Jabłonowscy herbu Prus III

Jabłonowscy – rodzina szlachecka, wywodząca się z Jabłonowa w powiecie mławskim na Zawkrzu na Mazowszu. W XV wieku rozdzielili się na kilka linii, które nabyły dobra w różnych stronach państwa polskiego. Wzrost znaczenia rodziny nastąpił w połowie XVII wieku dzięki Janowi Stanisławowi Jabłonowskiemu, który poślubił Annę córkę wojewody Jana Ostroroga, co podniosło prestiż rodziny.

Ród Jabłonowskich awansował do roli magnaterii dość późno i stało się to w ostatniej ćwierci XVII wieku. Apogeum znaczenia rodziny przypada na życie najwybitniejszego jej przedstawiciela Stanisława Jana Jabłonowskiego i wczesnego okresu działalności jego syna Jana Stanisława. W roku 1743 Józef Aleksander Jabłonowski otrzymał tytuł książęcy od cesarza Karola VII; ród wymarł całkowicie w 2004 roku wraz ze śmiercią Zofii z Jabłonowskich, żony Xawerego Pusłowskiego.

Przedstawiciele

Anna z Jabłonowskich Leszczyńska h. Prus III (1660–1727)^[1]
Anna Paulina Jabłonowska (1728–1800) wojewodzina bracławska
Joanna Jabłonowska (zm. 1744) wojewodzina ruska
Aleksander Jan Jabłonowski (ok. 1670–1723) chorąży wielki koronny
Antoni Jabłonowski (1793–1855) – wicereferendarz Królestwa Polskiego
Antoni Barnaba Jabłonowski (1732–1799) wojewoda poznański
Antoni Michał Jabłonowski - członek Rady Stanu Królestwa Polskiego
August Dobrogost Jabłonowski (1769–1791) znany jako książę kozak
Cecylia Jabłonowska^[2]
Felicjan Jabłonowski (zm. 1778) starosta koropecki
Jan Kajetan Jabłonowski (1699/1700–1764) wojewoda bracławski
Jan Jabłonowski (ok. 1600–1647) miecznik koronny
Jan Stanisław Jabłonowski (1669–1731) wojewoda ruski
Józef Aleksander Jabłonowski (1711–1777) wojewoda nowogrodzki
Jędrzej Jabłonowski (zm. 1772/73) kasztelan połaniecki
Karol Jabłonowski (1807–1885) polityk konserwatywny
Ludwik Jabłonowski (1784–1864) poseł austriacki w Neapolu
Maciej Jabłonowski (1569–1619) – rotmistrz królewski.
Maciej Jabłonowski (1757–1844) prefekt departamentu lubelskiego
Magdalena Jabłonowska z domu Scipio del Campo, dziedziczka Odrzykonia, żona Rocha
Maksymilian Jabłonowski (1785–1846) senator-wojewoda
Stanisław Jabłonowski (1799–1878) działacz polityczny
Stanisław Filip Jabłonowski (ok. 1772–1833) oficer Legionów Polskich
Stanisław Jan Jabłonowski (1634-1702) hetman wielki koronny
Stanisław Paweł Jabłonowski (1762–1822) senator, kasztelan, wojewoda
Stanisław Wincenty Jabłonowski (1694–1754) wojewoda rawski, pisarz
Władysław Franciszek Jabłonowski^[3] (1769–1802) dowódca Legii Naddunajskiej

Fundacje

Kaplica św. Feliksa w kościele oo. kapucynów we Lwowie
Klasztor oo. bernardynów we Fradze
Kolegium oo. jezuitów we Lwowie - skrzydło
Kościół oo. dominikanów obserwantów pw. św. Urszuli we Lwowie
Kościół oo. dominikanów w Kołomyi
Kościół oo. jezuitów pw. św. Jana Chrzciciela w Białej Cerkwi z 1812 r.
Kościół oo. jezuitów w Międzyrzeczu^[4]
Kościół oo. karmelitów w Bołszowcach
Kościół oo. Paulinów w Niżniowie^[5]
Kościół parafialny pw. Narodzenia NMP w Podkamieniu^[6]
Kościół parafialny pw. św. Trójcy w Mariampolu^[7]

