Jaskinia w Żytniej Skale Górna
Jaskinia w Żytniej Skale Górna, Schronisko Górne w Żytniej Skale – jaskinia w Żytniej Skale we wsi Bębło w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś[1]. Znajduje się na Wyżynie Olkuskiej w obrębie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[2]. Opis jaskiniJaskinia znajduje się na szczycie wzniesienia. Okrągły otwór o średnicy 1 m znajduje się na poziomie terenu, pod nim jest studzienka o głębokości około 1,5 m. Na południowy zachód odchodzi od niej szczelina, a na północ główny, poziomy korytarz. Początkowo ma szerokość do 2 m i wysokość 0,5 m, potem osiąga wysokość 1,3 m, ale zwęża się. W odległości około 5 m od studzienki korytarz zaczyna lekko opadać, a przy jego ścianie leży duży głaz. Korytarz skręca na północny zachód, jego wysokość zmniejsza się do 40 cm, a szerokość do 1 m. Kończy się prowadzącym ku powierzchni zawaliskiem na północną stronę[1]. Jaskinia wytworzona została w skałach pochodzących z jury późnej. Powstała w warunkach freatycznych – świadczą o tym myte ściany oraz kotły wirowe i nyże na ścianach i stropie. Posiada nacieki jaskiniowe w postaci mleka wapiennego i grzybków naciekowych. Namulisko jest gliniaste z dodatkiem gruzu wapiennego i ma ciemnobrązową barwę[1]. Światło słoneczne dociera jedynie do studzienki, korytarz jest ciemny. Wokół otworu wejściowego i na dnie studzienki rosną rośliny i mchy, a na ścianach studzienki glony. Jaskinia jest wilgotna i istnieje w niej przepływ powietrza. Wyczuwalny jest szczególnie w zimie – wówczas z otworu wydobywa się silny strumień cieplejszego powietrza. Ze zwierząt obserwowano w jaskini muchówki, komary i pajęczaki[1]. Historia eksploracji i dokumentacjiJaskinię odkopał Andrzej Górny na początku lat 70. XX wieku. Później została zasypana i przez kilkadziesiąt lat była niedostępna. Potem została ponownie odkopana. W 1986 r. wymieniają ją A. Górny i M. Szelerewicz jako Schronisko Górne w Żytniej Skale. Podają długość 7 m. We wrześniu 2017 r. T. Siwecki sporządza plan i opis jaskini[1]. Jaskinie i schroniska Skały ŻytniejW Skale Żytniej znajduje się blisko siebie 6 schronisk i dwie jaskinie:
Przypisy
|