|
Azuara (krater)
Azuara – prawdopodobny krater uderzeniowy położony w Aragonii w Hiszpanii, ok. 50 km na południe od Saragossy. Pochodzenie W 1983 roku geologowie rozpoznali anomalną, kolistą strukturę rozciągającą się wokół miejscowości Azuara. Stwierdzono, że może mieć ona pochodzenie egzogeniczne (na skutek uderzenia ciała niebieskiego) lub endogeniczne (tektoniczne)[3]. Argumenty za uderzeniemZa hipotezą pozaziemskiego pochodzenia struktury Azuary silnie przemawiało odnalezienie brekcji zawierającej prawdopodobny kwarc szokowy[3]. Stwierdzono występowanie szkliwa w brekcjach, a także rzadkich stożków zderzeniowych na obrzeżach krateru[4]. Struktura ta posiada częściowo zachowany pierścień utworzony ze sfałdowanych skał mezozoicznych i zawiera młodsze osady, głównie w północno-wschodniej części. W obrzeżu występuje odwrócona sekwencja stratygraficzna, osady charakteryzuje upad w kierunku środka krateru[3][5]. Z obszarem tej struktury wiąże się ujemna anomalia siły ciężkości, z której kształtu wywnioskowano o istnieniu wewnętrznego pierścienia w kraterze, pogrzebanego pod osadami[1]. Na podstawie wieku osadów oceniono, że impakt miał miejsce pomiędzy wczesną kredą a miocenem[5]. Bardziej szczegółowe badania pozwoliły wskazać, że czas powstania struktury przypada na eocen lub oligocen[1]. Zasugerowano, że pobliski basen Rubielos de la Cérida stanowi bliźniaczy krater uderzeniowy, który powstał równocześnie z kraterem Azuara na skutek upadku planetoidy podwójnej[4]. KontrowersjeStruktura Azuary, podobnie jak niedaleki basen Rubielos de la Cérida, jest interpretowana przez część naukowców jako nasunięcie alpejskie. Twierdzą oni, że osady otaczające basen Azuary powstawały sukcesywnie w paleogenie, a nie utworzyły jednocześnie wskutek nagłego zdarzenia. Formacja Pelarda, która była wskazywana jako materia wyrzucona z krateru, pokrywa osady mioceńskie, zatem nie mogła powstać równocześnie z domniemanym kraterem[6]. Krytycy twierdzą także, że wciąż brakuje dowodów na pozaziemskie pochodzenie tej struktury. Wskazano m.in., że domniemany kwarc szokowy posiada liczne dyslokacje, a deformacje nie są zorientowane wzdłuż określonych płaszczyzn. Nie wykazuje on zatem charakterystycznych cech metamorfizmu szokowego[7]. Sugestie te zostały jednak odrzucone przez głównych postulatorów uderzeniowego pochodzenia basenu Azuary, którzy przeprowadzili dodatkowe badania, dowodząc że dominujące płaszczyzny deformacji (ω {} i π {}) kryształów kwarcu są świadectwem wystąpienia ciśnień przekraczających 10 GPa[4]. Krater Azuara nie jest uwzględniony w bazie Earth Impact Database, którą prowadzi Uniwersytet Nowego Brunszwiku[8]. Przypisy
|
||||||||||||||||
