Jack London

Jack London
	; Jack London (1900)
Imię i nazwisko	John Griffith Chaney
Data i miejsce urodzenia	12 stycznia 1876 ; San Francisco
Data i miejsce śmierci	22 listopada 1916 ; Glen Ellen
Narodowość	Amerykanin
Dziedzina sztuki	Literatura
	Ważne dzieła
	Wilk morski; Martin Eden; Biały Kieł;
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Teksty w Wikiźródłach
	Cytaty w Wikicytatach

Jack London (ur. jako John Griffith Chaney 12 stycznia 1876 w San Francisco, zm. 22 listopada 1916 w Glen Ellen) – amerykański pisarz.

Życiorys

Syn Flory Wellman i H.W. Chaneya. Nazwisko przyjął od ojczyma, Johna Londona. Przyszły pisarz miał niezwykle barwne życie. Samouk, był m.in. gazeciarzem, trampem, kłusownikiem, marynarzem, poszukiwaczem złota w Klondike i reporterem. Jako korespondent wojenny relacjonował konflikt rosyjsko-japoński w 1905 r. i wojnę domową w Meksyku. W jego twórczości często pojawia się motyw samotnej walki człowieka z panującym porządkiem społecznym i siłami przyrody.

Jest autorem powieści i opowiadań z wątkami autobiograficznymi. Oparte na własnych przeżyciach powieści są zawieszone pomiędzy naturalizmem a przygodowym romantyzmem. Był socjalistą, z tym że inspiracje czerpał z idei głoszonych przez Marksa, Darwina, Spencera i Nietzschego, dlatego w swoim światopoglądzie łączył idee socjalistyczne z teorią walki o byt i podziwem dla silnych jednostek. Był również ateistą^[1].

Po przedwczesnej śmierci Londona ukuto popularną do dziś plotkę, jakoby miał on popełnić samobójstwo. W ostatnich dniach życia pisarz uśmierzał wprawdzie bardzo silny ból morfiną i jest teoretycznie możliwe, że świadomie ją przedawkował. Teza ta jednak nie znajduje potwierdzenia ani w dowodach, ani w świadectwach z pierwszej ręki. Na akcie zgonu pisarza jako oficjalna przyczyna jego odejścia figuruje mocznica, efekt ciężkiej niewydolności nerek. Przyczyną plotki prawdopodobnie był motyw samobójstwa w jego powieściach, w jednej z nich bohater w obliczu rychłej śmierci i strasznego bólu z pomocą lekarza popełnił samobójstwo przedawkowując morfinę^[2].

Po dojściu Hitlera do władzy w Niemczech, wśród około 20 000 spalonych książek znalazły się dzieła Jacka Londona^[3].

Upamiętnienie

Jack London Square – ulica w Oakland w Kalifornii,
Jack London – film fabularny z 1943 w reżyserii Michaela Santela z Michaelem O'Shea w roli tytułowej.

Powieści^[10]

1902 – Wyprawa na "Błysku" (The Cruise of the Dazzler)
1902 – Córka śniegów (A Daughter of the Snows)
1903 – Zew krwi (The Call of the Wild)
1904 – Wilk morski (The Sea-Wolf)
1905 – Gra (The Game)
1906 – Biały Kieł (White Fang)
1906 – Przed Adamem (Before Adam)
1907 – Żelazna Stopa (The Iron Heel)
1909 – Martin Eden (Martin Eden)
1909 – Kaftan bezpieczeństwa. Włóczęga wśród gwiazd^[11]
1910 – Elam Harnish (Burning Daylight)
1911 – Siła Silnego
1912 – Bellew Zawierucha (Wyga), (Smoke Bellew)
1912 – Syn Słońca (A Son of the Sun)
1913 – Księżycowa Dolina (The Valley of the Moon)
1913 – John Barleycorn, czyli wspomnienia alkoholika^[12]
1914 – Bunt na Elsynorze (The Mutiny of the Elsinore)
1916 – Maleńka pani wielkiego domu^[13]
1917 – Jerry z wysp. Prawdziwa psia opowieść (Jerry of the Islands)
1917 – Mik, brat Jerry'ego (Michael, Brother of Jerry)

Zbiory opowiadań

1900 – Syn wilka (Son of the Wolf)
1903 – Mieszkańcy Otchłani
1906 – Przygody w Zatoce San Francisco (Tales of the Fish Patrol)
1907 – Miłość życia (Love of Life and Other Stories)
1911 – Opowieści Mórz Południowych (South Sea Tales)
1913 – Córa nocy (The night born)

