Aleksander Teofil Lipiński

Aleksander Teofil Lipiński (ur. 15 września 1849 w Sanoku, zm. 28 grudnia 1897 tamże) – polski inżynier kolei, urzędnik c. k. kolei.

Urodził się 15^[a] września 1849 w Sanoku^[1][2]. Był synem Walentego (1813-1898) i Honoraty z domu Machalskiej (1826-1903)^[1][2][3]. Ojciec, wraz z Mateuszem Beksińskim, przybyli do Sanoka jako byli powstańcy listopadowi, obaj wspólnie założyli zakład rzemieślniczy, później warsztat kotlarski, umiejscowiony przy obecnej ulicy Podgórze, z czasem rozwinięty przez Kazimierza w fabrykę maszyn i wagonów. Aleksander Teofil Lipiński był bratem Jana (1850-1851^[4][5]), Mieczysława Juliana (1852-1864^[6][7]), Heleny Józefy Leokadii (ur. 1855^[8], zamężna z inż. Henrykiem Stoyem^[9], deportowana na Syberię wraz z synową i wnukiem Tadeuszem Hoffem w 1940 i w tym samym roku zmarła w Minorze^[10]), Kazimierza (1857-1911, przedsiębiorca, poseł), Franciszka (zm. w 1861 w wieku 2 lat i 9 miesięcy)^[11], Marianny Zofii (1861-1873^[12][13]), Zofii Eleonory (1864-1872^[14][15]). Jego rodzicami chrzestnymi był Szymon Drewiński (ojciec Maurycy i Teodozji) oraz Elżbieta Piątkowska (żona późniejszego naczelnika gminy Sanok, Sebastiana Piątkowskiego^[16])^[1]. W Sanoku wraz z rodziną mieszkał w domu nr 225^[1].

Aleksander Lipiński ukończył szkołę realną wraz z egzaminem dojrzałości w gimnazjum realnym w Tarnowie^[2][17]. Od 1867 do 1873 studiował na Akademii Technicznej we Lwowie (późniejsza Politechnika Lwowska)^[2]. Wstąpił do służby państwowej Austro-Węgier w okresie zaboru austriackiego. Został inżynierem C. K. Kolei Państwowej^[18]. Został zatrudniony w C. K. Uprzywilejowanej Lwowsko-Czerniowiecko-Jaskiej Kolei, w strukturze której na stacji w Łużanach był aspirantem od około 1876^[19], urzędnikiem od około 1877^[20], urzędnikiem konserwacji kolei od około 1878^[21], urzędnikiem od około 1879^[22]. Od około 1880 do około 1883 był kierownikiem stacji w Sichowie^[23][24][25]. Od około 1883 do około 1885 był naczelnikiem stacji Bóbrka-Chlebowice^[26][27]. Około 1885/1886 był urzędnikiem na stacji w Czortkowie^[28]. Od około 1886 do około 1890 był naczelnikiem stacji w Krechowicach^{[29][30][31][32]}. Od około 1890 do około 1892 był adiunktem na stacji w Monasterzyskach^[33][34]. Od około 1892 do około 1894 był adiunktem w biurze kontroli dochodów Dyrekcji Ruchu we Lwowie w strukturze C. K. Kolei Państwowych, po czym odszedł ze służby w kolejach^[35][36][b].

W latach 90. był dyrektorem fabryki wagonów kolejowych w Sanoku^[2] (dyrektorem całej fabryki maszyn i wagonów w Sanoku był jego brat Kazimierz).

Do końca życia był emerytowanym inżynierem^[37]. Zmarł 28 grudnia 1897 w Sanoku w wieku 48 lat na zapalenie opon mózgowych^[37]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku 31 grudnia 1897^[38][39][40]. Wykonany przez rzeźbiarza Stanisława Piątkiewicza^[41] pomnik został uznany za obiekt zabytkowy i podlega ochronie prawnej^[42].

Żoną Aleksandra Lipińskiego była Otylia z domu Lasnig^[43] (wzgl. Laśnik^[37]). Ich córkami były: Walentyna (1886-1955, od 1905 zamężna z Bronisławem Filipczakiem^{[43][44][45][46]}), Rudolfina Maria (1889-1964, od 1910 zamężna z sędzią dr. Alfredem Janowskim)^[47].