Antoni Zawadzki (ksiądz)

Ten artykuł od 2020-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Antoni Stefan Zawadzki von przydomku Büthner vel Bytner znany także jako Anton Stephanus Sawatzki herbu Zawadzki (ur. 23 grudnia 1873 w Polnicy, zm. 12 października 1934 w Gdańsku) – polski^{[potrzebny przypis]} duchowny i polityk. Proboszcz parafii św. Józefa w Gdańsku, tajny szambelan papieski, prałat Dworu Papieskiego, poseł do Landtagu i przewodniczący Niemieckiej Partii Centrum.

Potomek rdzennej szlachty kaszubskiej wywodzącej się z Zawady koło Człuchowa. Wyrastał jako syn rodziny ziemiańskiej. Egzamin dojrzałości zdawał w 1885 w gimnazjum w Chojnicach. Następnie podjął studia filozofii i teologii na seminarium duchownym w Pelplinie, zajmując się jednocześnie naukami politycznymi.

Po święceniach kapłańskich 1 kwietnia 1899, objął wikariat w Złotowie, potem w Tczewie. 19 marca 1901 objął plebanię w rodzinnej Polnicy, gdzie starał się o rozbudowanie nowej parafii. Do ważniejszych etapów jego duchownej działalności należała m.in. parafia św. Józefa w Gdańsku, gdzie został 2 lipca 1906 instalowany. W drugiej pod względem wielkości parafii gdańskiej (11 361 parafian) starał się o rozwój działalności organizacyjnej i związkowej, objął m.in. kierownictwo organizacji robotniczej. Wniósł ogromny wysiłek w działalność Caritasu, gdzie poprzez reorganizacje sekretariatu w grudniu 1920 zapoczątkował nowe kierunki działalności organizacji. Zawadzki był założycielem i przewodniczącym Związku Młodzieży Katolickiej. W 1920 został mianowany dziekanem chełmińskiego dziekanatu w Gdańsku, za jego niepodważalny autorytet wśród gdańskiego kleru. Od 1 września 1919 działał w sprawie oddzielenia terenu utworzonego w 1920 Wolnego Miasta Gdańska od diecezji chełmińskiej, co przyczyniło się do utworzenia Administratury Apostolskiej przez Watykan. Zawadzki miał z polecenia Ministerstwa Spraw Zagranicznych zostać kandydatem na ten urząd. Papież obsadził jednak urząd osobą byłego biskupa Rygi, Edwardem hrabia O’Rourke, który włączył Zawadzkiego do grona zaufanych współpracowników, obsadzając go w 1926 na urzędzie generalnego wikariusza nowo utworzonego Biskupstwa Gdańskiego. Za jego zasługi dla kościoła i diecezji otrzymał 20 maja 1924 tytuł tajnego papieskiego szambelana, a 18 sierpnia 1926 prałata dworu papieskiego.

Z racji swoich zdolności politycznych, związanych z polityką komunalną Gdańska, otrzymał m.in. mandat do pruskiego landtagu w 1919. Przyczynił się do konsolidacji partii Centrum poprzez nadanie jej jednolitej struktury. Od 1908 do 1918 był regularnie wybierany na przewodniczącego prowincji Prusy Zachodnie, jak i przedstawiciela Centrum do parlamentu miasta Gdańska. W okresie rewolucji listopadowej 1918 stanął przeciw lewicowym tendencjom pruskiego landtagu. Od 1920 do śmierci był kluczową postacią Centrum, będąc członkiem senatu. 21 września 1933, po wejściu NSDAP do parlamentu gdańskiego złożył swoje funkcje parlamentarne.

Zmarł 12 października 1934 w wyniku ciężkiej choroby w wieku 60 lat. Podstawy jego działalności politycznej wynikały z podstaw chrześcijaństwa w opozycji do starej pruskiej i nowej socjalno-demokratycznej polityki kulturowej^[1][2].

Całokształt jego kościelnej i państwowej działalności ograniczał się do rodzimych terenów.

• TABLICA I

^[3].

TABLICA II

^[3].

TABLICA III

^[3].

TABLICA IV

^[4].