|
Ali Shefqet Shkupi
Ali Shefqet Shkupi, właściwie Ali Shefqeti (ur. we wrześniu 1883 w Skopje, zm. 3 grudnia 1953 w Szkodrze[1]) – osmański i albański wojskowy, pierwszy szef Sztabu Generalnego Albańskich Sił Zbrojnych w latach 1913–1920. ŻyciorysKształcił się w szkołach w Bitoli i w Salonikach, a w 1905 roku ukończył studia w Akademii Sztabu Generalnego w Konstantynopolu[2][3][1]. Wziął udział w rewolucji młodotureckiej w 1908 roku, następnie został awansowany do stopnia majora (binbaşı)[2]. W 1909 roku został dowódcą garnizonu w Salonikach[2], następnie w Konstantynopolu[4]. Po udanym powstaniu w Albanii z 1912 roku władze osmańskie przygotowywały się do aresztowania Shkupiego, o czym ten został uprzedzony; dzięki wsparciu Albańczyków przedostał się do Rumunii, następnie do Triestu i ostatecznie do Wlory[3]. Dołączył do armii albańskiej, gdzie jako podpułkownik objął 4 maja 1913 roku funkcję szefa Sztabu Generalnego Albańskich Sił Zbrojnych[5] i pełnił ją do listopada 1920[4]. W 1924 roku uczestniczył w rewolucji czerwcowej, w wyniku której Fan Noli objął urząd premiera Albanii[3]. Po jego obaleniu oraz po dojściu Ahmeda Zogu do władzy Shkupi opuścił armię[3]. Był jednym z inicjatorów powstania w Fierze z 1935 roku[6], wymierzonego przeciwko Ahmedowi Zogu, panującego już jako król Zog I[3]. Został aresztowany oraz skazany na karę śmierci, do czego jednak nie doszło wskutek licznych protestów; został zwolniony z więzienia w 1938 roku[3]. Sprzeciwiał się włoskiej oraz niemieckiej okupacji Albanii, podczas tej ostatniej wojska niemieckie spaliły jego rodzinny dom w Tiranie[3]. Po II wojnie światowej Shkupi wraz ze swoją rodziną przeniósł się do Szkodry, tam zmarł 3 grudnia 1953 roku[3]. Jego ciało zostało pochowane w Szkodrze, a w latach 80. przeniesione na jeden z tirańskich cmentarzy[3]. OdznaczeniaW 1992 roku został pośmiertnie odznaczony orderem „Za działalność patriotyczną” I klasy[3]. Życie prywatneJego ojciec Hysen Shefqeti pochodził z miejscowości Peć[2][3]. Miał brata Naxhiego, który także był wojskowym[5]. Jednym z jego krewnych był Hasan Prishtina – premier Albanii w 1921 roku[3]. Przypisy
Bibliografia
|
||||||||||||||
.svg){kind=small}
