|
Autostrada A18 (Polska)Autostrada A18 – polska autostrada w południowo-zachodniej części kraju, w województwach lubuskim i dolnośląskim. Biegnie w osi NW–SE[3] III transeuropejskim drogowym korytarzem transportowym, w ciągu drogi międzynarodowej E36, od granicy z Niemcami Olszyna–Forst (łączy się tutaj z niemiecką A15 w kierunku Berlina), przez obszar Borów Dolnośląskich aż do węzła Krzyżowa k. Bolesławca, gdzie łączy się z autostradą A4. Odcinek Olszyna–Krzyżowa ma długość 76,8 km[3]. Droga ma przekrój dwujezdniowy, czteropasowy. Jezdnia północna została ukończona w roku 2006. Jezdnia południowa została wybudowana w latach 1935–1938 przez III Rzeszę i została zamknięta dla ruchu (zależnie od odcinka) w 2020 oraz 2021 roku. Jej przebudowa do standardu autostrady zakończyła się w 2023 roku[4][5]. Do czasu ukończenia przebudowy jezdni południowej obie jezdnie były oznakowane jako droga krajowa nr 18. W 2015 drogą przejeżdżało 7,5–10 tys. pojazdów na dobę, w tym 3 tys. pojazdów ciężarowych z przyczepą. Węzły z drogami klasy A i S
Historia_(detail).JPG) Pod administracją niemiecką (budowa jezdni południowej)Zbudowana została przez władze III Rzeszy jako fragment autostrady Reichsautobahn (RAB) 9 mającej połączyć Berliner Ring z Chociebużem, Wrocławiem i niemiecką wówczas częścią Górnego Śląska, w granicach której znajdowały się takie miasta jak Bytom, Gliwice, Zabrze i Opole. 27 września 1936 nastąpiło otwarcie pierwszego odcinka autostrady od Wrocławia (obecnie węzeł Bielany Wrocławskie) do Krzywej o długości niespełna 91 km. Fragment ten miał przekrój dwóch jezdni, każda o szerokości 7,5 m oddzielonych od siebie pasem zieleni o szerokości 5 m[6]. Pierwsze dwa odcinki obecnej A 18 zostały oddane do użytku w 1937 po dwuletniej budowie. Były to odcinki Żagań – Lipiany o długości 33,2 km oraz liczący 17,1 km odcinek Lipiany – Krzywa. W 1938 oddano do ruchu odcinek Forst – Żagań o długości niespełna 50 km – po polskiej stronie liczy on 37,5 km. Na wszystkich trzech fragmentach autostrady, oprócz fragmentu pomiędzy Lipianami i Krzywą, który był zbudowany podobnie jak odcinek z Krzywej do Wrocławia[7], wybudowano jedynie południową jezdnię z nawierzchnią betonową[8][9]. Powstały wszystkie bezkolizyjne węzły, mosty, wiadukty, kładki i przepusty, pozostawiając jedynie miejsce na dobudowanie drugiej, północnej jezdni[10]. 1945–2000W 1985 roku planowano nadanie arterii kategorii drogi ekspresowej[11]. W 1993 roku trasa została zaliczona do grupy planowanych autostrad i nadano jej oznaczenie A12[12] oraz dobudowano drugą jezdnię na odcinku od przejścia granicznego w Olszynie do węzła Królów (9,5 km). W 1995 zmodernizowano 7-kilometrowy odcinek Golnice – Krzyżowa, gdzie została wybudowana dwujezdniowa autostrada z betonową nawierzchnią (dawna A12 o długości 18 km). Odcinek ten nie spełnia jednak wszystkich norm autostradowych, m.in. brakuje na nim pasa awaryjnego. 2001–2006 (budowa jezdni północnej) Oddział GDDKiA w Zielonej Górze, któremu podlega całość inwestycji, rozpoczął przygotowania projektu dobudowy jezdni północnej w 2001. W czerwcu 2003 oszacowano koszt modernizacji drogi krajowej nr 18 do klasy autostrady na ok. 550 mln złotych. Projekt wraz z pozwoleniem na budowę gotowy był w I kwartale 2004. Budowa północnej jezdni odcinka Olszyna – Golnice została podzielona na cztery kontrakty:
