Jan Spałwan

Jan Spałwan

Data i miejsce urodzenia	2 lipca 1921 Łotwa
Data i miejsce śmierci	29 grudnia 2004 Kielce
Zawód, zajęcie	artysta fotograf
Narodowość	polska
Odznaczenia

Jan Spałwan (ur. 2 lipca 1921 w Grywie; Łotwa, zm. 29 grudnia 2004 w Kielcach) – polski artysta fotograf, uhonorowany tytułem Artiste FIAP (AFIAP)^[1][2][3][4]. Członek rzeczywisty Związku Polskich Artystów Fotografików^[5]. Członek założyciel Okręgu Świętokrzyskiego ZPAF^[6].

Jan Spałwan był żołnierzem II wojny światowej, rannym w okolicach Kielc, tu pozostał i założył rodzinę. W latach 1945–1950 był fotoreporterem jednostki wojskowej w Kielcach. W latach 1950–1978 prowadził zakład fotograficzny w Kielcach (wspólnie z żoną Wandą Spałwan). Dyplom mistrzowski w zakresie fotografowania uzyskał w Izbie Rzemieślniczej w Kielcach w 1971 roku. W latach 1968–1982 był członkiem Świętokrzyskiego Towarzystwa Fotograficznego. Od 1978 roku był członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików^[7][5]. W latach 1976–1978 był członkiem artystycznej „Grupy 10x10” funkcjonującej przy kieleckim oddziale ZPAF. W 1978 roku był współzałożycielem Okręgu Świętokrzyskiego ZPAF^[8][6]. W latach 1978–2003 sprawował funkcje społeczne w Zarządzie Okręgu ZPAF. W latach 1973–2004 uczestniczył w ruchu fotografii krajoznawczej PTTK. Jest założycielem autorskiej Galerii Fotografii „Spałwanówka” w Brzechowie k. Kielc.

W latach 1968–1988 Jan Spałwan był członkiem i przedstawicielem Kieleckiej Szkoły Krajobrazu^[9][10][11]. Brał udział w ponad 500 wystawach indywidualnych i zbiorowych – krajowych i międzynarodowych^{[12][13][14][15][16][17]}. Ma na swoim koncie wiele wyróżnień, medali, dyplomów i listów gratulacyjnych. Pokłosiem udziału w Międzynarodowych Salonach Fotograficznych (pod patronatem FIAP) było przyznanie Janowi Spałwanowi tytułu honorowego Artiste FIAP (AFIAP) – przez Międzynarodową Federację Sztuki Fotograficznej FIAP, obecnie z siedzibą w Luksemburgu^[3][2]. Twórczość Jana Spałwana to przede wszystkim czarno-biała fotografia krajoznawcza, krajobrazowa, przyrodnicza, fotografia zabytków architektury, fotografia socjologiczna^{[18][19][20][21][22][23][24]}.

Za twórczość fotograficzną został wyróżniony Dyplomem Jana Bułhaka, przez Federację Amatorskich Stowarzyszeń Fotograficznych w Polsce. W 1983 roku – włączony do zespołu artystów odznaczonych Nagrodą Zespołową Ministra Kultury i Sztuki I Stopnia „Za stworzenie artystycznej dokumentacji polskiego krajobrazu rolniczego”. W 2002 został wyróżniony Nagrodą Honorową im. Fryderyka Kremsera^[25].

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski^[26]
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
• Złota Odznaka Fotografa Krajoznawcy Polski
• Odznaka Grunwaldzka
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
• Odznaka Honorowa "Za zasługi dla Kielecczyzny"
• Medal 140-lecia Fotografii Kieleckiej

Źródło^[3]

• Katalog wystawy „Jan Spałwan – retrospektywna wystawa fotografii” – Galeria BWA Piwnice, Kielce 1983/84

• Twórca Niepospolity – wspomnienie o Janie Spałwanie. mediateka.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-08)].
• Biuro Wystaw Artystycznych w Kielcach otwiera podwoje nowej siedziby (2014). naszekielce.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-16)].
• Jan Bułhak – ojciec fotografii ojczystej. archiwalny-turysta.swietokrzyski.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-16)].
• Album Sztuka Fotografii; Almanach 30 – lecia Okręgu Świętokrzyskiego Związku Polskich Artystów Fotografików (1978–2008). echodnia.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-16)].
• Łowcy obrazów – szkice z historii fotografii (1998). biblioteka.teatrnn.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-16)].
• Internetowa aukcja fotografii: Bułhak, Spałwan, Pierściński. fotopolis.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-16)].
• Jan Spałwan (1921–2004); Smugi cieni (1980). onebid.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-16)].
• News - Katarzyna Sagatowska [online], www.sagatowska.com, 16 maja 2018 [dostęp 2021-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
• Odznaczeni Honorową Nagrodą im. Fryderyka Kremsera. kfk.pttk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-16)].
• Mistrzowie Polskiego Pejzażu; wystawa Związku Polskich Artystów Fotografików – Okręg Świętokrzyski (2013). jasnet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-10)].