|
Jakub Sawicki
Jakub Teodor Walery Sawicki (ur. 25 lipca 1899 w Wiedniu, zm. 3 lutego 1979 w Warszawie)[1] – polski prawnik, kanonista, historyk prawa, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. ŻyciorysUrodził się 25 lipca 1899 w Wiedniu, w inteligenckiej rodzinie Jana Sawickiego, prawnika, i Emmy z Milikowskich[1] (zm. 1933)[2]. Jego młodszy brat Stanisław był germanistą i skandynawistą. Pierwszy okres życia do osiągnięcia pełnoletności spędził w Wiedniu, gdzie w latach 1907–1917 odbywał naukę w Akademii Terezjańskiej, zwieńczoną maturą oraz złotym medalem cesarskim za wybitne wyniki w nauce[1]. W 1918 zaciągnął się do Wojska Polskiego i został przydzielony do polskiego attaché wojskowego w Wiedniu w stopniu podporucznika, jednocześnie był studentem Wydziału Prawa Uniwersytetu Wiedeńskiego. W maju 1919 został odkomenderowany do służby w I Oddziale Naczelnego Dowództwa w Warszawie. W 1920 walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, do września 1921 pracował w Ministerstwie Spraw Wojskowych[1]. Od 1921 kontynuował studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie w 1923 uzyskał absolutorium, a w 1926 stopień doktora praw[3]. W latach 1926–1927 pracował jako aplikant w Sądzie Apelacyjnym we Lwowie. W 1927 został starszym asystentem w Katedrze Prawa Kościelnego na Wydziale Prawa UJ. W roku akademickim 1928/1929, dzięki stypendium Funduszu Kultury Narodowej, uzupełniał studia w ośrodkach naukowych w Pradze, Paryżu, Wiedniu i Berlinie. W 1930 podjął pracę w Departamencie Wyznań Ministerstwa Wyznań i Oświecenia Publicznego, gdzie zajmował się sytuacją prawną niekatolickich związków religijnych, a następnie od 1935 w Wydziale Prawnym tego Ministerstwa[4]. Na podstawie rozprawy O stanie prawnym mniejszości religijnych w Państwie Polskim[1] habilitował się w 1937 na Wydziale Prawa Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, po czym na tej uczelni jako docent podjął wykłady z zakresu prawa wyznaniowego[3]. W 1938 przebywał w Rzymie, gdzie prowadził badania w Archiwum Watykańskim[1]. Podczas okupacji hitlerowskiej pracował najpierw w Komisji Likwidacyjnej MWRiOP, a od grudnia 1940 do powstania warszawskiego piastował stanowisko radcy prawnego w Urzędzie Patentowym. Od 1941 prowadził tajne wykłady prawa kościelnego dla studentów Wydziału Prawa UW. Uczestniczył również w dywersji propagandowej Armii Krajowej tzw. Akcji N[1]. Po upadku powstania warszawskiego (w którym zginęli pasierb i brat Jakuba)[5] poprzez obóz w Pruszkowie trafił do Krakowa, gdzie wykładał prawo kościelne na tajnych kompletach[1]. Dojeżdżał także do Kielc aby prowadzić zajęcia dla studentów Wydziału Prawa Kanonicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1945 jako zastępca profesora prowadził wykłady i ćwiczenia z prawa kościelnego na Wydziale Prawa UJ[4]. Po zakończeniu wojny, w październiku 1945 został zatrudniony na Wydziale Prawa UW, gdzie kolejno zajmował stanowiska zastępcy profesora, docenta i profesora zwyczajnego (od 1947). W latach 1947–1954 kierował Katedrą Historii Państwa i Prawa Polskiego, a potem był pracownikiem tej katedry. W latach 1956–1959 był prodziekanem Wydziału Prawa UW. W latach 1947–1949 przewodniczył komisji rządowej do spraw reformy prawa patentowego[1]. Na emeryturę przeszedł w 1969[3]. Należał do wielu krajowych i zagranicznych towarzystw i organizacji naukowych. Był członkiem m.in. Société d’Histoire de Droit w Paryżu, Institute of Medieval Canon Law w Waszyngtonie, Polskiego Towarzystwa Historycznego, Towarzystwa Miłośników Historii, Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Towarzystwa Naukowego KUL. Należał również do Komisji Prawniczej oraz Komisji Historycznej Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie[1]. Od 1932 był mężem Elżbiety Czarkowskiej z Kirchmayerów[1] (1902–1976)[6]. Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 48-4-13)[6]. Osiągnięcia badawczeNaukowo zajmował się historią prawa i ustroju Polski, prawem kanonicznym Kościoła katolickiego, bibliografią historycznoprawną, prawem patentowym. Był w Polsce prekursorem nauki nowocześnie rozumianego prawa wyznaniowego, jako wykładu norm prawa państwowego regulujących wolność sumienia i wyznania oraz położenie wspólnot religijnych w państwie[7]. Pod jego kierunkiem stopień doktora nauk prawnych otrzymał m.in. ks. Henryk Karbownik (w 1971 na podstawie rozprawy pt. Ciężary stanu duchownego w Polsce na rzecz państwa od roku 1381 do połowy XVII wieku)[8]. Wybrane publikacje
Ordery i odznaczenia
Nagrody i wyróżnienia
Przypisy
Linki zewnętrzne
Bibliografia
|
||||||||||||||||
