|
Chryzostom I (arcybiskup Aten)
Chryzostom, imię świeckie Chrisostomos Papadopoulos (ur. 1868 w Azji Mniejszej[1], zm. 22 października 1938) – grecki biskup prawosławny, zwierzchnik Greckiego Kościoła Prawosławnego w latach 1923–1938. ŻyciorysUkończył studia teologiczne na uniwersytecie w Atenach. Następnie kształcił się w tym kierunku na Kijowskiej i Petersburskiej Akademii Duchownej[2]. Był rektorem szkoły teologicznej Patriarchatu Jerozolimskiego. Z Jerozolimy musiał wyjechać w 1909, po konflikcie z patriarchą Damianem. Archimandryta Chryzostom wziął wcześniej udział w próbie usunięcia patriarchy z urzędu, udaremnionej przez władze tureckie[3]. W momencie wyboru na urząd zwierzchnika Kościoła wykładał historię Kościoła prawosławnego na uniwersytecie w Atenach i kierował elitarną szkołą teologiczną w Rizarios[1]. Godność arcybiskupa Aten i całej Grecji objął po odsunięciu od niej arcybiskupa Teokleta II, co zainspirował Komitet Rewolucyjny, jaki objął w 1922 władzę w Grecji[1]. Natychmiast po swojej intronizacji arcybiskup Chryzostom zwrócił się do Ministerstwa Wyznań z prośbą o reformę prawa określającego miejsce Greckiego Kościoła Prawosławnego w państwie greckim. Jego zdaniem dotychczasowe ustawy w tym zakresie de facto podporządkowywały Kościół państwu. Stojący na czele rządu Nikolaos Plastiras pozytywnie odniósł się do jego sugestii. Sformułowany w 1923 statut Greckiego Kościoła Prawosławnego zakładał zarządzanie nim przez Synod biskupów, w którym świecki urzędnik miałby jedynie głos doradczy, bez prawa głosu. Docelowo interwencja świeckiej administracji w życie kościelne miała być maksymalnie ograniczone[1]. Wprowadzenie w życie statutu uniemożliwiło dojście do władzy w Grecji dyktatora gen. Theodorosa Pangalosa, który sprzeciwił się nadaniu duchowieństwu szerokich swobód. Organem zarządzającym Kościołem ponownie został Święty Synod, w którym kluczową rolę odgrywał świecki prokurator. Arcybiskup Chryzostom protestował przeciwko temu rozwiązaniu, podobnie jak przeciwko decyzjom władz o konfiskacie majątków kościelnych, zakazie wstępowania do monasterów kobiet poniżej 40 roku życia oraz zobowiązaniu biskupów do uzyskiwania zezwoleń na wyjazdy poza granice swojej eparchii[1]. W 1923 Święty Synod przyjął reformę kalendarza liturgicznego używanego w Greckim Kościele Prawosławnym, rezygnując z kalendarza juliańskiego na rzecz gregoriańskiego, z zachowaniem dotychczasowych zasad ustalania daty Wielkanocy. Arcybiskup Chryzostom popierał tego typu zmiany[4]. Zmiana kalendarza wywołała otwarty konflikt między jej zwolennikami i przeciwnikami (starokalendarzowcami), którzy utworzyli Wspólnotę Prawdziwych Chrześcijan Prawosławnych. W 1927 jeden z jej wiernych zaatakował nożyczkami arcybiskupa Chryzostoma, usiłując obciąć mu brodę i kilkakrotnie go raniąc[4]. Do kwestii ustroju Kościoła powrócono w 1929. Po pracach komisji złożonej z trzech biskupów i trzech profesorów teologii uchwalony został statut powtarzający główne założenia analogicznego dokumentu sprzed ośmiu lat[1]. W 1935 arcybiskup Chryzostom, razem z czterema innymi hierarchami, został oskarżony o wspieranie nieudanego zamachu stanu Eleftheriosa Wenizelosa. Wbrew żądaniom rojalistów nie odszedł jednak z urzędu[5]. Zmarł w 1938. W ocenie Tadeusza Czekalskiego jego śmierć była zakończeniem okresu względnej niezależności Kościoła, jaką umożliwiała charyzmatyczna osobowość hierarchy[6]. Opublikował monografie poświęcone historii Patriarchatu Jerozolimskiego (1910), Greckiego Kościoła Prawosławnego (1920), Patriarchatu Aleksandryjskiego (1935) oraz prace poświęcone Kościołom Rosyjskiemu, Rumuńskiemu i Serbskiemu oraz Patriarchatowi Antiochii[2]. Przypisy
|
||||||||||||||||||||||||||
