Huemal peruwiański

Huemal peruwiański
	Hippocamelus antisensis
	(d’Orbigny, 1834)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	parzystokopytne
Rodzina	jeleniowate
Podrodzina	sarny
Rodzaj	huemal
Gatunek	huemal peruwiański
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies

Huemal peruwiański^[3], taruka^[4] (Hippocamelus antisensis) – gatunek ssaka parzystokopytnego z rodziny jeleniowatych. Blisko spokrewniony z huemalem chilijskim.

Występowanie i biotop

Obecny zasięg występowania gatunku obejmuje kraje Ameryki Południowej – Ekwador, Peru, Boliwia, Chile i Argentyna. Huemal peruwiański zasiedla górskie zarośla na wysokościach 4100–5200 m n.p.m. Rzadko spotykana poniżej 4000 m n.p.m.

Charakterystyka ogólna

Wygląd

Podstawowe dane
Długość ciała	140–160 cm
Wysokość w kłębie	samce 75–85 cm, samice 69–71 cm
Ogon (kwiat)	10–15 cm
Masa ciała	przeciętnie 45 kg
Dojrzałość płciowa	?
Okres godowy	czerwiec-lipiec
Ciąża	240 dni
Liczba młodych w miocie	1-2
Długość życia	10 lat

Ciało krępe z krótkimi kończynami, bardzo długie uszy, poroże słabo rozgałęzione, tuż nad różą od łodygi odchodzi długie rozgałęzienie. Samce zrzucają poroże w październiku-listopadzie. Długość ciała 140–160 cm, długość ogona 10–15 cm, wysokość w kłębie 75–85 cm, samice niższe (69–71 cm), masa ciała 45–65 kg^[5]. Długość poroża 22–27 cm. Ubarwienie żółtoszarobrązowe. Wierzchnia część ogona jest ciemnobrązowa, a spodnia biała. Dymorfizm płciowy jest zaznaczony. Ciąża trwa około 240 dni.

Tryb życia

Prowadzą dzienny tryb życia. Żyją w małych grupach złożonych z 4-9 osobników obojga płci prowadzonych przez doświadczoną samicę. Poszczególne grupy są ze sobą ściśle związane i łączą się w okresie godowym w większe stada. Samce toczą walki o samice. Taruka żywi się roślinami. Żyje do 10 lat.

Rozród

Na czas porodu samice oddalają się od stada na ok. 30 dni. Rodzą jedno, rzadko 2 młodych.

Zagrożenia i ochrona

Głównym drapieżnikiem polującym na huemale peruwiańskie jest puma płowa. Człowiek poluje na nie dla mięsa, skór i poroża.

Gatunek jest objęty konwencją CITES (załącznik I)^[6]. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów figuruje w kategorii VU^[7].

Przypisy

↑ Hippocamelus antisensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ J.J. Barrio J.J. i inni, Hippocamelus antisensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.2 [dostęp 2015-09-02] (ang.).
↑ Nazwa polska za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 171. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 367, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
↑ Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło: Ssaki kopytne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.
↑ Appendices I, II and III of CITES. cites.org, 12 czerwca 2013. [dostęp 2013-06-26]. (ang.).
↑ J.J. Barrio J.J. i inni, Hippocamelus antisensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2009-01-01] (ang.).

Bibliografia

Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło: Ssaki kopytne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.
Brent Huffman: www.ultimateungulate.com, Hippocamelus antisensis. 2006. [dostęp 2007-09-01]. (ang.).
Putz, B.: „Hippocamelus antisensis” (on-line), Animal Diversity Web.. 2003. [dostęp 2007-09-01]. (ang.).

Zobacz też

[itis-1] Hippocamelus antisensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] J.J. Barrio J.J. i inni, Hippocamelus antisensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.2 [dostęp 2015-09-02] (ang.).

[miiz-3] Nazwa polska za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 171. ISBN 978-83-88147-15-9.

[msz-4] K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 367, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.

[kopytne-5] Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło: Ssaki kopytne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.

[CITES-6] Appendices I, II and III of CITES. cites.org, 12 czerwca 2013. [dostęp 2013-06-26]. (ang.).

[7] J.J. Barrio J.J. i inni, Hippocamelus antisensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2009-01-01] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]