Bolesław Nieczuja-Ostrowski

Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski

Tysiąc, Bolko, Grzmot, Michałowicz, Burza

Tablica upamiętniająca generała Bolesława M. Nieczui Ostrowskiego w jednym z elbląskich skwerów nazwanym jego imieniem
generał brygady
Data i miejsce urodzenia	29 września 1907 Halicz
Data i miejsce śmierci	13 lipca 2008 Elbląg
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Krajowa
Stanowiska	d-ca kompanii 115. Pułku Piechoty 41. DP (rez.), d-ca 106. Dywizji Piechoty AK
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski ps. Tysiąc, Bolko, Grzmot, Michałowicz, Burza (ur. 29 września 1907 w Haliczu, zm. 13 lipca 2008 w Elblągu) – polski dowódca wojskowy, generał brygady Wojska Polskiego. Weteran walk o wolność i niepodległość Polski.

Bolesław Nieczuja-Ostrowski urodził się 29 września 1907 w Haliczu, w województwie stanisławowskim, w rodzinie Michała i Anieli z d. Frank. Naukę w zakresie szkoły średniej pobierał w Gimnazjum Koedukacyjnym Towarzystwa Prywatnego Gimnazjum w Przeworsku. Egzamin dojrzałości zdał w 1927. Działał w harcerstwie, zostając przybocznym Komendanta Hufca ZHP w Przeworsku, którą to funkcję pełnił wówczas inż. Wilhelm Chwałek. W 1931 ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w Komorowie koło Ostrowi Mazowieckiej. Służbę rozpoczął w 5 pułku Strzelców Podhalańskich w Przemyślu. Następnie został wykładowcą w szkole podchorążych rezerwy w Zambrowie i Ośrodku Wyszkolenia Rezerw Piechoty w Różanie.

Wziął udział w wojnie obronnej z 1939; zgodnie z planem mobilizacji objął dowództwo kompanii w 115 pułku piechoty (rezerwowym). Za zasługi we wrześniu 1939 odznaczony został Krzyżem Walecznych.

Dostał się do niewoli niemieckiej, z której uciekł, po czym zaangażował się w działalność Związku Walki Zbrojnej we Lwowie, a następnie na terenie Podkarpacia i ziemi krakowskiej. Został szefem uzbrojenia w Komendzie Okręgu Krakowskiego ZWZ. Zorganizował tam konspiracyjną produkcję broni, która otrzymała kryptonim „Ubezpieczalnia”. W 1943 został awansowany do stopnia majora oraz odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami. W 1944 został mianowany dowódcą 106 Dywizji Piechoty Armii Krajowej kryp. „Dom”, walczył na terenie Małopolski. Za zasługi awansowano go do stopnia podpułkownika ze starszeństwem z dniem 11 listopada 1944 r. oraz odznaczono Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Po rozwiązaniu dywizji wyjechał wraz z grupą byłych żołnierzy do Elbląga. Osiedlili się w Pogrodziu k. Elbląga, gdzie zorganizowano Spółdzielnię Gospodarczo-Społeczną. Zrzeszała ona byłych żołnierzy AK i ich rodziny. W 1949 został aresztowany. Dwukrotnie został skazany na karę śmierci. W więzieniu spędził 7 lat. Przez kolejne lata prześladowany był za działalność w Armii Krajowej.

W 1991 został wyróżniony awansem na stopień generała brygady, a rok później otrzymał honorowe obywatelstwo Elbląga. 29 września 2007 generał Bolesław Nieczuja-Ostrowski obchodził swoje 100. urodziny. Na uroczystościach urodzinowych byli m.in.: bp Jan Styrna, wiceprezydent miasta Witold Wróblewski, Leonard Krasulski, Jerzy Wcisła, Sławomir Sadowski^[1]. Generał otrzymał list z życzeniami od ówczesnego Prezesa Rady Ministrów Jarosława Kaczyńskiego.

Zmarł 13 lipca 2008 w Elblągu w wieku 100 lat^[2]. Pogrzeb generała odbył się 18 lipca 2008 i rozpoczął się mszą świętą żałobną w katedrze św. Mikołaja w Elblągu, którą celebrował biskup pomocniczy elbląski Józef Wysocki i biskup polowy Wojska Polskiego gen. dyw. Tadeusz Płoski. Po uroczystej mszy ciało generała zostało pochowane na Cmentarzu Komunalnym Agrykola^[3].

Był żonaty z Bronisławą Marią z d. Paklikowską (1909–1988), urodzoną we Lwowie. Mieli troje dzieci, Wandę (ur. 1935), Michała (1943−1965) i Tadeusza (1946−2010).

• W 1999 został odznaczony Medalem Polonia Mater Nostra Est.
• W 2006 odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
• Odznaczony za zasługi na rzecz Kościoła katolickiego został uhonorowany odznaczeniem papieskim „Pro Ecclesia et Pontifice”.
• Honorowy obywatel Wolbromia, Elbląga^[4], Miechowa i Krakowa^[5].
• Rada Miejska w Elblągu ustanowiła rok 2017 Rokiem generała Bolesława Nieczuja-Ostrowskiego oraz jego imieniem nazwała jeden z elbląskich skwerów odsłaniając tablicę^[6][7][8].
• W 2024 jego grób został oznaczony tabliczką „Weteran walk o wolność i niepodległość Polski”^[9].

• Rzeczpospolita partyzancka; Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1991
• Drogi Miłości Bożej, Kraków 1993
• Inspektorat AK „Maria” w walce, tom 1.; Instytut Wydawniczy PAX, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1995
• Inspektorat AK „Maria” w walce, tom 2., cz. 1., Elbląg 2001
• Inspektorat AK „Maria” w walce, tom 2., cz. 2., Elbląg 2007

• Rzeczpospolita Partyzancka VII-VIII 1944, red. S.M.Przybyszewski, Wydawnictwo Nowa Nidzica 2004, ISBN 83-913972-1-1
• P. Nieczuja-Ostrowski, Inicjatywa społeczno-gospodarcza akowskich osadników w powiecie elbląskim w latach 1945-1949, „Rocznik Elbląski” t. 20 (2006), s. 258
• S. Piwowarski, Niezwykłe życie generała brygady Bolesława Michała Nieczui-Ostrowskiego, pseudonim: „Bolko”, „Grzmot”, „Tysiąc”, „Michałowicz”, „Informator Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej” nr 3/2007, s. 4.
• L. Zieliński, Osadnictwo wiejskie w powiecie elbląskim w latach 1945-1950, „Rocznik Elbląski” nr 3 (1966), s. 184
• IPN