|
Ewangelicki Kościół Unii Staropruskiej Ewangelicki Kościół Unii Staropruskiej (niem. Evangelische Kirche der altpreußischen Union), potocznie nazywany pruską unią kościołów – znany pod szeregiem różnych nazw w zależności od czasów[1] Kościół, utworzony na terenie Królestwa Prus. Kościół powstał, gdy ówczesny król pruski, Fryderyk Wilhelm III 27 września 1817 r. podpisał dokument unii wyznaniowej, która miała połączyć odrębne dotąd wyznania luterańskie i kalwińskie. Dokument wszedł w życie w dniu 31 października 1817 r. – w rocznicę słynnego wystąpienia Marcina Lutra w Wittenberdze. Tego dnia odbyło się pierwsze wspólne nabożeństwo dla luteran i kalwinistów[2]. Stanowił ciało skupiające znaczną część niemieckich protestantów. PrzyczynyOrędownikiem unii był Friedrich Schleiermacher, niemiecki filozof i teolog luterański, który wyznawał ideały pietystyczne. Pietyzm był prądem religijnym, który narodził się jako sprzeciw wobec zbyt sztywnej i zinstytucjonalizowanej religijności gmin luterańskich. Akcentował potrzebę osobistego nawrócenia, podkreślał ważną rolę społeczności wiernych praktykujących wiarę w podobny sposób. Nie bez znaczenia był także sam duch epoki Oświecenia i idąca za tym wiara w rozum i racjonalność tego, co otacza człowieka. Przeświadczenie o prawach naturalnych i wspólnych dla wszystkich ludzi, wpływało na znaczą marginalizację zagadnień doktrynalnych i kościelnych. Różnice teologiczne poszczególnych wyznań nie były aż tak istotne. Ostatnim czynnikiem był zysk polityczny monarchy. W myśl prawa stawał się on głową nowego Kościoła. Otrzymywał w ten sposób realny wpływ na jego działalność, decydował nie tylko o kwestiach finansowych, ale także liturgicznych[2]. W okresie międzywojennym na obszarze II Rzeczypospolitej funkcjonowały wyodrębnione z Ewangelickiego Kościoła Unii Staropruskiej Ewangelicki Kościół Unijny w Polsce z siedzibą w Poznaniu oraz Ewangelicki Kościół Unijny na polskim Górnym Śląsku. Sukcesorem majątku obu tych Kościołów po II wojnie światowej stał się co do zasady Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP. 1 lipca 2003 w Niemczech Ewangelicki Kościół Unii połączył się z Unią Kościołów Ewangelickich (Union Evangelischer Kirchen). Przypisy
Bibliografia
|
