|
Centralny Zarząd Dyspozytorski    Centralny Zarząd Dyspozytorski Połączonych Systemów Energetycznych (CZD) – międzynarodowa organizacja założona na podstawie umowy podpisanej w Moskwie przez przedstawicieli siedmiu krajów RWPG 25 lipca 1962[1][2]. Jako siedzibę wybrano budynek w Pradze przy ul. Jungmanovej 29 (przedwojenny budynek koncernu Škoda). Umowę sporządzoną w języku rosyjskim podpisali przedstawiciele Bułgarii Czechosłowacji, Węgier, NRD, Polski Rumunii i ZSRR. Językiem urzędowym CZD był język rosyjski. Celem organizacji było racjonalne i efektywne wykorzystanie możliwości połączonych synchronicznie systemów energetycznych krajów RWPG oraz koordynowanie wzajemnych dostaw energii elektrycznej przez połączone sieci przesyłowe tych krajów[3]. Jako pierwsze połączono już w 1960 r. systemy energetyczne Czechosłowacji i Węgier. Rok później dołączyły do nich Polska i NRD. Kolejno do energetycznych systemów połączonych „MIR” (Pokój) dołączono systemy Rumunii i Bułgarii oraz wydzielone części systemu ZSRR. Każdy z krajów-członków CZD delegował na 4-letnie kadencje czterech specjalistów z dziedziny energetyki – w tym jednego dyspozytora do pracy trójzmianowej. Dokumenty osobiste wystawiane pracownikom przez władze Czechosłowacji były drukowane w siedmiu wersjach językowych każdy, z tym, że wersja podstawowa była napisana w języku rosyjskim. Oficjalne nazwy Centralnego Zarządu Dyspozytorskiego brzmiały : 1. Jęz. rosyjski: Центральное Диспетчерское Управление объединенных энергетических систем (ЦДУ) 2. Jęz. bułgarski: Централно Диспечерско Управление нa обединените енергетически системи (ЦДУ) 3. Jęz. węgierski: Egyesitett Energiarendszerek Központi Teherelosztója (CDU) 4. Jęz.niemiecki: Organisation der Zentralen Dispatcher Verwaltung der Vereinigten Energiesysteme (ZDV) 5. Jęz. polski: Centralny Zarząd Dyspozytorski Połączonych Systemów Energetycznych (C.Z.D.) 6. Jęz. rumuński: Directia Centrala de Dispecer a Sistemelor Energetice Interconectate (DCD) 7. Jęz. czeski: Centrální dispečerska organizace propojených energetických soustav (CDO)
 Ponadto CZD koordynowało plany budowy międzynarodowych linii przesyłowych wysokiego napięcia, oraz nadzorowało ich remonty.
W 1994 roku w ramach przygotowań do synchronizowania się sieci CENTREL z krajami Zachodniej Europy – dyspeczing CZD zakończył działalność. Pozostałe prace koordynacyjne CZD zostały zakończone podpisaniem ugody w końcu 2004 r.[4] [5] Synchronizacja sieci CENTREL z Zachodnią Europą nastąpiła dnia 18.10.1995 r. W dniu 18.10.2006 r. zdecydowano o rozwiązaniu CENTREL, gdyż należące do niej podmioty są pełnoprawnymi członkami UCPTE.[6] Przypisy
|