Krótkie opowiadania wydane w języku polskim

1899 - Biała Cisza^[4]
1899 - Małżonka króla^[4]
1899 - Syn wilka^[5]
1900 - Rozstajne drogi^[6]
1900 - Wielka niewiadoma^[6]
1901 - Kobieta z plemienia Siwasz^[4]
1901 - Napój Hiperborejów^[6]^[5]
1901 - Prawo życia^[5]
1902 - Batard^[5]
1902 - Choroba samotnego wodza^[4]
1902 - Historia Jees-Uck^[4]^[7]
1902 - Keesh, syn Keesha^[7]
1902 - Li-wan o jasnej skórze^[7]
1902 - Mistrz tajemnicy^[6]
1902 - Na południe od toru^[6]
1902 - Sprzysiężenie starców^[6]
1902 - Wśród lasów północy^[7]
1902 - Złoty mak^[6]
1903 - Cień i błysk^[4]
1903 - Koloryt miejscowy^[8]
1903 - Przedstawienie amatorskie^[8]
1903 - Wiara w człowieka^[6]
1903 - Zamążpójście Lit-Lit^[7]
1904 - Keesh, łowca niedźwiedzi^[7], także jako Historia Keesha^[5]
1905 - Żółte niebezpieczeństwo^[9]
1905 - Król Greków^[9]
1905 - Wyprawa na piratów ostrygowych^[9]
1905 - Oblężenie „Lancashire Queen”^[9]
1905 - Coup Charleya^[9]
1905 - Demetrios Contos^[9]
1905 - Żółty Zawój^[9]
1905 - Szczerozłoty kanion^[6]^[8]
1906 - Bury wilk^[5]
1906 - Nieoczekiwane^[6]
1906 - Przemyślny Porportuk^[7]
1907 - Negore, tchórz^[7]
1908 - Przygoda Marcus O'Briena^[5]
1908 - Wróg świata^[6]
1909 - Marzenie Debsa^[4]
1910 - Dobrodziejstwo wątpliwości^[4]
1910 - Yah! Yah! Yah!^[6]
1918 - Czerwony bóg^[4]
1979 - A niech to żółwie Tasmana! przeł. I. Kania

Przypisy

↑ Stewart Gabel (2012). Jack London: a Man in Search of Meaning: A Jungian Perspective. AuthorHouse. p. 14. ISBN 978-1477283332. Kiedy został aresztowany i skazany na miesiąc więzienia za włóczęgostwo w wieku około 19 lat, w niezbędnych formularzach wymienił „ateizm” jako swoją religię (Kershaw, 1997).
↑ James L. Haley, Wilk – szlaki życia Jacka Londona, wyd. Świat Książki, Warszawa 2012.
↑ Carl Sifakis, Encyklopedia morderstw, Universitas Kraków 2007, s. 278.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ JackJ. London JackJ., Biała cisza oraz inne opowiadania, 2022 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g JackJ. London JackJ., Odyssea północy, Warszawa: Kurier Polski, 1939 (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l JackJ. London JackJ., Mistrz tajemnicy oraz inne opowiadania, 2022 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h JackJ. London JackJ., Serce kobiety, wyd. I, Warszawa: Wydawnictwo CM, 2018, ISBN 978-83-66022-04-1, OCLC 1034585882 [dostęp 2023-01-13] .
↑ ^a ^b ^c JackJ. London JackJ., Szczerozłoty kanion, Tłum. S.T.S. T., Warszawa 1926 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Jack London, Przygody w Zatoce San Francisco (Tales of the Fish Patrol, 1906) – CM Klasyka [online], 13 listopada 2024 [dostęp 2024-11-13] (pol.).
↑ Dzieła w kolejności chronologicznej
↑ ang. The Jacket – The Star Rover
↑ ang. John Barleycorn
↑ ang. The Little Lady of the Big House

Bibliografia

Jack London Dies Suddenly On Ranch. [w:] The New York Times [on-line]. nytimes.com, 23 listopada 1916. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Jack London w bazie Notable Names Database (ang.)
Twórczość Jacka Londona w serwisie Polona.pl

[1] Stewart Gabel (2012). Jack London: a Man in Search of Meaning: A Jungian Perspective. AuthorHouse. p. 14. ISBN 978-1477283332. Kiedy został aresztowany i skazany na miesiąc więzienia za włóczęgostwo w wieku około 19 lat, w niezbędnych formularzach wymienił „ateizm” jako swoją religię (Kershaw, 1997).

[2] James L. Haley, Wilk – szlaki życia Jacka Londona, wyd. Świat Książki, Warszawa 2012.

[3] Carl Sifakis, Encyklopedia morderstw, Universitas Kraków 2007, s. 278.

[:0-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ JackJ. London JackJ., Biała cisza oraz inne opowiadania, 2022 .

[:4-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g JackJ. London JackJ., Odyssea północy, Warszawa: Kurier Polski, 1939 (pol.).

[:1-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l JackJ. London JackJ., Mistrz tajemnicy oraz inne opowiadania, 2022 .

[:2-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h JackJ. London JackJ., Serce kobiety, wyd. I, Warszawa: Wydawnictwo CM, 2018, ISBN 978-83-66022-04-1, OCLC 1034585882 [dostęp 2023-01-13] .

[:5-8] JackJ. London JackJ., Szczerozłoty kanion, Tłum. S.T.S. T., Warszawa 1926 .

[:3-9] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Jack London, Przygody w Zatoce San Francisco (Tales of the Fish Patrol, 1906) – CM Klasyka [online], 13 listopada 2024 [dostęp 2024-11-13] (pol.).

[10] Dzieła w kolejności chronologicznej

[11] . The Jacket – The Star Rover

[12] . John Barleycorn

[13] . The Little Lady of the Big House

[1]

[2]

[3]

[10]

[11]

[12]

[13]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]