Błotniarkowate

Błotniarkowate
	Lymnaeidae
	Rafinesque, 1815
	; Błotniarka stawowa (Lymnaea stagnalis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	mięczaki
Gromada	ślimaki
Podgromada	płucodyszne
Rząd	nasadooczne
Rodzina	błotniarkowate
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Błotniarkowate (Lymnaeidae) – rodzina słodkowodnych ślimaków płucodysznych (Pulmonata) z rzędu nasadoocznych (Basommatophora), obejmująca gatunki średnie i duże, charakteryzujące się dużą różnorodnością w budowie i ubarwieniu muszli – od stożkowatej, wieżyczkowatej, jajowatej do kulistej^[2]. Wykazują przy tym znaczną jednorodność w budowie anatomicznej^[3].

Występowanie

Występują na całym świecie, z wyjątkiem regionów polarnych, zwykle w płytkich wodach stojących lub wolno płynących, ale znane są też gatunki głębokowodne oraz żyjące w górskich potokach lub zbiornikach okresowych^[2]. Czasami występują bardzo licznie.

Budowa

Wysokość ich muszli waha się w przedziale od kilku milimetrów do kilku centymetrów^[4]. Głowa duża, z 2 szerokimi, płatowatymi, trójkątnymi, niewciągalnymi czułkami. Na przednim końcu ich podstawy położone są małe oczy. Noga szeroka, z przodu prosto ścięta, mocna^[2]^[4].

Ekologia

Żywią się żywymi i martwymi roślinami oraz padliną. Stanowią pokarm ryb, wielu ptaków wodnych i niektórych gatunków niezwiązanych bezpośrednio z wodą (niektóre błotniarki wypełzają na brzeg zbiorników wodnych).

Znaczenie dla człowieka

Błotniarkowate są przedmiotem zainteresowania medycyny, w tym medycyny weterynaryjnej, ponieważ zagrażają zdrowiu ludzi i zwierząt gospodarskich, często powodując duże straty materialne. Są częstymi żywicielami pośrednimi wielu pasożytów, zwłaszcza przywr z rodzin Schistosomatidae i Echinostomatidae. Najbardziej charakterystycznym przypadkiem przenoszenia pasożyta jest błotniarka moczarowa (Galba truncatula) – żywiciel pośredni motylicy wątrobowej^[3].

Systematyka

Opisano blisko 1800 gatunków i odmian zaliczonych do tej rodziny, jednak większość z nich to formy ekologiczne. Obecnie przyjmuje się, że poprawnie opisanych gatunków może być mniej niż 100^[3], z czego 11 występuje w Polsce^[2].

Analiza filogenetyczna wykazała istnienie 3 kladów zgodnych z geograficznym pochodzeniem gatunków (Ameryka, Eurazja i region indopacyficzny)^[3].

Poniżej wymieniono rodzaje, w jakich klasyfikowane są błotniarkowate. Należy się jednak spodziewać istotnych zmian w klasyfikacji tej rodziny^[3].

Rodzaje

Rodzajem typowym rodziny jest Lymnaea.

Zobacz też

mięczaki Polski

Przypisy

↑ Lymnaeidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 386–387. ISBN 978-83-88147-09-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Correa et al. Bridging gaps in the molecular phylogeny of the Lymnaeidae (Gastropoda: Pulmonata), vectors of Fascioliasis. „BMC Evolutionary Biology”. 10, s. 381, 2010. DOI: 10.1186/1471-2148-10-381. (ang.).
↑ ^a ^b Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0428-6.

[itis-1] Lymnaeidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[FaunaT3-2] Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 386–387. ISBN 978-83-88147-09-8.

[Correa-3] Correa et al. Bridging gaps in the molecular phylogeny of the Lymnaeidae (Gastropoda: Pulmonata), vectors of Fascioliasis. „BMC Evolutionary Biology”. 10, s. 381, 2010. DOI: 10.1186/1471-2148-10-381. (ang.).

[mszB-4] Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0428-6.

[1]

[2]

[3]

[4]