Powitanie gen. Tadeusza Kasprzyckiego podczas obchodów Święta Gór w Sanoku (14-18 sierpnia 1936). Trzeci od prawej wójt Franciszek LöwyGrobowiec rodziny Löwych po renowacji (2022)
Franciszek Michał Löwy[a] urodził się 24 września 1890 w Brzeźnicy (wzgl. Bereźnicy) w powiecie wadowickim[1][2][3][4][5]. Był wyznania rzymskokatolickiego[2], synem Józefa Löwi, dozorcy budowy na dworcu kolejowym w Sanoku[1], tamtejszego urzędnika kolejowego[2] (zm. 1917[6]) i Anny z domu Maciszewskiej[7] wzgl. Witowskiej[8] (zm. 1913)[9][4]. Miał brata Józefa (ur. 1885)[1], siostrę Annę (ur. 1886, zamężna z Rudolfem Rothem)[8]. W młodości zamieszkiwał z rodziną w Sanoku przy ulicy Szpitalnej 157[10][2]. W 1914 zdał eksternistycznie egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku[11][3][12]. Podczas nauki szkolnej udzielał się w chórze gimnazjalnym[13]. Po maturze miał podjąć studia prawnicze[3].
Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Został awansowany na stopień porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[14]. Został awansowany do stopnia kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924[15][16]. W latach 20. był oficerem zawodowym 2 pułku strzelców podhalańskich w Sanoku (1922[17], 1923[18], 1924[19]). W Sanoku nadzorował ostatnią fazę budowy miejscowego Domu Żołnierza, ukończonej w 1927[20]. W latach 20. był sekretarzem i skarbnikiem zarządu Towarzystwa Domu Żołnierza Polskiego w Sanoku[21][22]. W marcu 1928 ogłoszono, że jako oficer 2 p.s.p. został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza z równoczesnym przeniesieniem macierzyście do kadry oficerów piechoty[23][24]. Od 28 września 1928 sprawował stanowisko dowódcy kompanii granicznej KOP „Białozórka”[25]. W styczniu 1931 ogłoszono jego przeniesienie do Powiatowej Komendy Uzupełnień Wadowice z zachowaniem dotychczasowego dodatku służbowego[26], gdzie pełnił funkcję kierownika I referatu administracji rezerw[27]. W styczniu 1934 ogłoszono zwolnienie go z zajmowanego stanowiska z zachowaniem dotychczasowego dodatku służbowego[28]. W marcu 1934 ogłoszono, że został zwolniony z zajmowanego stanowiska (PKU Wadowice) z pozostawieniem bez przynależności służbowej i równoczesnym oddaniem do dyspozycji właściwego dowódcy Okręgu Korpusu oraz z zachowaniem dodatku służbowego[29]. Z dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu V z dniem 31 lipca 1934 został przeniesiony w stan spoczynku[30].
Po II wojnie światowej według stanu z 1958 zamieszkiwał w Sanoku[32]. W 1963 zamieszkiwał w Stanach Zjednoczonych w mieście New Britain w stanie Connecticut, a wcześniej przebywał też w Wielkiej Brytanii i w Argentynie[33]. Do końca życia był rencistą i mieszkał przy ul. Feliksa Gieli 22[4][5]. Zmarł 14 lutego 1968 w Sanoku[4][5]. Został pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu przy ul. Jana Matejki w Sanoku 16 lutego 1967[4][5]. Jego żoną była Helena[34] (wzgl. Halina[b], ur. 26 września 1889 w Skołoszowie[34], córka c. k. radcy sądowego Bronisława de Rogala Lewickiego[35], siostra nauczyciela Stefana Lewickiego, zm. 27 lipca 1979 w Sanoku[34][36])[37].
Grobowiec rodziny Löwych, wykonany przez Pranowskiego, jest zwieńczony rzeźbą Jezusa Chrystusadźwigającego krzyż[38]. Obiekt został wpisany do rejestru obiektów zabytkowych[39] a w 2020 został wpisany przez Instytut Pamięci Narodowej do ewidencji grobów weteranów walk o Wolność i Niepodległość Polski[40]. Na wniosek Stowarzyszenia Opieki nad Starymi Cmentarzami w Sanoku w 2021 IPN przyznał dotację na remont i konserwację grobowca Löwych[41]. Zakończenie renowacji ogłoszono 24 listopada 2022[42].
↑Zarówno w księdze parafialnej, ewidencji szkolnej, na liście absolwentów sanockiego gimnazjum, jak i w ewidencji wojskowej (Roczniki Oficerskie 1923, 1924, 1928, 1932), oraz na dokumencie urzędowym wydanym w 1936 podczas pełnienia przez niego stanowiska wójta gminy Komańcza, tożsamość była podawana jako „Franciszek Löwi” (względnie w pełnej wersji „Franciszek Michał Löwi” w „Monitorze Polskim” z 1931 nr 251, poz. 335). 26 stycznia 1934 ogłoszono sprostowanie nazwiska z „Löwi” na „Löwy”. Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. Zmiany (sprostowania) nazwisk, imion i dat urodzenia. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 31, 26 stycznia 1934. Publikacja pt. Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958 wskazała formę nazwiska „Lewi”. Parafialna księga zmarłych podała tożsamość „Franciszek Michał Lowy”. Inskrypcja nagrobna wskazała na formę nazwiska „Löwy”.
↑W księdze zmarłych wpisana pod imieniem „Helena” i takie podał w swoich wspomnieniach Janusz Szuber, zob. Anna Strzelecka, Janusz Szuber. Moi najbliżsi – zmyślenie i prawda. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 3. Jubileusz Janusza Szubera, s. 77, 2003. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN1731-870X. W treści inskrypcji nagrobnej umieszczono imię „Halina”.
Przypisy
↑ abcCK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1901/1902 (zespół 7, sygn. 29). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 93, 266.
↑ abcdCK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 368.
↑W księdze parafialnej zapisano „Anna Löwi”, zm. 3 marca 1913 w wieku 54 lat. Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 142 (poz. 28). Inskrypcja nagrobna podała rok śmierci 1912 w wieku 65 lat.
↑CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1905/1906 (zespół 7, sygn. 39). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 419.
↑Jan Ciałowicz: Przed półwieczem (wspomnienia i refleksje). W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 200.
↑Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP „Dederkały” w latach 1927-1934, Archiwum Straży Granicznej Szczecin. Listy płac batalionu granicznego KOP „Dederkały” w latach 1925-1939, Archiwum Straży Granicznej Szczecin.
↑Dokumentacja Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego z okazji 50-lecia egzaminu dojrzałości roczniak 1912-1914 Wychowanków Gimnazjum w Sanoku (15 i 16 czerwca 1963r.), AP Rzeszów – O/Sanok (zespół 199, sygn. 1). s. 76.
↑Inwentarz Archiwum Historycznego Muzeum Historycznego w Sanoku. Nr teczki 341: Opis nagrobków przeznaczonych do odnowienia i przedstawiających wartość historyczną na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki w Sanoku. Muzeum Historyczne w Sanoku, s. 16.
.jpg)
4.jpg)
.jpg)
.jpg){kind=small}
.jpg){kind=link}