Grabówka – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim , w powiecie białostockim , w gminie Grabówka [6] .
Wieś leży na wschód od Białegostoku . W 2021 roku wieś zamieszkiwały 4403 osoby.[7]
W latach 1954–1971 wieś należała i była siedzibą władz gromady Grabówka , po jej zniesieniu w gromadzie Zaścianki . W latach 1973–1976 miejscowość znajdowała się w gminie Zaścianki [8] , a 1976–2024 w gminie Supraśl [9] . W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa białostockiego .
Historia
Według Powszechnego Spisu Ludności przeprowadzonego w 1921 roku Grabówka liczyła 16 domów, które zamieszkiwało 96 osób. Większość jej mieszkańców, w liczbie 57 osób, zadeklarowała wówczas wyznanie prawosławne , natomiast pozostałych 39 mieszkańców podało wyznanie rzymskokatolickie . Jednocześnie wszyscy zadeklarowali polską przynależność narodową. W okresie międzywojennym Grabówka znajdowała się w gminie Dojlidy powiatu białostockiego[10] .
Pomnik W Hołdzie Ofiarom Hitlerowskiego Ludobójstwa odsłonięty w 1973
Niemcy w latach 1941–1944 rozstrzelali tu około 16 tysięcy osób – Polaków, Białorusinów, Żydów i jeńców radzieckich. W miejscowości znajdują się trzy cmentarze na których pochowano ofiary tych egzekucji[11] .
Do 2008 r. istniała też kolonia: Grabówka (włączona do wsi)[12]
Od 2007 r. posiada status sołectwa [13] .
Przynależność administracyjna
Wspólnoty wyznaniowe
Kościół Krzyża Świętego
Nowe budownictwo
Przystanek autobusowy Grabówka – Pomnik
Miejscowość jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej parafii Świętego Krzyża , należącej do metropolii białostockiej , archidiecezji białostockiej , dekanatu Białystok – Dojlidy [14] .
Prawosławni mieszkańcy wsi należą do parafii św. Męczennika Pantelejmona w Zaściankach [15] .
W Grabówce działa także zbór Chrześcijańskiej Wspólnoty Zielonoświątkowej , spotykający się na nabożeństwach w domu modlitwy zlokalizowanym przy ul. Białostockiej 44[16] .
Inne
Do miejscowości kursują dwie linie autobusów z Białegostoku: 1 i 105. Mieszkańcy pracują głównie w Białymstoku.
Grabówka z okolicznymi miejscowościami – Zaścianki , Sobolewo , Sowlany , Henrykowo i innymi – od 2001 wyrażała zamiar oddzielenia się od gminy Supraśl , żądając utworzenia własnej gminy z siedzibą w Grabówce, czemu przeciwne były władze Supraśla[17] [18] . Zmianę tę, jednakże z siedzibą gminy w Zaściankach [6] , udało się ostatecznie wywalczyć w 2024 roku z wejściem jej w życie 1 stycznia 2025r[19] .
Grabówkę przecina DK65 w kierunku przejścia granicznego z Białorusią w Bobrownikach . Znajdują się w niej zakłady produkcyjne i usługowe.
Zobacz też
Przypisy
↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX , Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii , 5 listopada 2023, identyfikator PRNG : 37678
↑ Wieś Grabówka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-24] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r. .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych , Poczta Polska S.A. , październik 2013, s. 333 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 października 2024 r. w sprawie utworzenia gminy Grabówka [online], ISAP [dostęp 2025-01-01] (pol. ) .
↑ Wieś Grabówka (podlaskie) » mapy, GUS, nieruchomości, regon, kod pocztowy, wypadki drogowe, edukacja, kierunkowy, demografia, statystyki, tabele, linie kolejowe, drogi publiczne, liczba ludności [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-09-12] (pol. ) .
↑ Dz.U. z 1976 r. nr 23, poz. 142 .
↑ Dz.U. z 2015 r. poz. 1085 .
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. . T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny , 1924, s. 20.
↑ Andrzej Michałowski, Alicja Sulimierska, Elżbieta Baniukiewicz: Studia i Materiały. Wykaz zabytkowych cmentarzy w Polsce. Województwo Białostockie . Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu. Narodowa Instytucja Kultury, 1996, s. 50.
↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX , Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii , 1 stycznia 2025
↑ Zał. do uchwały Nr XII/110/07 Rady Miejskiej w Supraślu z dn. 15.11.2007 r. . [w:] Dz. Urzędowy Woj. Podl. Nr 272 [on-line]. 2007-12-14. s. 22(21456)-29(21463). [dostęp 2012-07-03].
↑ Parafia pw. Krzyża Świętego . archibial.pl. [dostęp 2022-05-25].
↑ Historia . zascianki.cerkiew.pl. [dostęp 2022-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu ].
↑ Lista zborów . chwz.info.pl. [dostęp 2022-05-25].
↑ Grabówka: wojna o gminną niepodległość – Gazeta Wyborcza Białystok 21 IV 2008r
↑ Bo w Supraślu nie są u siebie – Gazeta Wyborcza Białystok 24 II 2009r
↑ W Polsce powstaną dwie nowe gminy - Grabówka i Szczawa - Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji - Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji [dostęp 2025-01-01] (pol. ) .