Czarka szkarłatna

Czarka szkarłatna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	kustrzebniaki
Rząd	kustrzebkowce
Rodzina	czarkowate
Rodzaj	czarka
Gatunek	czarka szkarłatna
	Nazwa systematyczna
	Sarcoscypha coccinea (Gray) Boud.; Bull. Soc. bot. Fr. 1: 103 (1885)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Czarka szkarłatna (Sarcoscypha coccinea (Gray) Boud.) – gatunek grzybów z rodziny czarkowatych (Sarcoscyphaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Sarcoscypha, Sarcoscyphaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1821 r. Samuel Frederick Gray nadając mu nazwę Macroscyphus coccineus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1885 r. Jean Louis Émile Boudier, przenosząc go do rodzaju Sarcoscypha^[1].

Ma ponad 30 synonimów nazwy naukowej^[2].

Morfologia

Owocniki

Od 2 do 5 cm średnicy, miseczkowate. Wewnętrzna powierzchnia żywo czerwona, pomarańczowa podczas suchej pogody. Zewnętrzna powierzchnia owocnika brudno-biało-ochrowa, pokryta drobnymi włoskami (tomentum). Niekiedy obecny trzon, do 4 cm długi i 0,3-0,7 cm gruby, białawy^[3].

Miąższ

Biały, cienki, nie wyróżnia się szczególnym zapachem ani smakiem.

Zarodniki

Podłużnie eliptyczne, gładkie, o wymiarach 26–40 × 10–12 µm^[4].

Występowanie i siedlisko

W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status I – gatunek o nieokreślonym zagrożeniu^[5]. W Polsce był gatunkiem ściśle chronionym^[6], 9 października 2014 r. został wykreślony z listy gatunków grzybów chronionych^[7].

Rośnie w lasach i zaroślach liściastych, na opadłych gałązkach, w Polsce od grudnia do maja.

Biochemia

Wewnątrz ziarnistości wstawek stwierdzono obecność barwników karotenoidowych: plektaniaksantyny i beta-karotenu^[8].

Z owocników wyizolowano lektynę, która po oczyszczeniu wiązała laktozę, N-acetylolaktozaminę, 4-nitrofenylo-β-D-gluko- i galaktopiranozydy^[9].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
↑ Species Fungorum. [dostęp 2015-12-16]. (ang.).
↑ Arora, David (1986). Mushrooms demystified: a comprehensive guide to the fleshy fungi. Berkeley, Calif: Ten Speed Press. p. 836. ISBN 0-89815-169-4
↑ Orr, Dorothy B.; Orr, Robert Thomas (1980). Mushrooms of Western North America (California Natural History Guides). Berkeley: University of California Press. pp. 24-25. ISBN 0-520-03660-3
↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Załączniki nr 1 i 2 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1765)
↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1408 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów
↑ Arpin N. (1968). Les caroténoïdes des Discomycètes: essai chimiotaxinomique. Bull Mens Soc Linn Lyon 38(suppl.): 1–169
↑ V.O.V.O. Antoniuk V.O.V.O., [Purification and study of carbohydrate specificity of lectin from Sarcoscypha coccinea (Fr.) Lambette], „Ukr. Biokhim. Zh.”, 77 (3), 2005, s. 96–103, PMID: 16566135 (ukr.).

[if-1] Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).

[sf-2] Species Fungorum. [dostęp 2015-12-16]. (ang.).

[3] Arora, David (1986). Mushrooms demystified: a comprehensive guide to the fleshy fungi. Berkeley, Calif: Ten Speed Press. p. 836. ISBN 0-89815-169-4

[4] Orr, Dorothy B.; Orr, Robert Thomas (1980). Mushrooms of Western North America (California Natural History Guides). Berkeley: University of California Press. pp. 24-25. ISBN 0-520-03660-3

[5] Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[6] Załączniki nr 1 i 2 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1765)

[rozp2014-7] Dz.U. z 2014 r. poz. 1408 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów

[8] Arpin N. (1968). Les caroténoïdes des Discomycètes: essai chimiotaxinomique. Bull Mens Soc Linn Lyon 38(suppl.): 1–169

[9] V.O.V.O. Antoniuk V.O.V.O., [Purification and study of carbohydrate specificity of lectin from Sarcoscypha coccinea (Fr.) Lambette], „Ukr. Biokhim. Zh.”, 77 (3), 2005, s. 96–103, PMID: 16566135 (ukr.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]