17 marca tego samego roku został ogłoszony międzynarodowy przetarg, a otwarcie ofert nastąpiło 29 czerwca. Na przełomie września i października 2004 podpisano umowy z wykonawcami (łączna wartość 65,278 mln €) i 25 listopada 2004 rozpoczęto budowę jednocześnie na wszystkich czterech ww. etapach. 23 września 2004 Dariusz Skowroński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Generalny Dyrektor GDDKiA zadeklarował realizację budowy północnej jezdni odcinka Olszyna – Golnice w 2006 roku (etap Olszyna – Królów do października 2005 i Królów – Golnice do sierpnia 2006). Prace ukończono w połowie roku 2006. 2006–2017Po oddaniu do ruchu jezdni północnej, przebudowę (polegającą na rozbiórce i ponownym wykonaniu) 70-letniej jezdni południowej na odcinku Olszyna – Golnice zaplanowano na lata 2007–2009. 18 maja 2006 zielonogórski oddział GDDKiA ogłosił przetarg na wykonanie projektu przebudowy jezdni południowej przyszłej A18. Oferty otwarto 10 lipca tego samego roku, a 2 października 2006 podpisano umowę z Biurem Projektowo-Badawczym Dróg i Mostów Transprojekt–Warszawa Sp. z o.o. na przygotowanie dokumentacji w ciągu 13 miesięcy. 29 czerwca 2009 ogłoszono przetarg na przebudowę południowej jezdni, został on jednak unieważniony 23 lutego 2011. Decyzja podyktowana była brakiem środków na zrealizowanie inwestycji. W 2011 roku Oddział GDDKiA w Zielonej Górze informował[13], że przebudowa jezdni południowej znalazła się w Programie Budowy Dróg Krajowych na lata 2011–2015, jednak i w tym terminie nie została zrealizowana. W 2014 A18 nie znalazła się w Programie Budowy Dróg Krajowych na lata 2014–2023 (z perspektywą do 2025) na liście zadań przeznaczonych do realizacji w ramach zakładanego limitu finansowego, planowane było natomiast pozyskanie środków na jej realizację w ramach drogowej spółki specjalnego przeznaczenia (dssp)[14]. 2018–2023 (przebudowa jezdni południowej)Na początku sierpnia 2018, po analizie priorytetów inwestycyjnych i zaplanowaniu środków finansowych w ramach Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2014–2023 (z perspektywą do 2025), zapadła decyzja o skierowaniu do realizacji przebudowy południowej jezdni do parametrów autostrady[15]. We wrześniu 2019 ogłoszony został przetarg na przebudowę jezdni południowej na odcinku 1 – od granicy państwa do węzła Żary Zachód (wraz z przebudową ostatniego fragmentu jezdni północnej w obrębie węzła Olszyna) o długości 10,4 km. W styczniu 2020 jako najkorzystniejszą wybrano ofertę firmy Strabag. Po odwołaniu firmy PORR złożonym do Krajowej Izby Odwoławczej, które zostało uwzględnione i po ponownej ocenie ofert jako najkorzystniejszą wybrano ofertę firmy PORR[16]. 24 kwietnia podpisano umowę na realizację tego odcinka w systemie „zaprojektuj i zbuduj”[17]. Odcinek został udostępniony do ruchu 27 lipca 2023. W grudniu 2018 zielonogórski oddział GDDKiA ogłosił przetarg na przebudowę południowej jezdni na odcinku 2 – od węzła Żary Zachód (bez węzła) do węzła Iłowa (bez węzła) – o długości 21,9 km[18]. Z uwagi na przekroczenie założonego budżetu inwestycji (303 mln zł) o 5 mln zł, przetarg został unieważniony w maju 2019. Powtórny przetarg ogłoszony został w czerwcu[19], zaś najniższa oferta opiewała na 254 mln zł[20]. Umowa z konsorcjum firm Kobylarnia oraz Mirbud została podpisana w listopadzie 2019[21]. Odcinek został udostępniony do ruchu 21 września 2022. 21 stycznia 2021 podpisano umowę na przebudowę jezdni południowej na odcinku 3 o długości 33,76 km – od okolic węzła Iłowa (z węzłem) do granicy województw lubuskiego i dolnośląskiego. Wykonawcą została firma Budimex, która wyceniła prace na kwotę 175,1 mln zł[22]. Odcinek został udostępniony do ruchu 18 września 2023. 27 stycznia 2021 podpisano umowę na przebudowę jezdni południowej na odcinku 4 od granicy województw lubuskiego i dolnośląskiego do węzła Golnice o długości ponad 21 km. Za najkorzystniejszą ofertę opiewającą na kwotę 258,7 mln zł uznano ofertę konsorcjum firm Kobylarnia, Mirbud oraz Budpol[23]. Odcinek został udostępniony do użytku 13 października 2023[5]. Przypisy
UwagiLinki zewnętrzneInformation related to Autostrada A18 (Polska) |
.jpg)
