Jan Tadeusz Lubomirski

Jan Tadeusz Lubomirski

Data i miejsce urodzenia	24 lub 28 października 1826 Stanisławowa
Data i miejsce śmierci	7 kwietnia 1908 Warszawa
Narodowość	polska
Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Tadeusz Lubomirski herbu Szreniawa bez Krzyża (ur. 24 lub 28 października 1826 w Stanisławowie koło Dubrowny^[1], zm. 7 kwietnia 1908 w Warszawie) – książę, działacz społeczny, historyk, encyklopedysta, przewodniczący Komisji Kwalifikacyjnej (Wydziału Prawodawczego) Rządu Narodowego powstania styczniowego^[2], członek Towarzystwa Rolniczego w Królestwie Polskim^[3].

Syn Eugeniusza Lubomirskiego. Po stracie rodziców z rozkazu cara Mikołaja I trafił do korpusu paziów, a następnie do Liceum Aleksandryjskiego (Царскосельский лицей) w Petersburgu. Po odbyciu służby wojskowej w Gwardii Konnej wyjechał do Francji i Anglii na dalsze studia. Po powrocie do Polski na stałe zamieszkał w Warszawie i poświęcił się działalności charytatywnej, zwłaszcza w kołach rzemieślniczych. W 1856 został naczelnikiem sekcji ochron Towarzystwa Dobroczynności, stał też na czele Towarzystwa Kredytowego Miejskiego.

W 1862 mianowany został członkiem Rady Wychowania. W czasie powstania styczniowego pracował w wydziale spraw zagranicznych Rządu Narodowego. W 1865 został wybrany prezesem Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności.

Z żoną Marią Zamoyską miał trzech synów (między innymi Zdzisława) i pięć córek. Był właścicielem majątku w Małej Wsi.

Był także encyklopedystą piszącym hasła do 28 tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda z lat 1859–1868. Jego nazwisko wymienione jest w I tomie z 1859 roku na liście twórców zawartości tej encyklopedii^[4] . Był również inicjatorem oraz współwydawcą Encyklopedii Wychowawczej^[5]  oraz Encyklopedii rolnictwa i wiadomości związek z nim mających^[6] [7] .

Oddawał się również badaniom naukowym nad społeczno-gospodarczą historią Polski. Napisał: Rolnicza ludność w Polsce od w. XVI. do XVIII. (1857–1858), Trzy rozdziały z dziejów skarbowości 1507–1532 (1868)^[8], wydał Kodeks dyplomatyczny Księstwa Mazowieckiego (1863)^[9], Księgę Ziemi Czerskiej (1879) i in.

• Jurysdykcja patrymonialna w Polsce, 1861;
• Rolnicza ludność w Polsce od XVI do XVIII wieku, 1862.

• Praca zbiorowa: Encyklopedia Powszechna tom I. Warszawa: Samuel Orgelbrand, 1859.
• Karol Estreicher: Bibliografia polska 1881–1900, t.I A-F. Kraków: Nakładem Spółki Księgarzy Polskich, 1906.
• Jan Tadeusz Lubomirski: Encyklopedia rolnictwa i wiadomości związek z niem mających, t. I. Warszawa: Drukarnia Józefa Bergera, 1873.
• Feliks Kierski: Podręczna encyklopedia pedagogiczna. T. I. Lwów, Warszawa: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, Wydawnictwo Książnica Polska, 1923, s. 90–91.

• Publikacje Jana Tadeusza Lubomirskiego w bibliotece Polona