|
Budynek szkoły muzycznej w Bytomiu
Budynek szkoły muzycznej w Bytomiu – murowany gmach z 1869 roku w Bytomiu, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego[2], najstarszy zachowany budynek szkolny w mieście[3]. Historia Budynek został zaprojektowany przez Paula Jackischa[8][2] na potrzeby katolickiego[9] męskiego[4][3] Miejskiego Katolickiego Gimnazjum w Bytomiu[10] (niem. Städtisches Katholisches Gymnasium zu Beuthen O.-S.), które powołano decyzją Rady Miejskiej Bytomia[9] i oficjalnie otwarto 29 kwietnia 1867 roku[3]. Gmach był budowany w latach 1867–1869[8] na działce ofiarowanej miastu przez księdza Józefa Szafranka, wówczas proboszcza Parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bytomiu w imieniu biskupa wrocławskiego[8]. Powstał jeden z największych wówczas budynków w mieście: mierzył pierwotnie 51,5 m długości, 23 m szerokości, a jego maksymalna wysokość to 30 m[11]. Koszt budowy wyniósł 190 tys. talarów[11]. Obiekt był wykorzystywany przez gimnazjum od 1 października 1869 roku[11], wcześniej zajęcia odbywały się w wynajmowanej kamienicy (obecnie ul. Dworcowa 19 w Bytomiu)[4]. Początkowo była to jedyna szkoła średnia w mieście[12][8]. 1 kwietnia 1889 roku gimnazjum zostało upaństwowione, o co z przyczyn finansowych zabiegał bytomski magistrat[13]. Nowa oficjalna nazwa szkoły brzmiała: Königlisches Gymnasium zu Beuthen O.-S. lub Das Königlische Gymnasium zu Beuthen O.-S. (pol. Królewskie Gimnazjum w Bytomiu G. Śl.)[14]; z liczbą około 600 uczniów pod koniec XIX wieku było jednym z największych gimnazjów Górnego Śląska[12]. W lutym 1915 roku patronem szkoły został Paul von Hindenburg, który przebywał w jej budynku przez tydzień w drugiej połowie września 1914 roku[14], nowa nazwa placówki brzmiała: Königlisches Hindenburg-Gymnasium zu Beuthen O.-S. (pol. Królewskie Gimnazjum im. Hindenburga w Bytomiu G. Śl.). Od końca 1918 roku do końca działalności placówki tj. do stycznia 1945 roku szkoła figurowała jako Staatlisches Hindenburg-Gymnasium zu Beuthen O.-S. (pol. Państwowe Gimnazjum im. Hindenburga w Bytomiu G. Śl.)[14]. W 1925 do szkoły chodziło 726 uczniów[12], w połowie lat dwudziestych i później do szkoły przyjęto poza chłopcami również kilka dziewcząt[4]. Od 1945 roku budynek był siedzibą Konserwatorium Muzycznego[15] (od 1946 roku pod nazwą Miejskiej Szkoły Muzycznej[16]), które założył Stefan Marian Stoiński[17]. Obecnie jest to siedziba Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Fryderyka Chopina w Bytomiu[18][19]. Na początku lat 70. XX wieku wzniesiono przylegającą do pierwotnej bryły bezstylową dobudówkę[12][20] w postaci trójkondygnacyjnego łącznika[21] między starym gmachem a budynkiem pomocniczym, tzw. pawilonem, wybudowanym około 1971 roku[22]. 15 maja 1975 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa katowickiego pod numerem A/1210/75[2][23] (obecnie śląskiego; nr rej. A/699/2020[24]). Od połowy listopada 2018 roku do początku października 2019 roku, przeprowadzona została gruntowna termomodernizacja budynku, która polegała między innymi na wymianie stolarki okiennej, instalacji grzewczej czy zamontowaniu ogniw fotowoltaicznych. W ramach tychże prac, wnętrze budynku zostało odświeżone. W ramach kolejnego remontu, została odnowiona sala koncertowa szkoły[25]. Pod koniec 2021 roku zakończono rewitalizację budynku, odnowiono elewację z zastosowaniem metody hydrofobizacji[26]. Architektura Budynek szkoły w Bytomiu to ceglany gmach wolnostojący, którego detale zostały wykonane ze sztucznego kamienia[20], o wyraźnych cechach neogotyckich[20], wąskie skarpy podkreślają wertykalizm projektu[20]. W południowym frontowym ryzalicie znajduje się ostrołukowy portal (wejście od wewnątrz zostało zamurowane[27]), a w nim dębowe drzwi, pomalowane na brązowo[28], z oryginalnymi okuciami[20], nad nimi czterolistny maswerk z witrażem[20] oraz dwie gładkie gotyckie tarcze herbowe, jak również trzy okna auli z witrażami[29] zakończone ślepymi maswerkami[3][20], nad środkowym oknem umieszczono w XIX wieku kartusz herbowy z orłem w koronie, przypominający polskiego orła[28]. Mury wieńczy schodkowy szczyt zwieńczony pinaklami[3][20]. Północna elewacja budowli jest zbliżona stylistycznie do południowej, znajdują się na niej jednak nie trzy, a dwa ostrołukowe okna[20]. Elewacje boczne są również ozdobione podobnie jak ryzalit, na środku znajdują podwójne okna, które umieszczono w ostrołukowej płycinie, zakończonej blendami oraz maswerkiem[20]. Zachodnia boczna elewacja jest w dużej części zasłonięta przez dobudówkę[20]. We wschodniej elewacji znajdował się neogotycki portal, zlikwidowany przed 1973 rokiem i zastąpiony podwójnym oknem[30]. Górne części ścian są ozdobione poddachowym fryzem arkadkowym, nad nim znajduje się stylizowana attyka w formie ostrołukowej arkadkowej balustrady[20] oraz rozdzielające ją pinakle z kwiatonami[31]. Dach gmachu jest pokryty dachówką oraz częściowo papą[20]. Budynek jest chroniony instalacją odgromową, która pierwotnie była połączona z rurociągiem miejskiego wodociągu[20]. We wnętrzu znajduje się aula o pierwotnej kubaturze niecałych 2500 m³, również o cechach neogotycko-neorenesansowych[32], przekształcona z dawnej szkolnej kaplicy[12]. Około 1941 roku w piwnicy powstał schron przeciwlotniczy, z którego mogło skorzystać około 300 osób[33]. Przypisy
Bibliografia
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
