I-16
Polikarpow I-16 – jednomiejscowy samolot myśliwski i myśliwsko-bombowy produkcji ZSRR z czasów drugiej wojny światowej, zwany przez lotników radzieckich Iszaczok (osiołek) lub Jastriebok (jastrząbek), a przez frankistowskich Rata (szczur). HistoriaChoć I-16 opracowano mniej więcej w tym samym czasie co I-15, to jednak podstawowa koncepcja jego konstrukcji była znacznie nowocześniejsza. Samolot był pierwszym na świecie myśliwcem dolnopłatowym z chowanym podwoziem (chociaż w celu jego schowania należało wykonać 44 obroty korbką umieszczoną na prawej burcie samolotu). Prototyp oblatał Walerij Czkałow w roku 1933, który stwierdził po oblocie, że „dobra to maszyna, może tylko trochę trudna, ale będzie z niej pożytek”. Natychmiast wyszły na jaw kłopoty z własnościami pilotażowymi wynikające z nadmiernej czułości na ruchy drążka sterowego[1]. Mimo to samolot wszedł do masowej produkcji (ogółem wyprodukowano 7005 samolotów bojowych oraz około 1640 dwumiejscowych maszyn szkolnych). Chrzest bojowy samolot przeszedł w czasie wojny domowej w Hiszpanii. Na Półwysep Iberyjski trafił w ramach pomocy rządu radzieckiego dla rządu republikańskiego walczącego z buntem gen. Francisco Franco. W Hiszpanii samoloty I-15 i I-16 nazywane były Chatos i Moscas[2]. Myśliwce te służyły do roku 1942, ponosząc na początku wojny bardzo duże straty. Do strat tych przyczyniły się właściwości lotne samolotu i niedostateczne wyszkolenie młodych pilotów kierowanych na front. I-16 był produkowany w 10 podstawowych wersjach, począwszy od I-16 Tip 1, z silnikiem gwiazdowym M-22 o mocy 480 KM, do I-16 Tip 24, z jeszcze mocniejszym silnikiem oraz znacznie cięższym i bardziej zróżnicowanym uzbrojeniem. Samolot, zwany przez radzieckich pilotów Iszaczok (osiołek)[1], uchodził za trudny w pilotażu, przyczyniał się do tego m.in. krótki kadłub i wynikająca z tego mała stateczność podłużna. Duża średnica silnika gwiazdowego utrudniała widoczność podczas podchodzenia do lądowania, mała rozpiętość powodowała trudności pilotażowe przy małych prędkościach. Na konstrukcji I-16 widać wyraźnie wpływ koncepcji samolotu Gee Bee, znanego z licznych rekordów i katastrof[potrzebny przypis]. Wersje
W latach 90. XX wieku sześć wraków I-16 zostało odnalezionych w Rosji i wyremontowanych w Nowosybirsku do stanu lotnego dla kolekcji Wanaka (The Alpine Fighter Collection at Wanaka) w Nowej Zelandii przez wielu pracowników, którzy kiedyś pracowali na oryginalnej linii produkcyjnej I-16 jako dzieci. Część z nich trafiła później do innych kolekcji[4]. m.in. w 1998 r. I-16 Typ 24 został kupiony przez Flying Heritage & Combat Armor Museum in Seattle (USA). Przypisy
Bibliografia
Kontrola autorytatywna (rodzina statków powietrznych): |