Jean Bernard Léon Foucault

Jean Bernard Léon Foucault
Data i miejsce urodzenia	18 września 1819 ; Paryż
Data i miejsce śmierci	11 lutego 1868 ; Paryż
Zawód, zajęcie	fizyk
Narodowość	francuska
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Animacja ruchu wahadła na półkuli południowej

Jean Bernard Léon Foucault (ur. 18 września 1819 w Paryżu, zm. 11 lutego 1868 tamże) – francuski fizyk doświadczalny, członek Francuskiej Akademii Nauk, Petersburskiej Akademii Nauk^[1] i członek zagraniczny Towarzystwa Królewskiego w Londynie (od 1864)^[2]. Laureat Medalu Copleya (1855).

Życiorys

Zajmował się głównie mechaniką klasyczną, optyką i elektromagnetyzmem. W tej pierwszej dziedzinie Foucault dwojako udowodnił ruch obrotowy Ziemi:

doświadczalnie zaprezentował efekt Coriolisa, używając dużego – liczącego ponad 60 metrów długości^[1] – wahadła nazwanego jego nazwiskiem, zawieszonego w Paryskim Obserwatorium Astronomicznym (w lutym 1851 roku)^[3]
pokazał efekt żyroskopowy za pomocą skonstruowanego przez siebie żyroskopu^[3] z zawieszeniem Cardana (1852)^[1]

Foucault dokonał jednego z pierwszych pomiarów prędkości światła w powietrzu i w wodzie; zbudował pryzmat polaryzacyjny i fotometr; wprowadził technikę srebrzenia szkła odbijającego światło w teleskopie^[3]. Był pionierem w dziedzinie fotografii astronomicznej^[3]; przysłużył się również spektroskopii, badając widmo Słońca w zakresie podczerwonym. Odkrył też elektryczne prądy wirowe (zwane również prądami Foucaulta)^[1] oraz ulepszył wiele urządzeń, np. lampę łukową czy cewkę indukcyjną^[3].

Upamiętnienie

Jego nazwisko pojawiło się na liście 72 nazwisk na wieży Eiffla^[4].
Na jego cześć nazwano asteroidę – (5668) Foucault^[5].

Zobacz też

10 najpiękniejszych eksperymentów z fizyki

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Foucault Jean Bernard Léon, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-05] .
↑ List of Fellows of the Royal Society 1660 – 2007. Royal Society. [dostęp 2016-07-27]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e TadeuszT. Nowak TadeuszT. (red.), Oksfordzki słownik biograficzny, Warszawa: Bertelsmann Media, 1999, s. 155, ISBN 83-7227-109-7 (pol.).
↑ The Names of the 72 Scientists Listed on the Borders of Each of the Four Sides of the Eiffel Tower. toureiffel.paris. [dostęp 2011-11-20]. (ang.).
↑ Lutz D. Schmadel: Dictionary of Minor Planet Names. Springer, 2007, s. 480. ISBN 978-3-540-29925-7.

Bibliografia

Léon Foucault, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-04-20] (ang.).
„Nieregularny żołnierz” nauki w epoce inżynierów. W: Amir Aczel: Wahadło. Warszawa: Prószyński i S-ka, s. 40–52, seria: „Na ścieżkach nauki”. ISBN 978-83-7469-549-7.

Linki zewnętrzne

John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Jean Bernard Léon Foucault w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)

[epwn-1] Foucault Jean Bernard Léon, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-05] .

[fellow-2] List of Fellows of the Royal Society 1660 – 2007. Royal Society. [dostęp 2016-07-27]. (ang.).

[OSB-3] TadeuszT. Nowak TadeuszT. (red.), Oksfordzki słownik biograficzny, Warszawa: Bertelsmann Media, 1999, s. 155, ISBN 83-7227-109-7 (pol.).

[toureiffel-4] The Names of the 72 Scientists Listed on the Borders of Each of the Four Sides of the Eiffel Tower. toureiffel.paris. [dostęp 2011-11-20]. (ang.).

[springer-5] Lutz D. Schmadel: Dictionary of Minor Planet Names. Springer, 2007, s. 480. ISBN 978-3-540-29925-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]