Diecezja toruńska

Diecezja toruńska

łac. Dioecesis Thoruniensis

Bazylika katedralna świętych Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty w Toruniu
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Siedziba	Toruń ul. Łazienna 18 87–100 Toruń
Data powołania	25 marca 1992
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	Gdańska
Katedra	Toruńska
Biskup diecezjalny	sede vacante
Biskup pomocniczy	Józef Szamocki (administrator diecezji)
Biskup senior	Andrzej Suski
Dane statystyczne (2020)
Liczba wiernych	564 000
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	467 373 94
Liczba dekanatów	24
Liczba parafii	196
Powierzchnia	5 427 km²
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Diecezja toruńska (łac. Dioecesis Thoruniensis) – jedna z trzech diecezji obrządku łacińskiego metropolii gdańskiej w Polsce.

Diecezja toruńska została ustanowiona 25 marca 1992 roku przez papieża Jana Pawła II bullą „Totus Tuus Poloniae populus”^[1]. Stanowi kontynuację diecezji chełmińskiej założonej w 1243 roku^[2]. 25 marca 1992 roku została ona diecezja chełmińska została podzielona na diecezje pelplińską i toruńską, część ziem przekazano sąsiednim diecezjom^[3]. Pierwszym biskupem toruńskim został Andrzej Suski. Jego ingres do katedry odbył się 31 maja 1992 roku^[1].

Patronką diecezji toruńskiej została Matka Boża Nieustającej Pomocy^[4], która od 1962 roku patronowała także byłej diecezji chełmińskiej^[5].

7 czerwca 1999 roku miała miejsce wizyta papieża Jana Pawła II w Toruniu^[6].

11 listopada 2017 roku papież Franciszek przyjął rezygnację ks. bp. Andrzeja Suskiego z posługi biskupa toruńskiego. Jednocześnie mianował biskupem toruńskim bp. Wiesława Śmigla – biskupa pomocniczego diecezji pelplińskiej^[7].

13 września 2024 papież Franciszek mianował dotychczasowego biskupa toruńskiego Wiesława Śmigla nowym arcybiskupem metropolitą szczecińsko-kamieńskim^[8][9].

W związku z przeniesieniem dotychczasowego biskupa toruńskiego Wiesława Śmigla na urząd arcybiskupa metropolity szczecińsko-kamieńskiej, Kolegium konsultorów wybrało administratora diecezji toruńskiej w osobie biskupa pomocniczego Józefa Szamockiego^[10].

 Osobny artykuł: Biskupi toruńscy.

• bp Józef Szamocki (wikariusz generalny) – od 2000, administrator diecezji sede vacante od 2024

• bp Andrzej Suski – biskup diecezjalny w latach 1992–2017, senior od 2017

• Kapituła Katedralna Toruńska (powołana 21 sierpnia 1992)^[11]
• Kapituła Konkatedralna Chełmżyńska^[12]
• Kapituła Kolegiacka Grudziądzka (powołana 1 grudnia 1992)^[13]

Diecezja obejmuje teren 5427 km²^[3]

• Brodnicki I^[14]:
  • Brodnicki
  • Działdowski
  • Golubski
  • Górznieński
  • Kurzętnicki
  • Lidzbarski
  • Lubawski
  • Nowomiejski
  • Rybnieński

• grudziądzki II^[14]:
  • Chełmiński
  • Grudziądzki I
  • Grudziądzki II
  • Jabłonowski
  • Łasiński
  • Radzyński
  • Wąbrzeski

• toruński III^[14]:
  • Bierzgłowski
  • Chełmżyński
  • Kowalewski
  • Toruński I
  • Toruński II
  • Toruński III
  • Toruński IV
  • Unisławski

• Bielczyny – bł. Juty^[15]
• Boleszyn – Matki Bożej Bolesnej^[16]
• Brzozie – Matki Bożej Łaskawej^[17]
• Chełmno – Matki Bożej Bolesnej^[18]
• Chełmonie – Matki Bożej Brzemiennej^[19]
• Działdowo – bł. Męczenników Działdowskich^[20]
• Grudziądz – Matki Bożej Łaskawej^[21]
• Jabłonowo Pomorskie – bł. Marii Karłowskiej^[22]
• Lisewo – Matki Bożej Śnieżnej^[23]
• Lubawa – Matki Bożej Lipskiej^[24]
• Mokre – Matki Bożej Mokrzańskiej^[25]
• Nawra – Maryi Wspomożycielki Wiernych^[26]
• Nowe Miasto Lubawskie – Matki Bożej Łąkowskiej^[27]
• Rywałd – Matki Bożej Pocieszycielki Strapionych^[28]
• Toruń – bł. Stefana Wincentego Frelichowskiego^[29]
• Toruń – Matki Bożej Nieustającej Pomocy^[30]
• Toruń – Miłosierdzia Bożego^[31]
• Toruń – Matki Bożej Podgórskiej Niepokalanej Królowej Rodzin^[32]
• Toruń – św. Jakuba^[33]
• Wardęgowo – Matki Bożej Wardęgowskiej^[34]
• Wąbrzeźno – Matki Bożej Brzemiennej^[35]

W diecezji posługuje trzech diakonów stałych: Tomasz Chmielewski, Mateusz Malinowski i Waldemar Rozynkowski^[36].

Liczba nowo wyświęconych kapłanów w diecezji toruńskiej w wybranych latach:

• 2001 – 18^[37]
• 2003 – 9^[38]
• 2004 – 10^[39]
• 2005 – 10^[40]
• 2006 – 11^[41]
• 2007 – 10^[42]
• 2008 – 17^[43]
• 2010 – 9^[44]
• 2017 – 4^[45]
• 2018 – 2^[46]
• 2020 – 8^[47]
• 2021 – 4^[48]

• Herb diecezji toruńskiej
• Medal „Zasłużony dla Diecezji Toruńskiej”
• Piesza Pielgrzymka Diecezji Toruńskiej na Jasną Górę

• MarianM. Biskup MarianM., Dzieje diecezji chełmińskiej (1243–1992), [w:] StanisławS. Kardasz (red.), Diecezja toruńska. Historia i teraźniejszość, t. 1, Toruń 1994 .
• KatarzynaK. Kluczwajd KatarzynaK., Skarby toruńskiej katedry, Toruń: Wydawnictwo Diecezji Toruńskiej, 2002, ISBN 83-916731-1-1 .
• WaldemarW. Rozynkowski WaldemarW., Diakonat stały w diecezji toruńskiej – o początkach diakonatu stałego w Polsce i, [w:] WaldemarW. Rozynkowski, PawełP. Borowski (red.), Jubileusz Diecezji Toruńskiej Spojrzenie w przeszłość i w przyszłość, Toruń: Toruńskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2017 [dostęp 2024-03-15] .
• ZdzisławZ. Wyrowiński ZdzisławZ., Dwa lata Diecezji Toruńskiej, [w:] StanisławS. Kardasz (red.), Diecezja toruńska. Historia i teraźniejszość, t. 1, Toruń 1994 .

• Diecezja toruńska
• Diecezja toruńska na Catholic-Hierarchy.org