Erazm Ciołek (fotograf)

Erazm Ciołek

Erazm Ciołek (sierpień 2005)
Data i miejsce urodzenia	24 czerwca 1937 Łódź
Data i miejsce śmierci	13 listopada 2012 Warszawa
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	fotografika
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Erazm Jan Ciołek (ur. 24 czerwca 1937 w Łodzi, zm. 13 listopada 2012 w Warszawie) – polski fotografik i fotoreporter, członek ZAiKS-u, ZPAF oraz Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

W latach 1965–1970 był pracownikiem w Polskiej Agencji Prasowej i Centralnej Agencji Fotograficznej, w latach 1971–1976 „Polityki”. Członek „NSZZ „Solidarność”, twórca serwisu fotograficznego „Nowej”, w latach 1984–1989 był autorem serwisu zdjęciowego Przeglądu Wiadomości Agencyjnych. Po upadku komunizmu współpracował z redakcjami „Gazety Wyborczej”, „Nowego Świata” i „Spotkań”^[1].

W latach 80. XX wieku był jednym z czołowych fotoreporterów rejestrujących przemiany polityczne i społeczne w Polsce. W 1981 wydał album zawierający 112 zdjęć strajkujących robotników Stoczni Gdańskiej. W stanie wojennym dokumentował spotkania działaczy opozycji, manifestacje „Solidarności”, pielgrzymki Jana Pawła II do Polski, niezależne wystawy plastyczne, życie parafii Św. Stanisława Kostki, w której pracował ks. Jerzy Popiełuszko. Wykonał pokazywaną w całej Polsce serię zdjęć podczas pogrzebu warszawskiego maturzysty, Grzegorza Przemyka, zamordowanego przez Milicję Obywatelską w maju 1983^[2].

Był autorem zdjęć między innymi: Zbigniewa Bujaka, Bronisława Geremka, Andrzeja Gwiazdy, Wojciecha Jaruzelskiego, Jacka Kuronia, Witolda Lutosławskiego, Tadeusza Mazowieckiego, Adama Michnika, Kazimierza Orłosia, Anny Walentynowicz, oraz kardynała Stefana Wyszyńskiego.

W 1989 wraz z Jarosławem Maciejem Goliszewskim wykonali wspólne zdjęcia kandydatów „Solidarności” w wyborach do Sejmu i Senatu z Lechem Wałęsą (przy 2 sesjach współpracowali z nimi Jerzy Kośnik i Darosław Maciej Laprus)^[3].

W 2010 wszedł w skład Warszawskiego Społecznego Komitetu Poparcia Jarosława Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich^[4].

25 maja 2011 na uroczystości w siedzibie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego został odznaczony przez ministra Bogdana Zdrojewskiego Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[5].

Erazm Ciołek pochowany został 23 listopada 2012 na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 24F-4-15). Tego dnia pamięć o nim uczcił Sejm RP minutą ciszy^[6].

• „Fotografie” – Galeria Krzywe Koło, Warszawa (i kilka jej powtórzeń) (1960)
• „Ruiny czasu” (prace z Grecji, Egiptu i Libanu) – Warszawa (1962)
• „Forma” – Salon PIW, Warszawa (1964)
• „M.Mathieu i Ch.Aznavour” – Galeria KMPiK Nowy Świat, Warszawa (1969)
• „Plastycy w fotografii” – Hanower, Niemcy (1975)
• „Stocznia Gdańska. Sierpień 1980” – Warszawa; Płock; Legnica; Sztokholm, Szwecja; Belgrad, Jugosławia; Londyn, Anglia (1980-1982)
• „Nepal” – Galeria Rzeźby, Warszawa (1981)
• „Narkomani” – Galeria SDP Warszawa; Gdańsk; Kraków (1981)
• „Solidarność” – pięć wystaw w Polsce; 7 wystaw w Niemczech; Instytut Polski w Düsseldorfie, RFN; Londyn, Anglia; Sofia, Bułgaria; Bratysława, Czechosłowacja (1989)
• „Nikaragua” – BWA, Warszawa (1990)
• „Portrety” (artyści plastycy ASP Warszawa) – ASP, Warszawa (1995)
• „Wystawa indywidualna” (w ramach 25 rocznicy wydarzeń w Stoczni Gdańskiej) – Muzeum Narodowe, Gdańsk (2005)
• Wystawa zbiorowa w ramach 26 rocznicy „Solidarności” (ze szczególnym uwzględnieniem zdjęć Erazma Ciołka) – Muzeum Narodowe, Warszawa (2005)

• Stop, kontrola: Stocznia Gdańska, sierpień 1980, wyd. 1981
• Kuba Fidela Castro, wyd. Rytm, 2007
• Polska: sierpień 1980 – sierpień 1989, wyd. Editions-Spotkania, 1990, wyd. drugie IPN, 2010

• Nagroda Kulturalna „Solidarności” przyznawana przez Komitet Kultury Niezależnej (1984)
• Nagroda Dziennikarzy Niezależnych SDP (za całokształt twórczości) (1987)
• Nagroda Honorowa XVIII Zjazdu Delegatów Polskich Artystów Plastyków (1993)
• Nagroda stulecia Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1995)
• Odznaka Zasłużonego Działacza Kultury (2001)
• Nagroda medal Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” z okazji 25-lecia (2005)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2006) za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za osiągnięcia w pracy zawodowej i społecznej^[7]
• Laur SDP (najwyższe odznaczenie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich nadane pierwszemu fotoreporterowi w Polsce) (2007)
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2011)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, 21 listopada 2012, pośmiertnie za wybitne zasługi w dokumentowaniu ruchu niepodległościowego i przemian demokratycznych w Polsce, za osiągnięcia w dziedzinie fotografii^[8]

Od 2013 Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich przyznaje Nagrodę im. Erazma Ciołka za fotografię społecznie zaangażowaną^[9].

• Opozycja w PRL. Słownik biograficzny 1956-1989. Tom 3, wyd. Ośrodek KARTA, Warszawa 2006
• Fotografowie 1946-2006. Słownik biograficzny fotografów polskich, AdamA. Sobota, PawełP. Pierściński (red.), Warszawa: Związek Polskich Artystów Fotografików, 2006, ISBN 83-916405-8-2, OCLC 836629124 . Brak numerów stron w książce

• Oficjalna strona Erazma Ciołka
• Erazm Ciołek, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-22] .
• Polska droga do wolności – zdjęcia Erazma Ciołka na wystawie cyfrowej Muzeum Historii Polski