|
Deutsche Turnerschaft in PolenDeutsche Turnerchaft in Polen (pol. Niemiecki Związek Gimnastyczny w Polsce) – związek towarzystw gimnastycznych i sportowych w przedwojennej Polsce. Powstał 4 lipca 1925 r. po połączeniu Deutsche Turnerschaft in Polnisch Schlesien (Niemiecki Związek Gimnastyczny na Polskim Śląsku), działającym w województwie śląskim z wcześniejszym Deutsche Turnerschaft in Polen, który działał na Pomorzu, Wielkopolsce i centralnej Polsce. Najbardziej aktywne były towarzystwa z Górnego Śląska, nawiązujące do związków gimnastycznych, utworzonych już w okresie wojen napoleońskich przez Friedricha Ludwiga Jahna (pierwsze powstało w 1811). W okresie II Rzeszy wchodziły one w skład związku ogólnoniemieckiego (Deutsche Turnerschaft), utworzonego w 1868. W 1913 wydzielono okręg górnośląski (Oberschlesischer Gauturnverein). Najstarsze na Górnym Śląsku było towarzystwo katowickie – założone w 1860 Alter Turnverein (Stare Towarzystwo Gimnastyczne). Na terenie Śląska austriackiego w 1862 powołano towarzystwo w Bielsku, wchodzące później w skład okręgu śląsko-morawskiego (Mährisch-Schlesischer Turngau) austriackiego związku gimnastycznego (Turnkreis Österreich; był on częścią związku ogólnoniemieckiego). Po podziale Górnego Śląska niemieckie towarzystwa utworzyły Deutsche Turnerschaft in Polnisch Schlesien, który dzielił się na dwa okręgi – Królewska Huta (9 towarzystw, 2,8 tysiąca członków) oraz Katowice (20 towarzystw, 4 tysiące członków). W 1922 przystąpiły do nich towarzystwa z Bielska i Cieszyna. Od 1925, po połączeniu z Deutsche Turnerschaft in Polen aż do 1939 górnośląskie towarzystwa stanowiły II Okręg (Kreis). Siedziba okręgu mieściła się w Bielsku (długoletnim przewodniczącym był Jakob Jung). Działania związku sprowadzały się głównie do zagadnień gimnastyczno-sportowych: organizowano pokazy i zawody (od 1934 coroczne Turn- und Sportfeste). Niemcy z Polski brali udział również w zawodach organizowanych w Niemczech, a w 1936 1000 osobowa delegacja znalazła się na olimpiadzie w Berlinie. Nie mniej ważna była praca kulturalno-oświatowa za pomocą odczytów, kursów i bibliotek, ze szczególnym uwzględnieniem skierowana w stosunku do młodzieży. Politycznie związek był początkowo powiązane z Deutsche Partei, ale od 1931 następował wzrost znaczenia Jungdeutsche Partei. Organem prasowym był "Mitteilungen der Deutschen Turnschaft in Polen", wydawany w latach 1925–1939 w Bielsku. Struktura organizacyjna na polskim Górnym ŚląskuOrganizacyjne DTiP był związkiem niezależnych towarzystw. W 1938 na Górnym Śląsku należało do niego 13 towarzystw, liczących 2,5 tysiąca członków.
Przywodniczącymi II Okręgu byli Thomas Ronge (1925-1931, wcześniej przez kilka lat był prezesem zarządu głównego Deutscher Turnschaft in Polen) i Georg Vogt (1931-1939). Bibliografia
|
