|
Chang’e 4
   Chang’e 4 (chiń. upr. 嫦娥四号; chiń. trad. 嫦娥四號; pinyin Cháng’é sì hào) – chińska sonda kosmiczna przeznaczona do badań Księżyca. Jest czwartą misją w ramach chińskiego programu badań Księżyca (program Chang’e). Start sondy nastąpił 7 grudnia 2018 roku z kosmodromu Xichang. W ramach misji, po raz pierwszy w historii, na niewidoczną z Ziemi stronę Księżyca dotarł lądownik z łazikiem Yutu 2[1]. Do lądowania doszło 3 stycznia 2019 r. w kraterze von Kármána w obszarze basenu Bieguna Południowego – Aitken[2]. Łączność z Ziemią jest utrzymywana za pomocą satelity telekomunikacyjnego Queqiao (inaczej Chang'e 4R) umieszczonego w punkcie libracyjnym L2 układu Ziemia-Księżyc[2][3]. Planowany czas funkcjonowania łazika na powierzchni Księżyca wynosił 3 miesiące, został on jednak przekroczony i w grudniu 2019 Yutu 2 pobił rekord długości trwania misji łazika na powierzchni Księżyca, należący wcześniej do radzieckiego pojazdu Łunochod 1 (dziesięć i pół miesiąca)[4][5]. Lądownik przeprowadzi eksperymenty z dziedziny radioastronomii, natomiast głównym celem łazika będzie zbadanie powierzchni Księżyca (m.in. wykona mapę okolic miejsca lądowania)[3][6]. MisjaGrudniowy start rakiety z ładunkiem naukowym został ogłoszony przez Chińską Narodową Agencję Kosmiczną 15 sierpnia 2018 r.[7] Rakieta Długi Marsz 3B (CZ-3B) z lądownikiem i łazikiem wystartowała 7 grudnia 2018 r. o godzinie 19:23 CET (8 grudnia o 2:23 rano czasu lokalnego)[8][9] i rozpoczęła lot w kierunku księżyca z zamiarem wejścia na orbitę. Przed startem zakładano potrzebę trzech manewrów korekcyjnych przed manewrem umieszczenia sondy na orbicie, wystarczyło jednak tylko jedno odpalenie rakiet manewrujących 9 grudnia – zaś 12 grudnia sonda po odpaleniu silników weszła na eliptyczną polarną orbitę okołoksiężycową[10]. 30 grudnia doszło do kolejnego manewru, obniżenia orbity[11]. Planowanym terminem lądowania był pierwszy tydzień stycznia 2019 roku[3]. Sonda wylądowała na powierzchni Księżyca 3 stycznia 2019 o godzinie 3:26 CET w wyznaczonej strefie, w miejscu o współrzędnych 45,457°S, 177,589°E[12]. Ostatnia faza lądowania trwała 12 minut[13]. 15 stycznia 2019 poinformowano o wykiełkowaniu jednego z ziaren bawełny, umieszczonych na pokładzie lądownika. Jest to pierwsza w historii roślina na Księżycu[1]. Przypisy
|
||||||||||||||||||||||
