|
Humanistyka cyfrowaHumanistyka cyfrowa – szeroki obszar aktywności naukowej, w której wykorzystuje się źródła, metody i narzędzia cyfrowe do prowadzenia badań, publikowania wyników i budowania infrastruktury badawczej w różnorodnych dyscyplinach humanistycznych i społecznych. Humanistyka cyfrowa to aktywności na przecięciu technik obliczeniowych i zasobów humanistycznych. Materiały, które podlegają opracowaniu i badaniu mogą być analogowe i zdigitalizowane lub w pierwotnej postaci cyfrowej. Ich integracja z narzędziami obliczeniowymi zależy od wyborów dokonywanych na każdym etapie planowania projektu badawczego[1]. Problemy z wypracowaniem jednoznacznej i powszechnie akceptowanej definicji cyfrowej humanistyki doczekały się wielu opracowań[2], jednak, jak stwierdził Matthew Kirschenbaum „nigdy nie dowiemy się, czym humanistyka cyfrowa <<jest>>, ponieważ nie chcemy tego wiedzieć, ani nie jest to dla nas użyteczne”. Według niego pojęcie cyfrowej humanistyki ma być rozwiązaniem problemu braku innych, bardziej precyzyjnych pojęć, i odwoływać się nie tyle do teorii, co do praktyki badawczej[3]. Metody cyfrowej humanistykiDo metod cyfrowej humanistyki należą m.in. badania korpusowe, metody przetwarzania języka naturalnego, analiza sieciowa, edycje cyfrowe, czytanie zdystansowane[4], text mining, wizualizacja danych, mapy cyfrowe (systemy informacji geograficznej), przetwarzanie obrazów cyfrowych, archiwistyka stron internetowych[5], fotogrametria. Przykładem wdrożenia metod cyfrowych do tradycyjnych kierunków badań humanistycznych jest np. cyfrowa paleografia[6][7] czy lingwistyka kwantytatywna, która dopiero dzięki zasobom i metodom cyfrowym mogła podjąć problem automatycznego wyznaczania struktury semantycznych[8]. Rozwój cyfrowej humanistyki ograniczają znaczne koszty infrastruktury cyfrowej, kompetencje badaczy, dostępność źródeł i danych oraz przepisy prawa autorskiego. Dostęp do infrastruktury i narzędzi jest, jak przekonuje Joris van Zundert, wtórny wobec koncepcji badań - sama technologia nie jest w stanie być źródłem innowacji w humanistyce[9]. Humanistyka cyfrowa w PolscePierwsza konferencja naukowa poświęcona humanistyce cyfrowej w Polsce pt.: „Zwrot cyfrowy w humanistyce” odbyła się 25–26 listopada 2012 roku w Lublinie[10]. Organizatorami przedsięwzięcia byli Instytut Kulturoznawstwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej oraz Uniwersyteckie Centrum Zdalnego Nauczania i Kursów Otwartych UMCS. Owocem konferencji był ebook dostępny na jednej z wolnych licencji Creative Commons. Równoległym wydarzeniem towarzyszącym konferencji był THATCamp, zorganizowany przez Teatr NN i portal Historia i Media. Według danych za 2014 rok w Polsce realizowano około 80 projektów naukowych cyfrowej humanistyki[11]. Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne |
