|
Egils Levits
Egils Levits (ur. 30 czerwca 1955 w Rydze[1]) – łotewski prawnik, polityk i dyplomata, w latach 1993–1994 wicepremier i minister sprawiedliwości, sędzia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (1995–2004) oraz Trybunału Sprawiedliwości (2004–2019), od 2019 do 2023 prezydent Łotwy. ŻyciorysUkończył prawo (1982) i nauki polityczne (1986) na Uniwersytecie Hamburskim. W latach 1982–1986 był pracownikiem naukowym na Uniwersytecie Chrystiana Albrechta w Kilonii[1][2]. Później do 1991 pracował jako doradca prawny w administracji publicznej oraz w instytucie naukowym w Getyndze[1]. Wśród jego uczniów był m.in. późniejszy premier Łotwy Arturs Krišjānis Kariņš[3]. W okresie przemian politycznych wziął udział w opracowaniu łotewskiej deklaracji niepodległości z 4 maja 1990[4]. W latach 1991–1992 był doradcą łotewskiego parlamentu w zakresie prawa międzynarodowego i konstytucyjnego. Dwukrotnie sprawował urząd ambasadora – w latach 1992–1993 w Niemczech i w Szwajcarii, w latach 1994–1995 w Austrii, w Szwajcarii i na Węgrzech[1][2]. Między tymi okresami pełnił funkcję wicepremiera i ministra sprawiedliwości[2], był w tym czasie związany z ugrupowaniem Łotewska Droga[5]. Od 1995 do 2004 był sędzią Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Od 1997 członek Trybunału Koncyliacji i Arbitrażu w ramach OBWE, a od 2001 członek Stałego Trybunału Arbitrażowego. W 2004 został pierwszym łotewskim sędzią w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej[2]. W 2014 opracował tekst preambuły do konstytucji łotewskiej[6]. W czerwcu 2015 bez powodzenia ubiegał się o wybór na stanowisko prezydenta kraju, jego kontrkandydatem był wtedy ówczesny minister obrony Raimonds Vējonis[7]. W czwartej turze głosowania w parlamencie uzyskał 26 głosów, a jego kontrkandydat 46. W piątej turze drugi z nich został wybrany na urząd prezydenta[8]. Cztery lata później Sejm na urząd prezydenta wybrał Egilsa Levitsa, który uzyskał poparcie głównie posłów z ugrupowań współtworzących rząd Artursa Krišjānisa Kariņša[9]. 8 lipca 2019 złożył w parlamencie przysięgę prezydencką, obejmując urząd[10]. W kwietniu 2023 zadeklarował chęć ubiegania się o wybór na drugą kadencję[11]. Poparcia udzieliły mu dwa ugrupowania Zjednoczenie Narodowe „Wszystko dla Łotwy!” – TB/LNNK oraz Nowa Jedność[11]. 10 maja ogłosił jednak wycofanie swojej kandydatury[12]. Stanowisko prezydenta zajmował do 8 lipca 2023, kiedy to zaprzysiężony został jego następca Edgars Rinkēvičs[13]. Odznaczenia i wyróżnienia
Przypisy
Kontrola autorytatywna (osoba): |
||||||||||||||||||||
.jpg)
