjskiego – dwugłowy orzeł z trzema koronami, w prawej łapie trzyma miecz i berło, w lewej jabłko królewskie, na piersi tarcza herbowa ze Św. Jerzym na koniu powalającym smoka, wokół tarczy łańcuch z krzyżem Św. Andrzeja, na skrzydłach orła sześć tarcz z herbami – z lewej strony Kazania, Astrachania, Syberii, z prawej strony Królestwa Polskiego, Krymu i Wielkiego Księstwa Finlandii^[5]. Na dole, po obu stronach ogona orła, znajduje się znak kierownika mennicy w Petersburgu Mikołaja Graczowa – litery Н Г (pol. N G), a w przypadku monet bitych w Warszawie znak mennicy – litery M W^[6].

Na tej stronie umieszczono nominał 15, pod nim „КОПѢЕКЪ”, poniżej nominał 1, pod nim „ZŁOTY.”, poniżej rok bicia 1832, 1833, 1834, 1835, 1836, 1837, 1838, 1839, 1840 lub 1841, po roku kropka, a dookoła otokowo napis^[6]:

Monetę bito w srebrze próby 868, na krążku o średnicy 19 mm, masie 3,1 grama, z rantem skośnie ząbkowanym. Według sprawozdań mennic w latach 1832–1841 w obieg wypuszczono 23 995 365 monet, z czego 6 393 548 sztuk z mennicy w Petersburgu oraz 17 601 817 sztuk z mennicy w Warszawie^[3].

Stopień rzadkości poszczególnych roczników i typów monet przedstawiono w tabeli:

Rocznik	Znak mennicy	Stopień rzadkości	Szacowana liczba egzemplarzy	Uwagi	Zdjęcie
15 kopiejek – 1 złoty 1832	Н Г	R[7]	80 001–400 000
15 kopiejek – 1 złoty 1833	Н Г	R[8]	80 001–400 000
15 kopiejek – 1 złoty 1834	Н Г	R3[9]	601–3000
	M W	R4[10]	121–600
15 kopiejek – 1 złoty 1835	Н Г	R1[11]	15 001–80 000
	M W	R[12]	80 001–400 000
15 kopiejek – 1 złoty 1836	Н Г	R[13]	80 001–400 000
	M W	R[14]	80 001–400 000
15 kopiejek – 1 złoty 1837	Н Г	R4[15]	121–600
	M W	R1[16]	15 001–80 000
15 kopiejek – 1 złoty 1838	Н Г	R[17]	80 001–400 000
	M W	R[17]	80 001–400 000
15 kopiejek – 1 złoty 1839	Н Г	R[18]	80 001–400 000
	M W	R[18]	80 001–400 000
15 kopiejek – 1 złoty 1840	Н Г	R[19]	80 001–400 000
	M W	R1[19]	15 001–80 000
15 kopiejek – 1 złoty 1841	Н Г	R7[20]	4–6	w niektórych katalogach jako moneta próbna[21]
	M W	R3[22]	601–3000

Ponieważ daty na monecie mieszczą się w latach panowania Mikołaja I, więc w numizmatyce rosyjskiej zaliczana jest do kategorii monet tego cara^[23].

Liczba znanych odmian łącznie z wszystkich lat bicia wynosi^[24]:

• z mennicy w Petersburgu – 22^[25] (z uwzględnieniem wariantów – 29^[26])
• z mennicy w Warszawie – 24^[27] (z uwzględnieniem wariantów – 48^[28])

• 1 złoty polski (1827–1834)
• 1 złoty polski (1822–1825)
• 1 złoty polski (1818–1819)
• 1 złoty 1835
• 30 kopiejek – 2 złote (1834–1841)
• ¾ rubla – 5 złotych (1833–1841)
• 1½ rubla – 10 złotych (1833–1841)
• 3 ruble – 20 złotych (1834–1841)
• monety polsko-rosyjskie
• moneta dwunominałowa
• monety zaboru rosyjskiego
• tabela cennikowa Bolcewicza

• Kuriański A.:Dwunominałowe monet z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, Multi-Print, Warszawa, 2018, ISBN 978-83-918397-1-3