|
Jerzy Borejsza (pilot)
 Jerzy Borejsza (ur. 13 września?/25 września 1889 w Petersburgu, zm. 25 lutego 1975) – pułkownik pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari. ŻyciorysSyn Aleksandra i Jadwigi z domu Reytan[1][2]. W 1907 roku ukończył Gimnazjum Wojskowe i wstąpił do Szkoły Wojskowej Wielkiego Księcia Michała Nikołajewicza w Tbilisi. Po jej ukończeniu 15 sierpnia 1909 roku otrzymał przydział do 3 baonu kolejowego 147. samarskiego pułku piechoty[3][2]. W 1912 roku został skierowany na kurs pilotów w Petersburgu, a następnie do Sewastopolskiej Szkoły Pilotów. Po jej ukończeniu został awansowany na stopień porucznika. Od 20 września do 20 października 1913 pełnił służbę w 18 eskadrze lotniczej, a od 20 października 1913 do 1 czerwca 1914 we Władywostoku w IV Korpusie Syberyjskim[2]. Pełnił obowiązki zastępcy dowódcy eskadry, wykonywał loty w rejonie Chabarowska i Władywostoku[4]. Od 15 lipca do 15 września 1914 roku został oddelegowany do moskiewskiej fabryki samolotów Dux, gdzie latał jako pilot fabryczny i kontrolny[5][2]. Z chwilą wybuchu I wojny światowej, 10 listopada 1914 w składzie 13 korpuśnego oddziału lotniczego wyruszył na front w rejon Prus Wschodnich[2], następnie Warszawy i Suwałk. Brał aktywny udział w walkach, wykonywał ataki bombowe na obiekty wojskowe na głębokich tyłach frontu, przerzucał agentów wywiadu na zaplecze wroga. W marcu 1915 roku został z eskadrą przeniesiony w rejon Suwałk[5]. Na początku 1916 roku został ranny w rękę i odesłany na rekonwalescencję. Po zakończeniu leczenia trafił do Sewastopola na kurs na samolotach Nieuport. W 1917 roku wrócił na front[6]. 25 maja 1918 roku został zestrzelony przez niemiecką artylerię przeciwlotniczą i trafił do niewoli, z której został zwolniony 10 grudnia 1918. Podczas służby w carskiej armii był odznaczony m.in. Orderem św. Stanisława III klasy z Mieczami, Orderem św. Anny III i IV klasy z Mieczami i Orderem św. Jerzego IV klasy[2]. 12 grudnia wstąpił do Wojska Polskiego[7]. W grudniu 1918 roku wyjechał do Lwowa i walczył w jego obronie jako pilot 3 eskadry wywiadowczej oraz 7 eskadry myśliwskiej (od 1 stycznia 1919 już jako jej dowódca[8]). Łącznie wykonał 15 lotów bojowych. 25 marca 1919 roku podczas lotu bojowego uległ wypadkowi i został odesłany na leczenie do Warszawy. Jesienią 1919 roku, za zasługi w walce, otrzymał prawo do dożywotniego noszenia Polowej Odznaki Pilota[9]. Następnie od 15 maja 1919 do 20 lutego 1920 dowodził IV Grupą Myśliwską, która miała za zadanie przejęcie lotnisk na Pomorzu[2]. Później został szefem wydziału lotnictwa przy Misji Polskiej we Francji odpowiedzialnej za zakup samolotów dla polskiego lotnictwa. We Francji i Anglii przebywał do końca 1921 roku[1]. W tym czasie otrzymał awans na stopień kapitana i majora[7][10]. Po powrocie do Polski został mianowany zastępcą dowódcy 1 pułku lotniczego. W 1922 roku został dowódcą 2 pułku lotniczego w Krakowie[11]. 3 maja 1922 otrzymał awans na stopień podpułkownika[10]. 27 października 1922 za męstwo został wyróżniony otrzymaniem Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 809[2]. 15 sierpnia 1924 został awansowany na stopień pułkownika[10]. Z dniem 1 marca 1925 został przydzielony do Departamentu Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisko zastępcy szefa departamentu[12]. W maju 1926 roku, po zamachu stanu, został przeniesiony do dyspozycji ministra spraw wojskowych. W maju 1927 roku został przydzielony z dyspozycji szefa Administracji Armii do Centralnej Szkoły Pilotów Podoficerów Lotnictwa i Centralnej Szkoły Mechaników Lotniczych w Bydgoszczy na stanowisko komendanta[13]. Z dniem 30 maja 1929 roku został zwolniony ze stanowiska komendanta Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 2, a 31 sierpnia tego roku przeniesiony w stan spoczynku[14]. Z chwilą wybuchu II wojny światowej został zmobilizowany, ale nie wziął udziału w walkach. Dostał się do niemieckiej niewoli i przebywał w oflagach: X A/Z Itzehoe, VIII B Silberberg, X C Lübeck, VI B Dössel[15]. Po wyzwoleniu zgłosił się do wojska i został przeniesiony w stan spoczynku. W latach 1946–1948 był zatrudniony jako starszy inspektor w Delegaturze Morskiej Państwowych Nieruchomości Morskich w Sopocie, w latach 1948–1958 jako szef działu technicznego pracował w Wojewódzkim Zarządzie Budownictwa Wiejskiego[16]. W 1958 roku przeszedł na emeryturę i zamieszkał w Kudowie Zdroju. Działał w Związku Bojowników o Wolność i Demokrację oraz Klubie Seniorów Lotnictwa[16]. Zmarł 25 lutego 1975 roku, jest pochowany w Sopocie na cmentarzu katolickim przy ul. Malczewskiego[17] (kwatera F3-19-5)[18].  Awanse
Ordery i odznaczenia
Przypisy
Bibliografia
|
||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
.svg){kind=small}