Pałace

Zamki

Przypisy

↑ Córka Stanisława Jana Jabłonowskiego i Marianny Kazanowskiej, od 1676 żona podskarbiego Rafała Leszczyńskiego, matka króla Polski Stanisława Leszczyńskiego, jej wnuczka Maria Leszczyńska od 1725 królowa Francji (żona Ludwika XV).
↑ Siostra żony Aleksandra Fredry- zwana matką tutejszego ludu (zmarła we Lwowie, prochy jej w Krościenku w krypcie pod starym kościołem).
↑ Wspomniany w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza.
↑ Jednym z fundatorów kościoła był Stanisław Wincenty Jabłonowski, wojewoda ruski i wołyński. starosta międzyrzecki.
↑ ^a ^b Niżniów, mko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 169 ., erygowany w 1740 r.
↑ Podkamień, pow. rohatyński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 406 ., poświęcony 1829 r.
↑ Maryampol 1.) al. Mariampol po rus. ''Mariampil'', s. 147–148, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 147 ., konsekrowany w 1825 r.
↑ Książęcin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 827 .
↑ Obecnie Okop (rejon biłohirski).
↑ Jabłonów, n. Niemnem, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 348 ., w pow. grodzieńskim.
↑ (palazzo in fortezza) zniszczony w latach 1914–1918.
↑ ^a ^b RomanR. Aftanazy RomanR., Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 7: Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1995, s. 113–115, ISBN 83-04-04229-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość) .
↑ Hulowce, wł. Jabłonowskich, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 208 .
↑ Żemielińce, wł. Jabłonowskich, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 774 .
↑ Świetność i zmierzch pałacu (w pobliżu ul. Zielonej, zniszczony podczas II wojny światowej).
↑ Wybudowany przez Stanisława Jana Jabłonowskiego; posiadał baszty, wały i fosy.
↑ Nie istnieje.
↑ SIBI DEO POSTERITATI. Jabłonowscy a sztuka w XVIII wieku [online] [dostęp 2016-09-26] .

Bibliografia

Andrzej Betlej, Sibi, deo, posteritati: Jabłonowscy a sztuka w XVIII wieku, Kraków, 2010. [dostęp 2016-12-01].
Tomasz Lenczewski, Genealogie rodów utytułowanych w Polsce, t. 1, Warszawa 1996-1997, s. 37–40^[1].

↑ [1] Zawiera m.in. XIX-XX w. genealogię rodziny oraz omawia sprawy związane z tytulaturą i jej dziedziczeniem.

[1] Córka Stanisława Jana Jabłonowskiego i Marianny Kazanowskiej, od 1676 żona podskarbiego Rafała Leszczyńskiego, matka króla Polski Stanisława Leszczyńskiego, jej wnuczka Maria Leszczyńska od 1725 królowa Francji (żona Ludwika XV).

[2] Siostra żony Aleksandra Fredry- zwana matką tutejszego ludu (zmarła we Lwowie, prochy jej w Krościenku w krypcie pod starym kościołem).

[3] Wspomniany w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza.

[4] Jednym z fundatorów kościoła był Stanisław Wincenty Jabłonowski, wojewoda ruski i wołyński. starosta międzyrzecki.

[N-5] Niżniów, mko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 169 ., erygowany w 1740 r.

[6] Podkamień, pow. rohatyński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 406 ., poświęcony 1829 r.

[7] Maryampol 1.) al. Mariampol po rus. ''Mariampil'', s. 147–148, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 147 ., konsekrowany w 1825 r.

[8] Książęcin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 827 .

[9] Obecnie Okop (rejon biłohirski).

[10] Jabłonów, n. Niemnem, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 348 ., w pow. grodzieńskim.

[11] (palazzo in fortezza) zniszczony w latach 1914–1918.

[Aftanazy-12] RomanR. Aftanazy RomanR., Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 7: Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1995, s. 113–115, ISBN 83-04-04229-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość) .

[13] Hulowce, wł. Jabłonowskich, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 208 .

[14] Żemielińce, wł. Jabłonowskich, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 774 .

[15] Świetność i zmierzch pałacu (w pobliżu ul. Zielonej, zniszczony podczas II wojny światowej).

[16] Wybudowany przez Stanisława Jana Jabłonowskiego; posiadał baszty, wały i fosy.

[17] Nie istnieje.

[18] SIBI DEO POSTERITATI. Jabłonowscy a sztuka w XVIII wieku [online] [dostęp 2016-09-26] .

[19] [1] Zawiera m.in. XIX-XX w. genealogię rodziny oraz omawia sprawy związane z tytulaturą i jej dziedziczeniem.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[1]