Conventio in manumConventio in manum – w prawie rzymskim, wejście żony pod władzę agnacyjną (manus) męża. Skutki conventionis in manum i jego brakuSamo zawarcie ważnego małżeństwa, które następowało poprzez nieformalne oświadczenia woli nupturientów, nie powodowało uzyskania władzy nad żoną, i żona mogła pozostawać poza rodziną agnatycyjną swojego męża. Władzę ojcowską nad nią mógł utrzymać wówczas jej dotychczasowy pater familias (jeśli była osobą alieni iuris), bądź mogła pozostawać sui iuris, jeżeli status ten uzyskała wcześniej. Wtedy, w stosunku do rodziny męża, pozostawała osobą obcą (nawet wobec własnych dzieci). Takie małżeństwo niektórzy współcześni romaniści nazywają matrimonium sine manu. Conventio in manum (wejście pod władzę męża) następowało poprzez czynności prawne. Jeżeli żona dostawała się pod władzę swego męża (manus) jako głowy rodziny, wówczas z punktu widzenia prawa stawała się agnacyjną córką swojego męża (filia loco), a w stosunku do swoich dzieci była agnacyjną siostrą (soror loco). Jeżeli przed zawarciem małżeństwa, będąc osobą sui iuris, miała własny majątek, wówczas traciła go na rzecz głowy swojej nowej rodziny agnatycznej. Jeżeli sam mąż nie był sui iuris, dostawała się ona pod władzę jego patris familias. Z kolei takie małżeństwo określane jest niekiedy jako matrimonium cum manu. Conventio in manum było jedną z przyczyn powodujących capitis deminutio minima. Oznaczało ono wykluczenie kobiety z kręgu spadkobierców po jej ojcu (było to w pewnym stopniu rekompensowane przez danie posagu przez ojca). Kobieta uzyskiwała jednak prawo do spadku po swoim mężu. Sposoby wejścia pod manumConventio in manum mogło odbyć się na trzy sposoby: confarreatio, coemptio lub usus.
Bibliografia
|