GAU-8/A Avenger

GAU-8/A Avenger

Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	General Electric
Rodzaj	wielolufowa armata automatyczna
Zasada działania	broń napędowa, z napędem hydraulicznym
Historia
Produkcja	od 1975
Dane techniczne
Kaliber	30 mm
Liczba luf	7
Nabój	30 × 173 mm
Zasilanie	beztaśmowy
Wymiary
Długość	6,4 m
Szerokość	356 mm
Długość lufy	2300 mm
Masa
broni	281 kg / 1830 kg z systemem podawania amunicji
Inne
Prędkość pocz. pocisku	1036 m/s
Szybkostrzelność teoretyczna	4200
Zasięg maks.	5000 m
Zasięg skuteczny	1200 m
Dane operacyjne
Platformy strzeleckie
Fairchild A-10 Thunderbolt II, Goalkeeper
Użytkownicy
Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Holandia
Multimedia w Wikimedia Commons

GAU-8/A Avenger – napędzana hydraulicznie amerykańska armata automatyczna systemu Gatlinga skonstruowana w latach 70. przez General Electric. Stanowi główne uzbrojenie samolotu szturmowego A-10, GAU-8/A jest także wykorzystywany w holenderskim zestawie obrony bezpośredniej Goalkeeper.

ZSRR w odpowiedzi na skonstruowanie działka GAU-8 skonstruował działko GSz-6-30.

Samo działko GAU-8 waży 280 kg, ale kompletna broń z systemem podawania i bębnem waży 1828 kg. Siła potrzebna do działania działka zapewniona jest przez podwójne silniki hydrauliczne pod ciśnieniem wytwarzanym w dwóch niezależnych układach hydraulicznych. Magazyn może pomieścić 1174 naboi, chociaż typowy ładunek to 1150. Prędkość wylotowa podczas wystrzeliwania pocisków przeciwpancernych wynosi 1013 m/s, prawie tyle samo, co znacznie lżejszy pocisk z działka M61 Vulcan o średnicy 20 mm, co daje temu działku energię wylotową na poziomie 200 kilodżuli.

Innowacją w konstrukcji działka GAU-8 / A jest zastosowanie komory zamkowej odlewanej ze stopu aluminium zamiast tradycyjnej stali lub mosiądzu^[1]. Samo to dodaje 30% do pojemności amunicji dla danej wagi. Prowadnice amunicyjne są zrobione z plastiku w celu zaoszczędzenia wagi. Pociski mają długość 290 mm i ważą 0,69 kg lub więcej^[2].

Szybkostrzelność działka była pierwotnie ustawiona na 2100 pocisków na minutę w niskim ustawieniu lub 4200 pocisków na minutę w wysokich ustawieniach^[3]. Później zmieniono to na stałą szybkostrzelność 3900 strzałów na minutę^[4]. W praktyce działko jest ograniczone do jedno- lub dwusekundowych serii, aby uniknąć przegrzania i zbyt szybkiego zużycia amunicji. Żywotność działka jest również ważnym czynnikiem, ponieważ USAF określił minimalną żywotność na co najmniej 20 000 strzałów dla każdego zestawu luf.^[5] Nie ma ograniczeń technicznych dotyczących długości serii, a pilot może potencjalnie wystrzelić cały ładunek amunicji w jednej serii bez uszkodzenia lub złego wpływu na sam system broni. Jednak znacznie skróci to żywotność działka, wymagać będzie dodatkowej kontroli działka i spowoduje krótsze odstępy między wymianami.

System podawania amunicji w GAU-8 / A jest beztaśmowy, zmniejsza to szansę na zablokowanie się działka. System podawania jest zapętlony, co pozwala na ponowne wykorzystanie zużytych osłon z powrotem do bębna amunicyjnego^[6] zamiast wyrzucenia z samolotu, co wymagałoby znacznej siły, aby wyeliminować potencjalne uszkodzenia samolotu.System podawania oparty jest na tym opracowanym dla późniejszych instalacji M61, ale wykorzystuje bardziej zaawansowane techniki projektowania i materiały w całym procesie produkcji, aby zaoszczędzić na wadze.

Średnia siła odrzutu GAU-8/A wynosi 10 000 funtów (45 kN), czyli nieco więcej niż wydajność każdego z dwóch silników TF-34 używanych w samolotach A-10 (9065 funtów tj. 40,3 kN)^[7][8][9]. Siła odrzutu jest znacząca, w praktyce jednak ostrzał z armaty spowalnia samolot tylko o kilka kilometrów na godzinę w locie poziomym^[10].

GAU-8 stanowi około 16% masy własnej samolotu A-10. Ponieważ działo odgrywa znaczącą rolę w utrzymaniu równowagi i środka ciężkości A-10, GAU-8 musi być przed każdym lotem samolotu podwieszony w celu zapobieżenia wywróceniu się samolotu do tyłu.

• Dokładność: 80% pocisków wystrzelonych na odległość 1200 m trafiło w okrąg o średnicy 12 m.
• Stosowana amunicja:
  • PGU-14 / B API
  • PGU-13 / B HEI
  • PGU-15 / B TP (amunicja treningowa).
• Penetracja pancerza amunicją przeciwpancerno-zapalającą, kąt natarcia 30° od pionu:^[11]
  • 76 mm na 300 metrach
  • 69 mm na 600 metrach
  • 64 mm na 800 metrach
  • 59 mm na 1000 metrach
  • 55 mm na 1220 metrach

• 
  GAU-8\A zamontowany na samolocie A-10
• 
  Armata GAU-8/A bez systemu podawania amunicji
• 
  Nabój 30 × 173 mm w porównaniu do 5,56 × 45 mm
• 
• 
  Cel trafiony z działka GAU-8
• 
  Ustawienie działka GAU-8 w samolocie A-10
• 
  penetrator z amunicji API 30 × 173 mm

• AndrzejA. Ciepliński AndrzejA., RyszardR. Woźniak RyszardR., Encyklopedia współczesnej broni palnej, Warszawa: WiS, 1994, ISBN 83-86028-01-7, OCLC 169820275 . Brak numerów stron w książce