|
Andrzej Friszke
 Andrzej Friszke (ur. 29 sierpnia 1956 w Olsztynie) – polski historyk specjalizujący się w historii najnowszej, profesor nauk humanistycznych. Członek korespondent Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności, w latach 1999–2006 członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej, w latach 2011–2016 członek Rady IPN. ŻyciorysJego ojcem był Edmund Friszke[1], ksiądz Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, senior (biskup) diecezji mazurskiej. Andrzej Friszke został absolwentem II Liceum Ogólnokształcącego im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Olsztynie. W 1979 ukończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W 1994 uzyskał stopień doktora nauk historycznych na podstawie pracy Kształtowanie się opozycji przedsolidarnościowej 1968–1980, której promotorem był Tomasz Szarota. W 2000 uzyskał habilitację na podstawie książki Życie polityczne emigracji. W 2009 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych[2]. Specjalizuje się w zakresie historii najnowszej[2]. W 1980 został członkiem warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej. W 1981 został redaktorem w dziale historycznym „Tygodnika Solidarność”. Wchodził też w skład kolegium redakcyjnego pisma „Głos Wolny Wolność Ubezpieczający”. Od 1982 zajmuje stanowisko kierownika działu historycznego czasopisma „Więź”. W latach 1983–1984 przebywał w Wiedniu w ramach stypendium Fundacji im. Johanna Gottfrieda Herdera[3]. Następnie prowadził w Londynie badania nad dziejami rządu polskiego i podziemia w kraju w latach II wojny światowej. Współpracował z wydawnictwami emigracyjnymi, szczególnie z „Zeszytami Historycznymi”[3]. W 1990 zatrudniony w Instytucie Studiów Politycznych PAN. Od 1998 wykładowca prowadzący zajęcia także m.in. w Collegium Civitas. W 2013 został wybrany na członka korespondenta Polskiej Akademii Nauk[4], w 2020 został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności[5]. W 2000 został przewodniczącym zarządu Stowarzyszenia Archiwum Solidarności. Powoływany również w skład kolegium Europejskiego Centrum Solidarności oraz rady Muzeum Historii Polski w Warszawie. Członek Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego w Warszawie[6]. W 1999 z rekomendacji Unii Wolności został powołany w skład Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej. W 2007 z ramienia Platformy Obywatelskiej ponownie był kandydatem na to stanowisko, jednak nie został wybrany. W 2011 wszedł w skład nowo powołanej Rady IPN[7]. Organ ten został zniesiony nowelizacją ustawy o IPN w 2016. W latach 2007–2020 był konsultantem Komisji Historycznej zajmującej się lustracją duchownych Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP[8]. W 2017 został członkiem jury Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego[9]. Jest członkiem Parafii Ewangelicko-Augsburskiej Świętej Trójcy w Warszawie[10]. Odznaczenia i wyróżnieniaW 2005 otrzymał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[11]. W 2006 Lech Kaczyński odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[12], a w 2011 Bronisław Komorowski Krzyżem Oficerskim tego orderu[13]. Otrzymał nagrody Polcul Foundation (1990), „Odry” (1994), Polskiej Fundacji Kulturalnej w Londynie (1995), „Za osiągnięcia w badaniach polonijnych” (2000), Nagrodę im. Jerzego Giedroycia (2001) – za książkę Życie polityczne Emigracji, Nagrodę im. ks. dra Leopolda Otto (2005) przyznawaną przez „Zwiastun Ewangelicki”, nagrodę „Polityki” (2011) oraz Nagrodę im. Kazimierza Moczarskiego (2011) za książkę Anatomia buntu. W 2018 wyróżniony Nagrodą im. Tadeusza Kotarbińskiego[14]. W 2010 wyróżniony Medalem „10 lat Instytutu Pamięci Narodowej”[15]. W 2015 jego książka pt. Rewolucja Solidarności 1980–1981 została nominowana do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego[16]. Wybrane publikacje
Przypisy
Bibliografia
Kontrola autorytatywna (osoba): Identyfikatory zewnętrzne:
|
||||||||||||||||||
