CentOS

CentOS
	; Logo programu
	; Interfejs użytkownika
Producent	The CentOS Project
Architektura	Alpha, IA-64, IBM S/390, x86, x86-64
Pierwsze wydanie	14 maja 2004; ponad 20 lat temu
Aktualna wersja	9; (3 grudnia 2021) [±]
Jądro	monolityczne
Środowisko pracy	GNOME, KDE
Licencja	GNU GPL
Typ pakietów	RPM
Wersja Live	dostępna
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

CentOS (Community ENTerprise Operating System) – dystrybucja Linuksa oferująca darmowy i wspierany przez społeczność użytkowników system operacyjny oparty na kodzie źródłowym Red Hat Enterprise Linux, co w założeniu ma prowadzić do kompatybilności z tym systemem.

Pierwsze wydanie CentOS w maju 2004 bazowało na kodzie RHEL w wersji 2.1AS^[2]. Na początku stycznia 2014 podano do wiadomości, że CentOS łączy się z firmą Red Hat, pozostając jednak nadal niezależną dystrybucją w stosunku do RHEL^[3].

W grudniu 2020 Red Hat zakończył rozwój CentOS^[4]^[5]^[6]. Jednakże w dalszym ciągu rozwijana będzie powiązana wersja rolling release – CentOS Stream. Reakcja społeczności na tę decyzję była jednoznacznie negatywna. Niedługo potem, jeden z założycieli projektu CentOS, Gregory Kurtzer ogłosił nowy projekt Rocky Linux mający na celu stworzenie dystrybucji skupionej na oryginalnym celu projektu CentOS^[7].

W CentOS do zarządzania pakietami wykorzystywany jest DNF (od wersji 8.x)^[8], w poprzednich wersjach systemu (do wersji 7.x) YUM, a (do wersji 4.x) także up2date.

Wersjonowanie

Do wydania wersji 7.0 oznaczenia wydań CentOS budowane były z dwóch liczb. Pierwsza odnosi się do numeru wydania głównego Red Hat Enterprise Linux, natomiast druga określa numer wydania poprawkowego. Na przykład CentOS 4.1 jest zbudowany na podstawie pakietów z Red Hat Enterprise Linux 4, uaktualnienie 1.

Począwszy od wydania 7.0, numery wydań CentOS dodatkowo zawierają trzecią liczbę, będącą znacznikiem czasu określającym rok i miesiąc, w którym został wydany kod źródłowy danego wydania^[9]^[10]. Przykładowo, wydanie numer 7.0-1406 jest zbudowane na podstawie pakietów źródłowych z Red Hat Enterprise Linux 7, uaktualnienie 0, wydane w czerwcu 2014 roku. Dodatkowa liczba ma ułatwić przebudowowywanie obrazów kontenerowych oraz chmurowych, z jednoczesnym wskazaniem na wersję RHEL, do której się odnosi.

Historia wydań

Pierwszą wersją systemu był CentOS 3 build4-rc0, wydany pod koniec roku 2003. Kolejna wersja, CentOS 3.1 (wersja 3, uaktualnienie 1), została wydana 19 marca 2004. CentOS 4.0, oparty na Red Hat Enterprise Linux 4, ukazał się 1 marca 2005 r. dla architektur procesorów i386 i IA-64. Aktualna stabilna wersja to CentOS 8.0^[11], wydana 24 września 2019.

Dostępne architektury

CentOS jest dostępny dla tych samych architektur co Red Hat Enterprise Linux.

Intel x86 (32-bitowa).
Intel Itanium (64-bitowa) (tylko do wersji 4.7, podczas gdy Red Hat Enterprise Linux obsługuje tę architekturę również w najnowszych wydaniach).
Advanced Micro Devices AMD64 i Intel EM64T (64-bitowa).
PowerPC/32 (Apple Macintosh PowerMac na procesorach PowerPC G3 i G4).
IBM Mainframe (eServer zSeries i S/390).

Dodatkowo CentOS wspiera również architektury:

Alpha.
SPARC („beta”).

