Grzędy (Wólka Piaseczna)

Grzędy

część wsi
Parking w Grzędach
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	moniecki
Gmina	Goniądz
Część miejscowości	Wólka Piaseczna
Wysokość	114 m n.p.m.
Strefa numeracyjna	85
Kod pocztowy	19-206[2]
Tablice rejestracyjne	BMN
SIMC	0396908[3]
Położenie na mapie gminy Goniądz Grzędy
Położenie na mapie Polski Grzędy
Położenie na mapie województwa podlaskiego Grzędy
Położenie na mapie powiatu monieckiego Grzędy
53°37′55″N 22°46′25″E/53,631944 22,773611[1]

Grzędy – część wsi Wólka Piaseczna w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie monieckim, w gminie Goniądz^[3][4]. Osada jest częścią składową sołectwa Wólka Piaseczna^[5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Grzędy położone są w Kotlinie Biebrzańskiej na terenie rezerwatu przyrody Czerwone Bagno należącego do Biebrzańskiego Parku Narodowego (dawniej na terenie rezerwatu Grzędy, włączonego w 1981 do Czerwonego Bagna). Występują tu regularne wały wydmowe zwane grzędami i grądami stąd etymologiczna nazwa miejscowości.

W Grzędach znajduje się parking i Ośrodek Edukacyjny Grzędy. Wychodzi stąd czerwony szlak turystyczny, który jest punktem startowym dla kilku ścieżek dydaktycznych:

• ścieżka przyrodnicza „Czerwone Bagno”
• ścieżka przyrodnicza „Borek bartny”
• ścieżka przyrodnicza „Wydmy”^[6].

Tereny bagien i lasów nie tylko są ostoją zwierząt, ale także udzielały schronienia uczestnikom powstań narodowych i walk partyzanckich. W tych okolicach operował wraz z podlegającym mu oddziałem, legendarny dowódca Powstania Styczniowego (1863 r.), pułkownik Konstanty Ramotowski – „Wawer”. Położona w obrębie Czerwonego Bagna wieś Grzędy w roku 1943, w ramach odwetu za akty dywersyjne oddziałów AK, którym miejscowa ludność udzielała pomocy i schronienia, została spacyfikowana. Na polecenie szefa białostockiego Gestapo, pod kierunkiem szefa policji w Augustowie i przy pomocy żandarmerii z Woźnejwsi, Rajgrodu i Grajewa, 16 sierpnia dokonano fizycznej likwidacji Grząd. Mieszkańcy wsi w liczbie 36 osób w tym 14 nieletnich i dzieci zostali wymordowani przez Niemców^[7], a wieś spalona. Ofiary zostały pogrzebane na pobliskiej Solistowskiej Górze. Resztę ok. 200 osób umieszczono w obozie w Grajewie skąd wywieziono je na przymusowe roboty do III Rzeszy. W tym samym czasie dokonano również wysiedlenia pobliskich wsi Kopytkowo i Jasionowo^[6].

W dniu 8 września 1944 roku na Czerwonym Bagnie na terenach byłej wsi Grzędy miała miejsce bitwa 9 Pułku Strzelców Konnych Armii Krajowej pod dowództwem rotmistrza Wiktora Konopki, który starł się tutaj z przeważającymi siłami niemieckimi. Poległo około 110 partyzantów, w tym dowódca^[6].