|
Browar Królewski w Krakowie
  Browar Królewski – budynek wzniesiony na przełomie XVII i XVIII wieku (około 1770 roku)[2] przy ul. Powiśle 5–7, u podnóża Wawelu. Był to rozległy, parterowy budynek z piętrem na osi elewacji, nakrytym trójkątnym frontonem, o skromnej klasycyzującej architekturze. Budowla została wyburzona w 2002 roku, a na jej miejscu powstał hotel Sheraton. HistoriaW XIX wieku w posiadanie budynku wszedł Privilegierte Österreichische Nationalbank/Österreichisch-Ungarische Bank, a w latach 60. XIX wieku zajęty został na koszary (potoczna nazwa „koszary na Groblach”) kawalerii i taborów (niem. Weisel Kaserne)[3], w końcowym okresie zaboru austriackiego koszary tzw. C.K. flotylli wiślanej. Na dziedzińcu, który stanowił połączenie z koszarami przy ul. Zwierzynieckiej 26 działała szkoła kucia koni. Po odzyskaniu niepodległości budynek przejęło Wojsko Polskie i był zajmowany przez V Dowództwo Okręgu Korpusu. W roku 1927 przeniesiono tu z dawnego maneżu przy ul. Lubicz cerkiew garnizonową Wojska Polskiego. W „Wielkiej Sali” ustawiono XIX-wieczny ikonostas ze zlikwidowanej cerkwi w Miechowie, uzupełniając go obrazami pochodzącymi ze starych zbiorów, jak też i nowymi. Parafia stanowiła dekanat diecezji warszawsko-chełmskiej Kościoła prawosławnego w Polsce[4]. Podczas okupacji hitlerowskiej cerkiew została eksmitowana, a budynek wraz z okolicznymi zajęły oddziały piechoty SS i Luftwaffe[5]. Po II wojnie światowej do 1993 roku w browarze znajdowało się Wojskowe Biuro Projektów Budowlanych. Następnie był podnajmowany przez małe podmioty gospodarcze, a brak remontu powodował jego powolne niszczenie. 3 marca 1998 roku wojewódzki konserwator zabytków w Krakowie wpisał budynek do rejestru zabytków Krakowa pod numerem A-1079. W roku 2002, w atmosferze skandalu budynek, będący wówczas zabytkiem, pośpiesznie wyburzono i natychmiast przystąpiono do budowy hotelu, nie przeprowadziwszy nawet archeologicznych badań sondażowych terenów przynależących do pierwszej fazy osadniczej wczesnośredniowiecznego Krakowa (ze stanowiska małopolskiego konserwatora zabytków zrezygnował wtedy Andrzej Gaczoł)[6][7][8]. Jedynym zachowanym fragmentem jest narożnik budynku (na rogu placu Na Groblach i ul. Powiśle), w który wmurowano drewniany wodowskaz oraz trzy tablice dotyczące powodzi w Krakowie (z lat 1813, 1876 i 1903)[9]. Fasada zaprojektowana przez Andrzeja Kadłuczkę i Serach International i UNA Architecture z Belgii[6], wzniesionego na miejscu gmachu hotelu Sheraton w sposób ogólny nawiązuje do fasady dawnego browaru. Obok dawnego budynku Operetki krakowskiej (wcześniej wspomniany wyżej austro-węgierski maneż[10], obecnie na jego miejscu budynek Opery Krakowskiej) i dawnych (liczących sobie ponad 125 lat) budynków Krakowskich Zakładów Mięsnych[11] (obecnie Galeria Kazimierz), hotel jest kolejnym przykładem zastępowania w Krakowie oryginalnych budynków ich zarysem, bądź fragmentem kopii (w ostatnim przypadku). Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
|
||||||||||||||||||||||
