Adam Chełmoński (1861–1924)

Adam Chełmoński
Data i miejsce urodzenia	16 stycznia 1861 ; Teresinie
Data i miejsce śmierci	6 listopada 1924 ; Stare
Miejsce spoczynku	Grodzisk Mazowiecki
Zawód, zajęcie	lekarz
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Rodzice	Józef i Izabela z Łoskowskich
Małżeństwo	Maria Władysława z Kudelskich
Dzieci	Adam, Mateusz, Józef, Maria
Krewni i powinowaci	Józef Chełmoński

Adam Chełmoński (ur. 16 stycznia 1861 w Teresinie, zm. 6 listopada 1924 w Starem) – polski lekarz. Opisał objaw, znany w piśmiennictwie medycznym jako objaw Chełmońskiego.

Życiorys

Urodził się jako syn Józefa i Izabeli z Łoskowskich. Dorastał w ciężkich warunkach materialnych, zarabiał korepetycjami na dalszą naukę. Gimnazjum ukończył w Warszawie w 1880 roku. Następnie podjął studia medyczne na Wydziale Przyrodniczo-Matematycznym Uniwersytetu Petersburskiego, ukończone już na Wydziale Lekarskim Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Dyplom lekarza otrzymał cum eximia laude 10 grudnia 1885. Potem uczył się hydroterapii w Fürstenhofie w Styrii u Jana Czerwińskiego. Od 1886 asystent w klinice Baranowskiego i później u jego następcy, Stolnikowa. Od 1891 ordynator nadetatowy w Szpitalu Dzieciątka Jezus w Warszawie. W 1895 awansował na ordynatora etatowego. Działał w Warszawskim Towarzystwie Dobroczynności.

Jego bratem był malarz Józef Chełmoński. Żonaty z Marią Władysławą Kudelską, siostrzenicą Ignacego Baranowskiego. Mieli czworo dzieci: Adama (1890–1959), Mateusza (1893–1981), Józefa (1894–) i Marię. Zmarł z powodu przewlekłej niewydolności nerek 6 listopada 1924 w Starem, został pochowany na cmentarzu w Grodzisku Mazowieckim.

Głodowy zanik kości. Pamiętnik Kliniczny Szpitala Dzieciątka Jezus 2, s. 128–131 (1918)
Kamica żółciowa utajona. Polska Gazeta Lekarska 3, 31, s. 418–419 (1924)
Kilka słów o udawaniu i kłamstwach patologicznych. Gazeta Lekarska 56, 14, s. 187–189 (1921)
Przyczynek do patogenezy astmy oskrzelowej. Gazeta Lekarska 46, 28, s. 770–784 (1911)

Piotr Szarejko: Słownik lekarzy polskich XIX wieku. Tom 1. Towarzystwo lekarskie Warszawskie Warszawa 1991 ss. 96–98
Hanecki M. Życie i działalność naukowa dra Adama Chełmońskiego (W 100 rocznicę jego urodzin). Archiwum Historii Medycyny 4 (1962)

Ludwik Zembrzuski: Chełmoński Adam. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 280. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0