Gočárovy domky
Gočárovy domky – zespół dwóch zabytkowych[1], drewnianych, rondokubistycznych[2] domów zlokalizowanych na terenie ogrodu zoologicznego w Pradze. ![]() ![]() Budynki w łącznej liczbie pięciu zaprojektował Josef Gočár (autor m.in. kubistycznego Domu Pod Czarną Matką Bożą w Pradze[3]) jako obiekty techniczne dla portu lotniczego Praha-Kbely. Zbudowano je w latach 1920-1921[3], a od 3 maja 1958 objęto ochroną jako zabytek (do státního seznamu kulturních památek, czyli państwowego rejestru zabytków, wpisano je 31 grudnia 1974)[1]. W latach 70. XX wieku zostały rozebrane, a dwa z nich przeniesiono do praskiego zoo i zmontowano w trochę zmodyfikowanej formie dopiero w 1978 przy wybiegu górskich zwierząt kopytnych, w pobliżu Wełtawy[3]. Przed rozbiórką uratował je ówczesny dyrektor praskiego zoo, prof. Zdeněk Veselovský[2]. Jeden służył początkowo jako miejsce zabaw z dziećmi, a następnie jako baza noclegowa. Drugi pełnił funkcję mieszkania służbowego[4]. Wszystkie budynki lotniskowe, także dwa zachowane, reprezentują charakterystyczny tylko dla architektury czechosłowackiej styl rondokubistyczny. Forma budynków wykorzystuje typowe elementy czeskiego kubizmu architektonicznego, które jednak są znacznie bardziej dekoracyjne niż w innych realizacjach. Architekt inspirował się architekturą ludową wiejskiego baroku z południa Czech. Charakterystyczna była też odważna i pogodna kolorystyka domów[4] (właściwe rondokubizmowi trzy kolory flagi czechosłowackiej: biel, czerwień i niebieski[3][5]). W 2002 powódź zalała oba domy i znacznie je uszkodziła, do tego stopnia, że nie nadawały się do użytku. Prowizorycznie je wówczas zakonserwowano i czekano na odbudowę. W kwietniu 2010 rozpoczęła się odbudowa, a domy przeniesiono wyżej, w bezpieczną część ogrodu zoologicznego (rozważano również możliwość zwrotu ich do Kbeli, czy przemieszczenia na Petřín[3]). Rekonstrukcja odbyła się pod nadzorem Wydziału Konserwacji Zabytków Urzędu Miejskiego Pragi. Elewacje zewnętrzne przywrócono do pierwotnego wyglądu według projektu Gočára. Odtworzono także wnętrza, w tym m.in. meble, piec kaflowy i żyrandole. Obiekty oddano do użytku wraz z rozpoczęciem sezonu turystycznego w 2011. Odbudowa przebiegła według projektu inżyniera Tomáša Novotnego[4]. Obecnie w budynkach znajduje się restauracja (tak jak pierwotnie na lotnisku), sklep oraz pomieszczenia przeznaczone na działalność kół zoologicznych[4]. Przypisy
Information related to Gočárovy domky |