Dystrybucje oparte na CentOS

Polskie dystrybucje:

Jazz Linux – dawniej Aurox.

Zagraniczne dystrybucje:

Boston University Linux 4.5 Server Edition (Zodiac).
NuOnce Networks CentOS/Blue Quartz CD].
Openfiler.
Rocks Cluster Distribution – dystrybucja dla klastrów.
SME Server.
Trixbox, Elastix – PBX.

Urządzenia oparte na CentOS

WebSense V10000 Appliance – brama, serwer filtru treści i systemu antywirusowego. Oparty na platformie Della posiadającej dwa czterordzeniowe procesory Intel Xeon 3 GHz i 16 GB pamięci RAM. Wydajność około 3000 połączeń/sek, przepustowość 250 Mbps^[12].

Przypisy

↑ John Newbigin: [Centos] CentOS-2 Final finally released. lists.centos.org, 2004-05-14. [dostęp 2016-03-29]. (ang.).
↑ CentOS-2 Final finally released. 2004-05-14. [dostęp 2020-12-23].
↑ CentOS Project joins forces with Red Hat. 2014-01-07. [dostęp 2020-12-23].
↑ Jim Salter: CentOS Linux is dead – and Red Hat says Stream is “not a replacement”. 2020-12-10. [dostęp 2020-12-23]. (ang.).
↑ Koniec CentOS, jakiego znamy. Jest prosta alternatywa.... 2020-12-10. [dostęp 2020-12-23]. (pol.).
↑ Jim Salter: Where do I go now that CentOS Linux is gone? Check our list. 2020-12-11. [dostęp 2020-12-23]. (ang.).
↑ Tim Anderson: Rocky Linux is go: CentOS founder’s new project aims to be 100% compatible with Red Hat Enterprise Linux. 2020-12-10. [dostęp 2020-12-23]. (ang.).
↑ Keerthi Chinthaguntla: Linux package management with YUM and RPM. Red Hat. [dostęp 2020-12-23]. (ang.).
↑ How does CentOS versioning work?. [dostęp 2020-12-30]. (ang.).
↑ Release for CentOS-7 on x86_64. [dostęp 2020-12-30]. (ang.).
↑ CentOS 8 and CentOS Stream released.
↑ Urządzenie Websense V10000 Appliance. solidex.com.pl. [dostęp 2016-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-19)]. (pol.).

Linki zewnętrzne

CentOS w serwisie distrowatch.com
Polska strona dystrybucji
Poradniki i baza wiedzy o dystrybucji (pol.)

[1] John Newbigin: [Centos] CentOS-2 Final finally released. lists.centos.org, 2004-05-14. [dostęp 2016-03-29]. (ang.).

[2] CentOS-2 Final finally released. 2004-05-14. [dostęp 2020-12-23].

[3] CentOS Project joins forces with Red Hat. 2014-01-07. [dostęp 2020-12-23].

[4] Jim Salter: CentOS Linux is dead – and Red Hat says Stream is “not a replacement”. 2020-12-10. [dostęp 2020-12-23]. (ang.).

[5] Koniec CentOS, jakiego znamy. Jest prosta alternatywa.... 2020-12-10. [dostęp 2020-12-23]. (pol.).

[6] Jim Salter: Where do I go now that CentOS Linux is gone? Check our list. 2020-12-11. [dostęp 2020-12-23]. (ang.).

[7] Tim Anderson: Rocky Linux is go: CentOS founder’s new project aims to be 100% compatible with Red Hat Enterprise Linux. 2020-12-10. [dostęp 2020-12-23]. (ang.).

[8] Keerthi Chinthaguntla: Linux package management with YUM and RPM. Red Hat. [dostęp 2020-12-23]. (ang.).

[9] How does CentOS versioning work?. [dostęp 2020-12-30]. (ang.).

[10] Release for CentOS-7 on x86_64. [dostęp 2020-12-30]. (ang.).

[11] CentOS 8 and CentOS Stream released.

[12] Urządzenie Websense V10000 Appliance. solidex.com.pl. [dostęp 2016-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-19)]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]